Podpisanie umów to kolejny etap rozwoju systemu wsparcia innowacji społecznych w Polsce, które z pomocą Funduszy Europejskich MFiPR realizuje od wielu lat. Na ten cel w programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) na lata 2021-2027 przeznaczyliśmy około 900 mln zł. Środki będą wykorzystane na poszukiwanie nowych rozwiązań, ale też na dopracowanie i szersze zastosowanie już istniejących mikro-innowacji. 

Przekazujemy z unijnych funduszy 70 mln zł podmiotom biznesowym, administracji publicznej i organizacjom pozarządowym. Powierzamy im dwa zadania. Po pierwsze, żeby sięgnąć do ludzi, sięgnąć do realnego życia i wyłowić innowacje społeczne. Po drugie, żeby te innowacje które już zostały zidentyfikowane i wyłowione rozprzestrzeniać, umacniać i przekazywać dalej, aby szły w całą Polskę

– powiedziała minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Minister podkreśliła konieczność inwestowania w ludzi.

Słusznie mówi się o inwestycjach w twardą infrastrukturę, ale jest cały obszar inwestycji równie ważnych - inwestycji w ludzi. Inwestycji w edukację, przeciwdziałanie wykluczeniu, inwestycji które pozwalają jednym ludziom podać rękę innym ludziom. Efekt takich inwestycji jest niesamowity, budujący wartość, której bardzo dzisiaj w Polsce potrzebujemy – kapitał społeczny

– mówiła minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Wypracowane w gminach czy mniejszych organizacjach społecznych innowacje chcemy wykorzystać na szerszą skalę. W tym celu wprowadzamy do inkubatorów akceleratory, które mają wspierać rozwój już wdrożonych pomysłów

– powiedziała wiceminister funduszy i polityki regionalnej Monika Sikora.

Innowacje społeczne nie działają w próżni. Tworzą się na styku różnych rozwiązań, przez co często przekraczają nasze horyzonty

– podkreśliła wiceminister Monika Sikora.

Konkurs „Inkubacja i akceleracja innowacji społecznych” – beneficjenci i cele

MFiPR podpisało umowy z organizacjami pozarządowymi, administracją i firmami, którzy mają wieloletnie doświadczenie w realizacji projektów na rzecz włączenia społecznego, zatrudnienia, kształcenia. Będą one wraz z partnerami pełnić rolę tzw. inkubatorów innowacji społecznych. Ich zadaniem będzie wsparcie autorów innowacji, tak aby rozwinęli skrzydła, czyli dostosowali swoje pomysły do potrzeb osób, dla których je tworzą i sprawdzili czy działają w praktyce. 

Do dofinansowania w konkursie wybrano 7 projektów na łączną wartość blisko 70 mln zł. Beneficjentami konkursu są:

• Fundacja Stocznia,
• Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych,
• DGA S.A.,
• Stowarzyszenie na rzecz Spółdzielni Socjalnych,
• Sense Consulting sp. z o.o.,
• PCG Polska Sp. z o.o.,
• Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Woj. Małopolskiego.

Zgodnie z zasadami konkursu inkubatory będą działały we wszystkich obszarach wspieranych z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+):

• włączenia społecznego (cztery inkubatory, w tym jeden skoncentrowany na wsparciu osób starszych);
• zatrudnienia, dostępności i edukacji (po jednym inkubatorze).

Działania inkubatorów pozwolą na wypracowanie ponad 230 nowych rozwiązań. Dzięki temu np. osoby z niepełnosprawnościami, osoby starsze będą mogły w jak największym stopniu samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. Uczniowie i nauczyciele będą mogli korzystać z nowoczesnych i ciekawych narzędzi edukacyjnych, a instytucje rynku pracy i pracodawcy otrzymają innowacyjne rozwiązania na rzecz poprawy warunków pracy w Polsce.

Finansowane z EFS + mikro-innowacje to często prototypy rozwiązań. Aby móc je wykorzystywać szerzej potrzebują dopracowania i sprawdzenie w innych szkołach, gminach, czy u pracodawców. Dlatego podpisane umowy dotyczą także akceleracji innowacji społecznych. Zadaniem ich beneficjentów będzie nie tylko poszukiwanie nowych innowacji, ale także rozwijanie tych, które już zostały przygotowane, a które inkubatory często wspierały we wcześniejszej pracy. W ten sposób najlepiej rokujące nowatorskie pomysły będą dopracowane, rozwinięte i przygotowane do dalszego funkcjonowania jako swoiste startupy społeczne. Będzie to około 70 takich rozwiązań.

Wsparcie innowacji społecznych z PO WER

Konkurs zorganizowany jest ze środków programu Fundusze Europejskie na Rozwój Społeczny (FERS) 2021-2027. Jest kontynuacją systemu finansowania mikro-innowacji zapoczątkowanego w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER), który był realizowany w poprzedniej perspektywie finansowej UE.

W PO WER ogłosiliśmy 4 konkursy na inkubatory innowacji społecznych. Na ich działalność przeznaczyliśmy w latach 2014-2020 z EFS ponad 114 mln zł. Najwięcej środków zainwestowaliśmy w obszar włączenia społecznego, w tym dostępności (59 proc.), kształcenia (29 proc.) i zatrudnienia (12 proc.).

W ten sposób sfinansowaliśmy funkcjonowanie 29 inkubatorów. Wsparły one wypracowanie ponad 1200 nowych mikro-rozwiązań różnych problemów społecznych i upowszechniły wśród innych podmiotów, które mogą je wykorzystywać w praktyce, ponad 150 z nich.

Poniżej przedstawiamy przykłady mikro-innowacji, które powstały przy wsparciu ze środków EFS inkubatorów innowacji społecznych i które miały potencjał do tego, by być szerzej stosowane:

• model tzw. wiejskich hospicjów – wsparcie opieką domową osób starszych na obszarach wiejskich, udało się dotrzeć z pomocą do niemal wszystkich województw;
• obiady terapeutyczne – połączono w nich ponad 500 samotnych osób starszych z uczestnikami warsztatów terapii zajęciowej, którzy przygotowywali i dostarczali im posiłki i nawiązywali relacje;
• pomoc dla Ośrodków Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży, aby w sposób trwały wykorzystywały tzw. model DOM – dzięki temu wsparcie psychologiczne otrzymały rodziny dzieci chorych onkologicznie;
• wsparcie dla nowego sposobu prowadzenia lekcji dla uczniów szkół gastronomicznych na temat kuchni opartej o produkty roślinne z elementami zdrowego żywienia.