Jedyny w Polsce działający reaktor jądrowy o nazwie MARIA (na cześć Marii Skłodowskiej-Curie) został uruchomiony w Świerku (dziś dzielnica Otwocka) w grudniu 1974 roku i podjął regularną pracę w roku 1995.

Reaktor ten, o nominalnej mocy cieplnej 30 MW jest reaktorem badawczym -  urządzeniem badawczym o największej skali w Narodowym Centrum Badań Jądrowych. Z nazwy "reaktor badawczy" wynika, że nie służy on do wytwarzania energii dla odbiorców zewnętrznych (nawet umiejscowionych na terenie ośrodka).

Reaktor MARIA jest reaktorem polskiej konstrukcji o stosunkowo specyficznej konfiguracji rdzenia, pozwalającej na maksymalnie elastyczne wykorzystywanie neutronów. W latach 1985-1992 zmodernizowano jego system sterowania, systemy chłodzenia i wentylacji, a także elementy rdzenia (bloki grafitowe i berylowe). Od 1993 roku pracuje regularnie przez zdecydowaną większość roku.  Obecnie korzysta on z paliwa o konfiguracji rurowej i wzbogaceniu 19,75% w izotop 235U.  O wysokiej wydajności reaktora świadczy liczba godzin pracy - do 4800/rok.

 
MARIA to jeden z kilku najlepszych w świecie reaktorów badawczych. Jego stan techniczny każe mieć nadzieję, że po pewnej modernizacji, jego obecna licencja do 2020 roku zostanie przedłużona aż do 2060 roku!

Reaktor ten znajduje szerokie zastosowanie w badaniach z wykorzystaniem neutronów. Istotnie, jest to, że jest on tzw. reaktorem wysokostrumieniowym  - wewnątrz rdzenia reaktora strumień neutronów wynosi ok. 2x10^14 n/cm^2s. Wytwarzane neutrony służą do napromieniania materiałów w rdzeniu, co powoduje zmianę ich własności fizycznych oraz do wytwarzania izotopów promieniotwórczych dla medycyny, przemysłu i celów naukowych. Obecnie na szczególną uwagę zasługuje produkcja izotopu 99Mo, z którego powstaje najpopularniejszy w medycynie nuklearnej izotop 99mTc. 

Część neutronów wyprowadzana jest na zewnątrz reaktora, gdzie służą one do badania struktury materiałów na poziomie atomowym metodami rozproszeniowymi, a także makroskopowym techniką radiograficzną. Obecnie przygotowywane są badania związane z biologicznym oddziaływaniem neutronów na komórki i ew. małe zwierzęta. Z tych względów użytkowych mówimy, że MARIA jest reaktorem badawczo-produkcyjnym.