Polski Atom

W tym kontekście mówimy o tzw. promieniowaniu tła, czyli promieniowaniu pochodzącemu ze źródeł naturalnych na danym terenie. Bywa też, że jesteśmy poddawani działaniu promieniowania wywołanemu sztucznie, nie mając nawet świadomości, że tak się dzieje.

Miłośnicy podróżowania samolotami są wystawieni na działanie promieniowania jonizującego, mającego swe źródła poza Ziemią. Według danych US Departament of Energy w czasie lotu z Los Angeles do Nowego Jorku (odległość ok. 4 500 km) ludzki organizm pochłania dawkę ok. 0,0037 mSv (mSv – milisiwert; siwert to jednostka równoważnika dawki promieniowania jonizującego stosowana w układzie SI, milisiwert to jedna tysięczna siwerta). W porównaniu z tym, dawka otrzymana w czasie kontroli bezpieczeństwa na lotnisku (przy przechodzeniu przez specjalną bramkę wykrywającą metale) jest w zasadzie pomijalna. To tylko 0,00007 mSv, czyli ponad pięćdziesiąt razy mniej niż w czasie wspomnianego lotu.

Innym typem promieniowania pochodzenia naturalnego, jest promieniowanie jonizujące ze źródeł znajdujących się w ziemi. Nie rozkłada się ono równomiernie. Są miejsca na świecie, w których mieszkający ludzie otrzymują większe dawki niż populacja innych obszarów. Tak jest np. w okolicach miasta Ramsar w Iranie. Według danych publikowanych przez World Nuclear Association średnia roczna dawka promieniowania jonizującego pochodzącego ze źródeł naturalnych wynosi tam ok. 260 mSv, czyli ponad 100 razy więcej niż średnio w Polsce. Pod tym względem gorzej mają astronauci/kosmonauci, a zwłaszcza ci, którzy długo przebywają w przestrzeni kosmicznej (kilka miesięcy). W ich przypadku średnia roczna dawka promieniowania jonizującego wynosi 400-700 mSv.

Z promieniowaniem jonizującym można zetknąć się podczas niektórych badań lekarskich. Techniki jądrowe znajdują w medycynie szerokie zastosowanie. Służą nie tylko w diagnostyce, czyli rozpoznawaniu stanu zdrowia pacjentów, ale też są wykorzystywane podczas leczenia niektórych schorzeń (np. nowotworów). Każde prześwietlenie rentgenowskie wiąże się z kontaktem z promieniowaniem jonizującym. W przypadku klasycznego „rentgena” klatki piersiowej dawka otrzymanego promieniowania wynosi ok. 0,14 mSv. Wykonywane u kobiet badanie piersi (tzw. mammografia) to dodatkowa dawka promieniowania wynosząca ok. 2-4 mSv. Tomografia komputerowa całego ciała wiąże się z pochłonięciem ok. 50-100 mSv.

Statystyczny Polak otrzymuje rocznie ok. 3,30 mSv (dane: Państwowa Agencja Atomistyki), z czego 2,45 mSv (prawie 75%) pochodzi od źródeł naturalnych.