Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie

27 stycznia 2022 r. rozpoczęliśmy przygotowania na ewentualny wybuch wojny, przede wszystkim w zakresie przyjęcia uchodźców. Wtedy odbyła się pierwsza narada z wojewodami województw graniczących z Ukrainą. Następny dzień to 11 lutego, kiedy osobiście przejechałem cały odcinek lubelski granicy polsko-ukraińskiej. We współpracy z wójtami trzech gmin i burmistrzem Lubyczy Królewskiej uzgodniliśmy miejsca lokacji punktów recepcyjnych możliwie jak najbliżej przejść granicznych. Takie miejsca zostały wyznaczone w Lubyczy Królewskiej, Dołhobyczowie, Horodle i Dorohusku

– mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka. Przypomniał, że od początku wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej granicę na odcinku lubelskim na kierunku z Ukrainy do Polski przekroczyło 4,187 mln obywateli Ukrainy. 

Pomoc uchodźcom to nie jest tylko wyraz naszego dobrego serca. To jest rodzaj powinności w stosunku do obywateli Ukrainy, walczącej z agresorem rosyjskim. Zwycięstwo Ukrainy to równocześnie gwarancją większego bezpieczeństwa dla mieszkańców województwa lubelskiego i kraju. Składam serdeczne podziękowanie dla wszystkich, którzy zaangażowali się w pomoc uchodźcom z Ukrainy na terenie województwa lubelskiego: administracji rządowej i samorządowej, organizacjom pozarządowym, różnym podmiotom życia społecznego i gospodarczego,  służbom mundurowym oraz wielu osobom prywatnym, którzy bezpośrednio po 24 lutego 2022 r. włączyli się w pomoc uchodźcom. Dziękuję, że ta pomoc nadal trwa

– dodał wojewoda lubelski.

24 lutego 2022 r., przed godziną 11.00, uruchomiliśmy cztery punkty recepcyjne. Tego dnia przyjęliśmy pierwszych uchodźców, a w kolejnych dniach ta fala zaczęła stopniowo narastać. Najistotniejszym elementem ruchu uchodźców jest właśnie punkt recepcyjny, ale pomiędzy obszarem przejścia granicznego, a punktami recepcyjnymi dużą rolę ogrywa transport uchodźców po wstępnym zabezpieczeniu na terenie przejścia granicznego. Tam oprócz standardowych czynności – odprawy granicznej, było pierwsze zabezpieczenie socjalne, punkt informacyjny i zabezpieczenie medyczne. Następnie transport do punktu recepcyjnego i relokacja do miejsc stałego zakwaterowania, bądź miejsc, z których uchodźcy przemieszczali się dalej – do innych województw, bądź krajów. 

W szczytowym okresie, na przełomie lutego i marca, granicę na odcinku lubelskim przekraczało dziennie ponad 80 tys. osób w ciągu doby. Dlatego pragnę podziękować wszystkim tym, którzy zaangażowali się w to zarówno w systemie zorganizowanym, koordynowanym i tym, wynikającym z odruchu serca.

Kilka dni po uruchomieniu czterech punktów recepcyjnych, zostały uruchomione duże punkty w Tomaszowie Lubelskim, Chełmie, Zamościu, Hrubieszowie i w gminie Mircze. Uruchomiliśmy też na terenie Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego recepcyjny punkt wirtualny, który do tej pory funkcjonuje.

Przez punkty recepcyjne przewinęło się ponad 300 tys. uchodźców. Kiedy zaobserwowaliśmy, po uruchomieniu punktów recepcyjnych, że następuje zwiększenie liczby uchodźców przybywających już po relokacji z przejść granicznych, zostały uruchomione punkty informacyjne: na dworcach PKS i PKP, na podobnej zasadzie funkcjonowały również w Chełmie i w Hrubieszowie. W tej chwili czynnych punktów recepcyjnych, przygranicznych mamy 3: w Tomaszowie Lubelskim, Hrubieszowie i Chełmie i punkt informacyjny na dworcu PKP i wirtualny punkt w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim

– mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Wojewoda lubelski wspólnie z podmiotami medycznymi i ich organami tworzącymi zorganizował i prowadził 13 punktów medycznych, w 11 punktach recepcyjnych i 2 informacyjnych. 

