Lotniska
W Polsce funkcjonuje 13 portów lotniczych: w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Katowicach, Wrocławiu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Łodzi, Bydgoszczy, Zielonej Górze, Modlinie oraz Lublinie.
W 2014 r. lotniska te obsłużyły łącznie 27 052 316 pasażerów oraz ok. 268 999 operacji lotniczych.
Modernizacja polskich lotnisk
Budowa i rozbudowa infrastruktury lotniskowej oraz infrastruktury związanej z kontrolą ruchu lotniczego od wielu lat jest jednym z priorytetów polskiego rządu. Prowadzone inwestycje miały za zadanie zwiększenie przepustowości portów lotniczych oraz tej związanej z przestrzenią powietrzną, przy jednoczesnym zagwarantowaniu największego możliwego bezpieczeństwa wykonywania operacji lotniczych oraz zapewnieniu zrównoważonego rozwoju transportu lotniczego.
W ostatnich latach znacznie poprawiła się również dostępność komunikacyjna polskich portów lotniczych. W 2012 r. uruchomiono połączenia kolejowe do portów lotniczych w Warszawie i Lublinie a w 2013 r. w Szczecinie. Niebawem połączenie kolejowe otrzyma Port Lotniczy Gdańsk.
Lotniska w sieci TEN-T
Dziesięć portów: w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Katowicach, Wrocławiu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Łodzi i Bydgoszczy należy do Transeuropejskiej Sieci Transportowej (ang. Trans-European Transport Networks, TEN-T). Porty lotnicze ujęte w sieci TEN-T realizują inwestycje współfinansowane z budżetu Unii Europejskiej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 (POIiŚ), Programu Wspólnotowego TEN-T oraz 16 regionalnych programów na lata 2007-2013. Pozostałe porty lotnicze, nie należące do sieci TEN-T, realizują inwestycje w ramach programów regionalnych.
Wartość nakładów poniesionych na realizację inwestycji na lotniskach należących do sieci TEN-T do 2015 r. to 5,8 mld zł, w tym łączna wartość środków przyznanych przez UE wynosi 2,3 mld zł (z czego 1,6 mld zł w ramach POIiŚ, 700 mln zł z Regionalnych Programów Operacyjnych).
Inwestycje w portach lotniczych
Lotnisko im. F. Chopina w Warszawie
Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” (PPL) w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko realizuje obecnie dwa projekty infrastrukturalne obejmujące:
- budowę, rozbudowę, przebudowę (modernizację) infrastruktury lotniskowej,
- budowę nawierzchni lotniskowych i drogowych.
Wartość realizowanych inwestycji wynosi ok. 810 mln zł, w tym dofinansowanie ze środków UE określono na kwotę do 174,81 mln zł.
Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków - Balice
W Międzynarodowym Porcie Lotniczym Kraków-Balice prowadzone są inwestycje, w zakres których wchodzi:
- rozbudowa i przebudowa istniejącego terminalu pasażerskiego,
- wyposażenie rozbudowanego terminalu pasażerskiego,
- rozbudowa istniejącej infrastruktury lotniskowej,
- budowa wewnętrznego układu komunikacyjnego.
Wartość tych inwestycji wynosi 679,51 mln zł, w tym ze środków UE 263,79 mln zł.
Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy
W Porcie Lotniczym Gdańsk prowadzone są prace w ramach projektu „Port Lotniczy Gdańsk – modernizacja infrastruktury lotniskowej po stronie airside – kontynuacja”.
Całkowity koszt projektu wynosi 52,3 mln zł, a wysokość dofinansowania – 42,5 mln zł.
Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice w Pyrzowicach
Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze S.A. realizuje inwestycje, mające na celu rozbudowę i modernizację infrastruktury lotniskowej i portowej.
Całkowity koszt realizowanych inwestycji wynosi 450,34 mln zł, w tym ze środków UE 180,3 mln zł.
Port Lotniczy im. Mikołaja Kopernika we Wrocławiu
W ramach Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 w Porcie Lotniczym Wrocław zrealizowano inwestycje w zakresie dwóch projektów: „Port lotniczy Wrocław – rozbudowa i modernizacja infrastruktury lotniskowej i portowej” oraz „Poprawa bezpieczeństwa i ochrony w Porcie Lotniczym Wrocław Spółka Akcyjna”.
Wartość zrealizowanych inwestycji wyniosła 417,33 mln zł, w tym ze środków UE 138,08 mln zł.
Port Lotniczy Poznań – Ławica im. Henryka Wieniawskiego
W Porcie Lotniczym Poznań prowadzone są inwestycje współfinansowane ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko oraz Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Wartość tych inwestycji wynosi 364,27 mln zł, w tym ze środków UE 126,48 mln zł.
Projekty obejmują:
- rozbudowę i modernizację infrastruktury lotniskowej i portowej,
- poprawę systemu ochrony lotniska,
- modernizację infrastruktury lotniskowej.
Międzynarodowy Port Lotniczy Rzeszów – Jasionka
W 2013 r. w Porcie Lotniczym Rzeszów-Jasionka zakończono realizację drugiego projektu infrastrukturalnego współfinansowanego ze środków unijnych w ramach POIiŚ. Obecnie prowadzone są inwestycje współfinansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013.
