Zespół działa na podstawie ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki.

Zajmuje się oceną wniosków o przyznanie stypendiów oraz przedstawia ministrowi listy wniosków rekomendowanych do przyznania stypendium ze wskazaniem jego miesięcznej wysokości oraz okresu, na który przyznaje się stypendium.

Powoływany jest zarządzeniem ministra.

Stypendia dla wybitnych młodych naukowców przyznawane są przez ministra właściwego do spraw nauki corocznie, na podstawie złożonych wniosków, w drodze konkursu.

Podstawą jest art. 28a ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620, z 2015 r. poz. 249, poz. 1268 oraz z 2016 poz. 1020 i 1311) oraz rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 października 2016 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania stypendiów naukowych dla wybitnych młodych naukowców.