Zorganizowanych było 13 punktów medycznych. W sumie do tej pory w punktach medycznych oraz tzw. karetkach na przejściach granicznych udzielono uchodźcom z Ukrainy 25 600 świadczeń opieki zdrowotnej, w ramach bezpłatnej pomocy medycznej

– mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Wojewoda lubelski wspólnie z przewoźnikami kolejowymi zorganizował 143 dodatkowe przejazdy, z których skorzystało 62,8 tys. uchodźców. Natomiast z przejść granicznych do punktów recepcyjnych i miejsc pobytu przewieziono bezpłatnymi przejazdami autobusowymi 468 tys. uchodźców, wykonując 1250 kursów. 

Z przejazdów autobusami skorzystało 468 tys. uchodźców. To potężne przedsięwzięcie. Państwowa Straż Pożarna była głównym organizatorem, przy znaczącym wsparciu Ochotniczych Straży Pożarnych, szczególnie z tych gmin przygranicznych oraz WOTu, Policji, spółek Skarbu Państwa i prywatnych przewoźników

– mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Podobnie jak w przypadku przyjmowania uchodźców wyróżnia się tu dwa kierunki: w formie zorganizowanej na terenie Polski oraz wynikający z aktywności różnych wspólnot lokalnych, nie tylko tych wspólnot samorządowych, ale też mniejszych, które wspierały podczas fali uchodźczej. Ten system koordynowany przez administrację rządową był częścią pomocy humanitarnej świadczonej na rzecz uchodźców na terenie województwa lubelskiego.

Jednym z elementów zorganizowanej pomocy humanitarnej jest wojewódzki hub, który realizował działania poprzez wysyłkę darów na Ukrainę oraz do uchodźców na terenie województwa lubelskiego. W sumie dystrybuowano 1548 palet z róznego rodzaju artykułami (m.in. żywność, woda, artykuły higieniczne, odzież, sprzęt AGD, łóżka polowe, materace).

Zorganizowanie obsługi ruchu tysięcy uchodźców w tak krótkim czasie nie było łatwe, ale jak mówili obserwatorzy z zagranicy, model przyjęcia uchodźców w województwie lubelskim był wzorowy. Chyba nikt dotąd takiego modelu działania przy tak dużej liczbie uchodźców oraz w tak krótkim czasie nie zastosował

– podkreślił wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Organizacja miejsc stałego zakwaterowania jest zadaniem wojewody, ale czynimy to we współpracy z samorządami powiatowymi. Na wniosek marszałka województwa lubelskiego, do tych 24 powiatów dołączył samorząd województwa. Mamy więc łącznie 25 jednostek samorządu terytorialnego, które organizują przy współpracy z wojewodą miejsca zbiorowego zakwaterowania – 511 obiektów. Przewinęło się przez nie ponad 91 180 uchodźców. Aktualnie, w miejscach stałego zakwaterowania jest około 4,5 tys. uchodźców

– mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Źródeł finansowania pomocy uchodźcom jest bardzo dużo. Część środków przepływa poprzez wojewodę, ale duża część przechodzi zupełnie innymi kanałami, np. finansowanie bezpłatnej służby zdrowia, odbywa się ścieżką finansowania przez NFZ, czy funkcjonowanie dzieci z Ukrainy w szkołach odbywa się ścieżką części oświatowej subwencji ogólnej

– mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Przez wojewodę lubelskiego, do dzisiaj, 24 lutego, przepłynęło 331 mln 760 tys. środków. Przeznaczono je m.in. na:

• 17,144 mln zł – jednorazowe świadczenie 300 zł
• 1,369 mln zł – posiłki w szkołach i przedszkolach
• 9,291 mln zł – organizacje pozarządowe
• 140,309 mln zł – świadczenie 40 zł
• 13,047 mln zł – punkty recepcyjne
• 119,121 mln zł – miejsca zakwaterowania

Na terenie województwa lubelskiego zostało nadanych ponad 36 tys. numerów PESEL. Wg stanu na 20 lutego 2023 r., było to 36 745 (w tym 23 520 – kobiety; 13 225 – mężczyźni). Natomiast w system oświaty aktywnie włączyło się około 6 150 osób (stan na 24 lutego 2023 r.). W tym najbardziej natężonym okresie było to około 10 tys. osób.

Mniejsza liczba nadanych numerów PESEL i dzieci w szkołach związana jest z tym, że część obywateli Ukrainy, którzy zafunkcjonowali na terenie województwa lubelskiego wróciło na teren Ukrainy, albo przemieścili  się na teren innych województw, bądź państw

- mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka.