Uczelnie publiczne z największą liczbą publikacji

– Ośrodek Przetwarzania Informacji realizuje działania, które wdrażają założenia tzw. „otwartej nauki”. Dbamy o to, aby każdy miał dostęp do aktualnych, wiarygodnych danych. Stale udostępniamy na naszym portalu RAD-on nowe dane oraz profesjonalne raporty i analizy dotyczące nauki i szkolnictwa wyższego – mówi dr hab. inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji. – Ostatnio udostępniliśmy aż cztery nowe raporty interaktywne dotyczące publikacji polskich naukowców. Temat ten budzi od pewnego czasu duże zainteresowanie, dlatego warto zapoznać się z wiarygodnymi danymi. Nowe raporty powstały w oparciu o liczbę zgłoszeń publikacji do Polskiej Bibliografii Naukowej (PBN) – dodaje szef OPI.

Fakt, iż prezentowane dane pochodzą z tego właśnie systemu, ma duże znaczenie przy ich interpretacji. Ponieważ w PBN rejestrowane są publikacje uwzględniane w ewaluacji, dane mogą przedstawiać niepełny obraz publikacyjnej działalności polskich naukowców. Mogą istnieć publikacje, których instytucje nie zgłosiły do PBN. Udostępnione dane jednak z pewnością dobrze obrazują trendy, jakie w danym obszarze obserwujemy w ciągu ostatnich lat.

Z najnowszych raportów OPI wynika, że uczelnie publiczne były odpowiedzialne za zdecydowanie największą liczbę zgłoszeń (ponad 80% w każdym roku). Następne w kolejności pod względem udziału i liczby zgłoszeń były instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk (PAN) i instytuty badawcze. Należy zaznaczyć, iż liczba zgłoszeń jest dodatnio skorelowana z liczbą pracowników naukowych, których działalność podlega ewaluacji (tzw. liczbą N). Oznacza to, że im więcej pracowników naukowych zatrudnia określona instytucja, tym więcej dokonuje zgłoszeń publikacji w PBN.

W latach 2017–2021 udział artykułów zgłaszanych przez uczelnie publiczne wynosił około 86%. Instytuty Polskiej Akademii Nauk (PAN) zgłaszały średnio 8% artykułów, natomiast uczelnie niepubliczne średnio 3%. Pozostałe typy instytucji naukowych: uczelnie kościelne oraz instytuty badawcze zgłaszały od 1 do 2% artykułów.

Niezmiennie UJ i UW publikują najwięcej

– W latach 2017–2021, w każdym badanym roku, trzy instytucje zgłaszały najwięcej publikacji do PBN. Były to uczelnie: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – mówi dr Aldona Tomczyńska, adiunktka z Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej OPI. – Wśród instytutów PAN najwięcej zgłoszeń miał Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego, który w analizowanym okresie zgłosił do PBN ponad dwa razy więcej publikacji niż druga w kolejności jednostka PAN – Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla – dodaje doktor Tomczyńska.

Ogólna liczba publikacji

Udostępnione raporty OPI dotyczą wszystkich rodzajów publikacji jakie zgłaszane są do PBN, tj.: artykułów, materiałów pokonferencyjnych, monografii, monografii pod redakcją oraz pojedynczych rozdziałów w monografii pod redakcją.

W latach 2017–2021, a więc w okresie objętym ostatnią ewaluacją działalności naukowej, systematycznie spadała liczba publikacji, które były zgłaszane do PBN przez instytucje naukowe. Spadek dotyczył wszystkich typów publikacji rejestrowanych w PBN, chociaż liczba zgłaszanych monografii wzrastała między 2017 i 2019 r. Spadek jest obserwowalny zarówno, gdy jednostką analizy jest pojedyncza publikacja, jak i gdy analizowane są zgłoszenia publikacji (jedna publikacja może być afiliowana do kilku instytucji). Liczba zgłoszeń artykułów nieznacznie rosła w latach 2019–2021 przy jednoczesnym spadku liczby jednostkowych publikacji. Oznacza to, że pojedyncze artykuły były wielokrotnie zgłaszane, a więc były efektem współpracy autorów afiliujących do różnych instytucji naukowych w Polsce.

– Najpopularniejszymi typami publikacji rejestrowanymi w PBN są krótsze formy – artykuły i rozdziały. Należy jednak zwrócić uwagę, że chociaż procentowy udział artykułów w liczbie wszystkich rejestrowanych publikacji systematycznie wzrastał w latach 2017–2021, to udział rozdziałów i materiałów konferencyjnych, które również należą do krótkich form prezentacji wyników badań, obniżał się. Jest to zgodne z trendami publikacyjnymi obserwowanymi w innych krajach – mówi dr Gabriela Dzięgiel-Fivet, analityczka danych w OPI.

W analizowanym okresie udział monografii oraz monografii pod redakcją pozostawał bez zmian. Udział różnych typów publikacji w całościowej liczbie zgłoszeń do PBN jest podobny dla instytucji różnego rodzaju. Największe różnice między różnymi rodzajami instytucji można zaobserwować dla udziału publikacji książkowych (rozdziałów, monografii i monografii pod redakcją).

Nowe raporty interaktywne OPI dostępne są na portalu RAD-on:

• Zgłoszenia publikacji z lat 2017–2021 do Polskiej Bibliografii Naukowej
• Publikacje książkowe z lat 2017–2021 w Polskiej Bibliografii Naukowej
• Zgłoszenia publikacji książkowych z lat 2017–2021 do Polskiej Bibliografii Naukowej
• Zgłoszenia artykułów naukowych z lat 2017–2021 do Polskiej Bibliografii Naukowej

Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB)

Interdyscyplinarny instytut naukowy i lider w tworzeniu oprogramowania systemów informatycznych dla polskiej nauki i szkolnictwa wyższego. Posiada wiedzę o prawie każdym polskim naukowcu, jego projektach czy aparaturze badawczej. Gromadzi, analizuje i tworzy informacje o sektorze badań i rozwoju, wpływając tym samym na kształt polskiej polityki naukowej. OPI PIB tworzy inteligentne systemy informatyczne dla sektora publicznego oraz wykorzystywane w celach komercyjnych.

Główne obszary badań prowadzonych w instytucie to: algorytmy uczenia maszynowego, algorytmy przetwarzania języka naturalnego, analiza sentymentu, sieci neuronowe, odkrywanie wiedzy z danych tekstowych, interakcja człowiek-komputer (HCI), systemy komputerowego wspomagania decyzji, sztuczna inteligencja.

W działalności badawczej OPI PIB stawia na interdyscyplinarność. Instytut prowadzi badania w siedmiu laboratoriach skupiających specjalistów z wielu dziedzin. Poza ekspertami od technologii informatycznych w zespole OPI PIB pracują ekonomiści, socjologowie, prawnicy, statystycy i psychologowie. Konfrontacja różnych podejść naukowych sprzyja dogłębnej analizie zagadnień badawczych i napędza innowacyjność.

• Więcej o instytucie