Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, obowiązek udzielania schronienia, zapewnienia posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym należy do zadań własnych gmin.

Program ma charakter uzupełniający wobec ustawowych obowiązków samorządów gminw zakresie przeciwdziałania bezdomności, a także charakter wspierający działalność podmiotów uprawnionych, funkcjonujących w obszarze pomocy społecznej, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.

Główny cel programu

Głównym celem Programu jest inspirowanie i wspieranie działań nakierowanych na przeciwdziałanie i rozwiązywanie problemu bezdomności.Nową kwestią w tym obszarze, której nie uwzględniał dotychczasowy Program wspierający rozwiązywanie problemu bezdomności, jest inspirowaniedo wdrażania nowych metod pracy z osobami bezdomnymi oraz programów aktywizacji społecznej i zawodowej tych osób.

Ze względu na obecną sytuację na rynku pracy w Polsce, edycja 2018 Programu będzie koncentrowała się głównie na wsparciu finansowym działań w ramach Modułu II, czyli aktywizacji społecznej i zawodowej osób bezdomnych.

Cztery moduły programu

Moduł I Profilaktyka - ma za zadanie realizację celu szczegółowego: Zapobieganie bezdomności przez prowadzenie działań profilaktycznych.

W ramach Modułu I duży nacisk położony jest na działania mające zapobiec bezdomności poprzez objęcie osób i rodzin zagrożonych bezdomnością szeroko rozumianą profilaktyką. W związku z powyższym promowane będą działania skupiające się przede wszystkim na:

-      dostępie do usług społecznych,

-      realizacji programów profilaktycznych,

-      realizowaniu nowatorskich form pomocy np. poprzez wsparcie i rozwój instytucji wolontariatu i streetworkingu,

-      współpracy z przedstawicielami służb publicznych (np. Straży Miejskiej, Policji, Straży Pożarnej).

Moduł II Aktywizacja - ma za zadanie realizację celu szczegółowego: Prowadzenie działań aktywizujących skierowanych do osób bezdomnych.

W ramach Modułu II promowane będą działania nakierunkowane na aktywizację społeczną i zawodową osób bezdomnych, w tym m.in.:

-        wspieraniedziałań z zakresu aktywizacji społecznej, zmierzających do wyprowadzenia z bezdomności i pozwalających powrócić osobom bezdomnym do pełnienia ról społecznych, rodzinnych i zawodowych;

-        wspieranie działań z zakresu aktywizacji zawodowej osób bezdomnych w celu wyprowadzenia z bezdomności oraz usamodzielnienia ekonomicznego, prowadzenie szkoleń, udzielanie pomocy w znalezieniu pracy;

-        prowadzenie działań z zakresu aktywizacji zawodowej z wykorzystaniem systemu wsparcia instytucjonalnego (np. w obszarze pomocy społecznej, rynku pracy), jak również z udziałem podmiotów reintegracji społecznej i zawodowej (Centra Integracji Społecznej i Kluby Integracji Społecznej).

Moduł  III Infrastruktura - ma za zadanie realizację celu szczegółowego: Dostosowanie placówek świadczących usługi dla osób bezdomnych do obowiązujących standardów.

Cel szczegółowy Modułu III uwarunkowany jest wprowadzonymi ostatnio zmianami w ustawie o pomocy społecznej, odnoszącymi się do placówek noclegowych dla osób bezdomnych oraz regulacjami wprowadzonymi przez rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2017 r. w sprawie standardów noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych i ogrzewalni. Podmioty prowadzące te placówki zobowiązane są dostosować swoje obiekty oraz usługi, które oferują, do nowych standardów określonych w rozporządzeniu. W związku z tym duży nacisk w Programie Pokonać bezdomność kładzie się na wspieranie działań w zakresie dostosowania placówek noclegowych dla osób bezdomnych do obowiązujących standardów poprzez remonty i adaptację pomieszczeń oraz zakup nowego wyposażenia do placówek.

Moduł  IV INNOWACYJNOŚĆ - ma za zadanie realizację celu szczegółowego: Inspirowanie do wdrażania nowych rozwiązań w zakresie pomocy osobom bezdomnym.

Działania realizowane w ramach Modułu IV będą stanowiły dobre praktyki dla innych podmiotów zajmujących się pracą z osobami zmagającymi się problemem bezdomności.

W ramach Modułu IV można będzie realizować 2 poddziałania:

1.     Promowanie dobrych praktyk

W ramach działania 1 organizowane będą konferencje regionalne oraz podsumowująca konferencje regionalne konferencja „centralna” z udziałem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (lub jego przedstawiciela) – na których zostaną zaprezentowane podmioty (organizacje pozarządowe i samorządy), które zasługują na wyróżnienie ze względu na dotychczasowe, nowatorskie, innowacyjne działania w zakresie pomocy osobom bezdomnym, które powinny być promowane i rozpowszechniane.

2.     Wspieranie nowatorskich i innowacyjnych rozwiązań w zakresie wychodzenia z bezdomności

W ramach działania 2 dofinansowane zostaną projekty, w których wykorzystane będą nowe instrumenty, w zakresie pomocy osobom bezdomnym i wychodzenia z bezdomności. W projektach, powinny zostać zaprezentowane nowatorskie, innowacyjne i efektywne metody pracy z osobami bezdomnymi.