Epidemia gorączki Ebola w Demokratycznej Republice Konga

W związku z wystąpieniem nowego ogniska zachorowań na chorobę Ebola w regionie, który sąsiaduje z Ugandą, WHO ocenia ryzyko dla zdrowia publicznego na wysokie na szczeblu krajowym i regionalnym, oraz niskie na szczeblu międzynarodowym.

Co to jest gorączka Ebola?

Jest to choroba wirusowa występująca rzadko, jednakże charakteryzująca się bardzo wysoką śmiertelnością sięgającą ponad 90%. Rezerwuar wirusa jest nieznany. Istnieje hipoteza mówiąca, że rezerwuarem wirusa Ebola są nietoperze owocożerne.

Wirus Ebola szerzy się najłatwiej pomiędzy ludźmi wraz z krwią lub wydzielinami i wydalinami osoby zakażonej. Wirus Ebola jest obecny w krwi, ślinie, moczu, kale, a także w spermie. Po okresie inkubacji trwającym od 2 do 21 dni, pojawiają się objawy grypopodobne (gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni, stawów, bóle gardła, osłabienie), które bardzo szybko nasilają się. Następnie pojawia się biegunka, wymioty, bóle brzucha, niekiedy wysypka, zaczerwienie oczu oraz objawy krwotoczne (krwawienia zewnętrzne i wewnętrzne). Przeniesienie wirusa Ebola następuje także przez kontakt z chorym/padłym zwierzęciem (zwykle w czasie bezpośredniego kontaktu ze zwierzęciem lub jego płynami ustrojowymi, podczas obróbki tusz upolowanych zwierząt czy spożycia surowego lub niedogotowanego mięsa dzikich zwierząt).

Jaka jest obecnie sytuacja?

Choroba wirusowa Ebola występuje stale (jest chorobą endemiczną) w Afryce. Od 1976 r., kiedy odnotowano pierwsze zachorowania ludzi na chorobę wirusową Ebola w Demokratycznej Republice Konga (DRK), epidemie występowały także w Zairze, Ugandzie, Sudanie, Gabonie, Republice Afryki Środkowej, Nigerii, Kamerunie, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Liberii, Gwinei, Sierra Leone. W DRK epidemie wystąpiły już 9 krotnie, natomiast ostatnie ognisko gorączki Ebola miało miejsce w od kwietnia do lipca 2018 r. w Prowincji Równikowej.

W dniu 1 sierpnia 2018 r. Ministerstwo Zdrowia DRK poinformowało o 4 nowych potwierdzonych laboratoryjnie przypadkach choroby Ebola w Prowincji Północnej Kivu, w północno-wschodniej części kraju, w pobliżu granicy z Ugandą. Do dnia 12.08.2018 r. odnotowano łącznie 57 zachorowań (30 przypadków potwierdzonych laboratoryjnie oraz 27 prawdopodobnych), w tym 41 śmiertelnych. Zachorowania miały miejsce w Prowincjach: Północnej Kivu oraz Ituri. Władze DRK we współpracy z WHO podjęły działania mające ograniczyć szerzenie się choroby, trwa dochodzenie epidemiologiczne.

Jakie jest ryzyko?

Zalecenia dla podróżujących?

Przed podróżą

Przed podróżą do wybranego regionu Afryki należy skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej, który udzieli informacji nt. zasad przygotowania się do podróży. Wizyta u tego specjalisty powinna odbyć się nie później niż 6-8 tyg. przed planowaną podróżą, co pozwoli na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.

W celu ograniczania zachorowań podczas ostatniej epidemii Ebola w Afryce Zachodniej w latach 2014-2016 została użyta eksperymentalna szczepionka przeciwko wirusowi Ebola. Szczepionka osiągnęła wysoką skuteczność w ogniskach zachorowań, jednak jak dotąd nie jest została udostępniona do powszechnego użycia w celu indywidualnego zabezpieczenia się przed zachorowaniem w związku z podróżą w rejony endemiczne dla Eboli.

W trakcie pobytu

Osoby podróżujące w region zachorowań powinny zachować następujące środki ostrożności:

przestrzegać zasad higieny rąk (np. myć ręce z użyciem mydła lub roztworów alkoholowych),
unikać wszelkich kontaktów z osobami chorymi lub ciałami osób zmarłych,
unikać przygodnych kontaktów płciowych – a w przypadku podjęcia takiego ryzyka stosować zabezpieczenia,
unikać wszelkich kontaktów z dzikimi zwierzętami (w szczególności z małpami, gatunkami leśnych antylop, gryzoniami, nietoperzami), również z ciałami padłych zwierząt,
nie spożywać mięsa dzikich zwierząt,
dokładne myć i obierać warzywa oraz owoce przed ich spożyciem,
zrezygnować z odwiedzania miejsc bytowania nietoperzy (np. jaskiń, kopalni, schronów)
w razie zachorowania w trakcie pobytu niezwłocznie zasięgnij porady lekarskiej.

Po powrocie

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych w ciągu 21 dni po powrocie należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.

Informacje dotyczące bezpieczeństwa w czasie podróży znajdują się na stronach Ministerstwa Spraw Zagranicznych „Polak za granicą” oraz „Odyseusz”.

Więcej informacji nt. gorączki krwotocznej Ebola oraz obecnej sytuacji epidemiologicznej można znaleźć na stronach Światowej Organizacji Zdrowia oraz Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób:

Informacja opracowana na podstawie materiałów WHO z 12 sierpnia 2018 r.