Baza wiedzy

– Potrzebujemy nowego podejścia do walki z dezinformacją. Chcemy być liderem w tym zakresie. Bardzo się cieszę z dobrej współpracy z NASK. Jestem pewien, że pod kierownictwem Magdaleny Wilczyńskiej, nowej szefowej Pionu ochrony informacyjnej cyberprzestrzeni w NASK, prace realizowane będą profesjonalnie, niezależnie i kompleksowo – mówi wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Jednocześnie podkreśla, że walka z dezinformacją będzie niezależna od wpływów czy nacisków politycznych. Analiza treści o charakterze politycznym pozostanie jednym z obszarów badań, zawsze będzie jednak inicjowana przez NASK. 

Magdalena Wilczyńska podczas konferencji 5 kwietnia br. zaznaczyła, że napięty kalendarz wyborczy wymaga wzmożonych działań związanych z bezpieczeństwem cyfrowym.  

– Internet infekowany jest przekazami inspirowanymi zwłaszcza przez służby rosyjskie. Ostatnia kampania wyborcza pokazała też, że nastąpiło przeniesienie tych narracji na rynek krajowy – to autorzy wewnętrzni powielali te przekazy – mówi Magdalena Wilczyńska. – Rozpoczęliśmy badanie nie tylko fałszywych narracji, ale i środowisk, które je rozpowszechniają. Opracowaliśmy również procesy weryfikowania informacji (fact-checking), które dotyczą procesu wyborczego. Bazowaliśmy na dezinformacjach, które pojawiły się po ostatnich wyborach, np. na temat kart do głosowania, zwożenia ludzi, przekupstw wyborczych – dodaje.  

Działania przed wyborami do PE

Szefowa Pionu ochrony informacyjnej cyberprzestrzeni w NASK przedstawiła również plan działań związany z cyberbezpieczeństwem wyborów do Parlamentu Europejskiego, które odbędą się w czerwcu br. Wśród nich są zarówno szkolenia w zakresie dezinformacji wyborczej adresowane do kandydatów, jak i szkolenia dla urzędników, także samorządowych. W weekendy wyborcze – utrzymanie systemu szybkiego wykrywania i reagowania na dezinformację (Rapid Alert), który zakłada również współpracę z platformami. Ustalenie ścieżki komunikacji o zdarzeniach z Krajowym Biurem Wyborczym, Policją, PKW oraz CSIRT GOV. W kontekście szybkiej reakcji na treści dezinformacyjne – usprawnienie współpracy z przedstawicielami serwisów Meta, Google, TikTok. 

Nowe konkrety w walce z dezinformacją

Jak zaznacza wicepremier Krzysztof Gawkowski działania związane z bezpieczeństwem wyborów, to tylko element nowego podejścia Ministerstwa Cyfryzacji i NASK – strategii związanej z walką z dezinformacją. Podczas konferencji zostały przybliżone najważniejsze zmiany. Oprócz niezależności politycznej, są to: 

• Powstanie komplementarnego zespółu ekspertów, w którego składzie będą: fact checkerzy, eksperci w dziedzinie geopolityki, eksperci w dziedzinie nauk politycznych i społecznych, eksperci OSINT, analitycy danych, lingwiści; 
• Przeniesienie punktu ciężkości – z analizy treści na wzorce zachowań, o pozwoli skuteczniej oszacować skalę zjawiska. Rozszerzony zostanie także zestaw środków zaradczych; 
• Wykorzystanie nowoczesnych technik białego wywiadu, które obecnie są wdrażane na poziomie europejskim; 
• Rozszerzenie zakresu badania systemu szybkiego wykrywania i reagowania na dezinformację (Rapid Alert System) o inne platformy i strony; 
• Pogłębienie analizy dezinformacji pochodzenia zewnętrznego oraz tego, w jaki sposób przenika do polskiej infosfery. Analiza obejmie 8 filarów mechanizmu dezinformacji rosyjskiej, w tym: analizę komunikatów instytucji rządowych, instytucji finansowanych przez rząd, ich proxy oraz szkodliwe wykorzystywanie mediów społecznościowych; 
• Pogłębienie analizy dezinformacji pochodzenia wewnętrznego, tworzonej na potrzeby polityczne lub społeczne. Obejmie ona diagnozowanie głównych kanałów, źródeł, przekazów, technik, intencji i motywów;  
• Wsparcie mechanizmów dobrowolnej wymiany informacji, na przykład opierając się na istniejących lub nowych Centrach Analizy i Wymiany Informacji; 
• Weryfikacja autentyczności treści multimedialnych udostępnianych w mediach społecznościowych z wykorzystaniem narzędzi do analizy obrazu i wideo (deepfake) oraz najnowszych technologii – również tych tworzonych w NASK; 
• Szybka ścieżka kontaktu z platformami społecznościowymi; 
• Edukacja, edukacja, edukacja! Dodatkowo szkolenia dla urzędników i policjantów.