Całkowita wartość inwestycji realizowanych w ramach RPO wynosi ok. 188 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków UE i budżetu państwa wynosi ok. 116 mln zł.
Port Lotniczy Szczecin – Goleniów im. NSZZ Solidarność
W Porcie Lotniczym Szczecin-Goleniów trwa realizacja projektu pn. „Port lotniczy Szczecin-Goleniów. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury lotniskowej i portowej”.
Całkowita wartość inwestycji wynosi 117,9 mln zł, a wartość dofinansowania to 47,5 mln zł.
Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta
W Porcie Lotniczym Łódź prowadzone są inwestycje w ramach Regionalnego Programu Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 oraz Programu Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Inwestycje obejmują m.in. poprawę bezpieczeństwa oraz dostosowanie do standardów ochrony przeciwpożarowej. W ramach prowadzonych działań wybudowano również terminal pasażerski, który został oddany do użytkowania w 2012 r.
Port Lotniczy im. Ignacego Paderewskiego w Bydgoszczy
W ramach Regionalnego Programu Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 realizowany jest projekt „Zintegrowany Projekt inwestycyjny rozwoju funkcji Portu Lotniczego w Bydgoszczy w ramach węzła komunikacyjnego aglomeracji bydgosko-toruńskiej".
Wartość projektu wynosi 71 mln zł, a wysokość dofinansowania UE to 54,5 mln zł.
Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa – Modlin
W ramach Regionalnego Programu Województwa Mazowieckiego realizowana była inwestycja pod nazwą „Uruchomienie lotniska komunikacyjnego poprzez modernizację istniejącej oraz budowę nowej infrastruktury związanej z obsługą samolotów, pasażerów i ładunków na terenie byłego lotniska wojskowego w Modlinie”.
Wartość projektu wyniosła 331,8 mln zł, natomiast dofinansowanie ze środków unijnych 64,7 mln zł.
Port Lotniczy Lublin
W ramach Regionalnego Programu Województwa Lubelskiego realizowana była inwestycja pod nazwą „Rozbudowa Regionalnego Portu Lotniczego: Port Lotniczy Lublin S.A. (Świdnik)”.
Wartość projektu wyniosła 238 mln zł, natomiast dofinansowanie ze środków unijnych 62,5 mln zł.
Port Lotniczy Zielona Góra – Babimost
W porcie prowadzone były inwestycje w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. W ramach projektu dokonano modernizacji oraz rozbudowy portu, wykonano remont oraz naprawę oświetlenia projektorowego płaszczyzny postojowej samolotów nr 1 i drogi kołowania „Echo”. Celem realizacji projektu była poprawa bezpieczeństwa wykonywania operacji lotniczych na lotnisku w Babimoście.
Wartość projektu wyniosła 5,8 mln zł, natomiast dofinansowanie ze środków unijnych 4,9 mln zł.
Lotniska wojskowe dla samorządów
Mając na uwagę potrzeby rozwojowe transportu lotniczego w Polsce oraz w celu zagwarantowania właściwego zagospodarowania byłych lotnisk wojskowych zdecydowano, że niektóre nieruchomości pozostające w gestii Skarbu Państwa można przekazywać w drodze darowizny samorządom. Proces ten został zakończony w 2013 r.
Przekazywanie nieruchomości następowało z mocy:
- Ustawy z 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2008 r., Nr 144, poz. 901);
- Rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2008 r. w sprawie wykazu lotnisk wojskowych, które mogą być wykorzystywane na potrzeby lotnictwa cywilnego (Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz.12);
- Rozporządzenia Rady Ministrów z 2 stycznia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu lotnisk wojskowych, które mogą być wykorzystane na potrzeby lotnictwa cywilnego (Dz. U. z 2012 r. poz. 42).
Warunkiem niezbędnym do otrzymania darowizny było utrzymanie lotniczego charakteru poszczególnych nieruchomości.
Zarządzający lotniskiem
Do zadań zarządzającego lotniskiem należy m.in.:
- wykorzystywanie lotniska zgodnie z jego przeznaczeniem,
- prowadzenie eksploatacji lotniska w sposób zapewniający bezpieczeństwo lotów oraz sprawność obsługi użytkowników lotniska,
- utrzymywanie lotniska i jego elementy w stanie odpowiadającym obowiązującym warunkom technicznym,
- zapewnianie pomocy medycznej na lotnisku,
- udostępnianie użytkownikom lotniska informacji zawartych w instrukcji operacyjnej lotniska,
- udostępnianie Prezesowi ULC informacji niezbędnych do prowadzenia ewidencji danych dotyczących ruchu statków powietrznych, wielkości ruchu pasażerskiego i przewozu ładunków,
- niezwłoczne zawiadamianie Prezesa ULC oraz instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej o zamknięciu lotniska dla ruchu lotniczego lub wprowadzeniu odpowiednich ograniczeń w jego eksploatacji, ich przyczynach i przewidywanym okresie trwania,
- zorganizowanie system ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej lotniska,
- dostarczanie informacji meteorologicznej dla potrzeb użytkowników lotnisk.
Podstawa prawna
art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze