Polska w Egipcie

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

Erytrea położona jest we wschodniej Afryce. Na wschodzie graniczy z Morzem Czerwonym (długość granicy 1 151 km), na południowym-wschodzie z Dżibuti (109 km), na południu z Etiopią (912 km) oraz na zachodzie i północnym-zachodzie z Sudanem (605 km). Najniżej położony punkt w Erytrei znajduje się w okolicach Kulul w depresji Danakil (75 m p.p.m), a najwyższy punkt to Soira 3 018 m n.p.m. Erytrea podzielona jest na 6 regionów administracyjnych (zobatat): Anseba, Debub (na południu), Debubawi K'eyih Bahri (południowe wybrzeże Morza Czerwonego), Gash Barka, Ma'akel (w części centralnej), Semenawi Keyih Bahri (północne wybrzeże Morza Czerwonego). Populacja Erytrei wynosi 6,131 milionów, a powierzchnia – 117 tys. km2 (Bank Światowy). Stolicą Erytrei jest Asmara (szacowana liczba ludności 650 000.) Pozostałe ważniejsze miasta: Assab (95 000); Keren (77 000). Językami urzędowymi w Erytrei są tigrinya, arabski i angielski.

Warunki klimatyczne

W Erytrei panuje gorący, suchy pustynny klimat w pasie wybrzeża wzdłuż Morza Czerwonego. Chłodniej i bardziej wilgotno jest w centralnej, wyżynnej części kraju (do 61 cm opadów rocznie).

Półpustynne warunki panują w górach i na nizinach w zachodniej części kraju. Najbardziej obfite opady występują między czerwcem a wrześniem poza pasem wybrzeża. Najcieplejsze miesiące na wybrzeżu to czerwiec-sierpień (30-45°C); najchłodniej jest pomiędzy październikiem a lutym (24-32°C). W rejonie górzystym najwyższe temperatury przypadają na maj (max. 30°C) najchłodniej jest natomiast w okresie grudzień-luty (min. 0°C).

Główne bogactwa naturalne

Podstawowymi bogactwami naturalnymi Erytrei są: złoto, cynk, miedź, potaż, potas, rudy żelaza.

System walutowy, kurs i wymiana

Walutą Erytrei jest Nakfa (ERN)

Kurs wymiany 15,00 ERN = 1 USD

W Erytrei występuje sztywny system wymiany waluty oparty na dolarze amerykańskim (od 2005 r.). Stopy procentowe kontrolowane są przez państwo. Osoby prywatne oraz prowadzące działalność gospodarczą napotykają trudności przy nabywaniu zagranicznych walut. Z uwagi na dwucyfrową inflację i duży deficyt obrotów bieżących Nakfa jest znacznie przewartościowana.

Religia

Przyjmuje się, iż 49% mieszkańców kraju wyznaje islam, 49% – chrześcijaństwo, a pozostałe 2% stanowią inne wyznania. Powyższe liczby są szacunkowe.

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy

Dni wolne od pracy to sobota i niedziela.

• Nowy Rok – 1 stycznia
• Boże Narodzenie – 7 stycznia
• Wielkanoc – 12 kwietnia
• Święto pracy – 1 maja
• Eid al-Fitr – 24 mja
• Dzień Wyzwolenia – 24 maja
• Martyr's Day – 20 czerwca
• Eid al-Adha – 31 lipca
• Rocznica rozpoczęcia wojny o niepodległość – 1 września
• Geez (Nowy Rok) – 11 września
• Meskel (święto kościoła ortodoksyjnego) – 27 września
• Urodziny proroka – 29 października
• Boże Narodzenie – 25 grudnia

Infrastruktura transportowa

Przez Erytreę przebiega około 4 000 km dróg, z czego blisko 900 jest pokryte asfaltem. Główne projekty obejmują m.in. ukończenie 600-kilometrowej, całorocznej drogi asfaltowej łączącej Massawa i Assab. W Erytrei znajduje się 13 lotnisk, z czego 9 nie posiada utwardzanych pasów startowych. Międzynarodowy Port Lotniczy w Asmarze został zmodernizowany. Rozbudowano m.in. główny terminal oraz zbudowano nowe terminale cargo. Massawa i Assab to dwa główne porty i terminale morskie w Erytrei. Ogólna długość linii kolejowych w Erytrei wynosi 306 km.

Obowiązek wizowy

Obywatele polscy wjeżdżający do Erytrei muszą mieć wizę pobytową lub tranzytową. Można ją uzyskać w Ambasadzie Państwa Erytrea w Berlinie i w Konsulacie Generalnym Erytrei we Frankfurcie nad Menem.

Ważność paszportu przy wjeździe powinna wynosić co najmniej 6 miesięcy. W przypadku tranzytu obowiązuje okazanie biletu na dalszą podróż. Nie ma wymogu dysponowania określoną kwotą pieniędzy na każdy dzień pobytu.

Nie należy przebywać w Erytrei po terminie wygaśnięcia ważności wizy z uwagi na grożące sankcje karne. Przy wylocie z kraju obowiązuje opłata lotniskowa (20 USD lub 20 EURO). Obowiązek meldunkowy dotyczy pobytu dłuższego niż 30 dni.

Ustrój polityczny

W latach 60. XX wieku Front Wyzwolenia Erytrei (Eritrean Liberation Front – ELF) prowadził działania na rzecz uzyskania niepodległości Erytrei spod zwierzchności Etiopii. W 1970 roku część członków FWE porzuciła jego szeregi tworząc Ludowy Front Wyzwolenia Erytrei (LFWE). Pod koniec lat 70-ych LFWE stał się dominującym ugrupowaniem zbrojnym walczącym przeciwko rządowi etiopskiemu. Liderem tego ugrupowania był Isaias Afwerki. Po 30-letniej wojnie z Etiopią Erytrea w maju 1991 r. uzyskała niepodległość (w praktyce stało się to dwa lata później). Po zwycięstwie nad siłami etiopskimi oddziały LFWE przejęły kontrolę nad terytorium Erytrei. W maju 1991 LFWE utworzyła Tymczasowy Rząd Erytrei (TRE) do czasu ogłoszenia referendum w sprawie niepodległości oraz powołania stałego rządu. Lider LFWE Isaias Afwerki objął funkcję premiera Tymczasowego Rządu Erytrei. 23-25 kwietnia 1993 roku, w referendum monitorowanym przez ONZ i uznanym za sprawiedliwe, Erytrejczycy w sposób jednoznaczny opowiedzieli się za niepodległością. Władze ogłosiły Erytreę państwem niepodległym w dniu 27 kwietnia 1993 r. W Erytrei oficjalne obchody niepodległościowe odbyły się 24 maja 1993 r. Po uzyskaniu niepodległości Tymczasowe Zgromadzenie Narodowe zostało powiększone obejmując zarówno członków LFWE, jak i osoby do niego nienależące. LFWE uzyskało status partii politycznej pod nazwą Ludowego Frontu dla Demokracji i Sprawiedliwości (LFDS). TRE ogłosił, że w trakcie 4-letniego okresu przejściowego opracuje projekt konstytucji oraz dokona jej ratyfikacji. Projekt obejmował m.in.: regulacje prawne dotyczące partii politycznych, prasy oraz przeprowadzania wyborów do rządu konstytucyjnego. Nowa konstytucja została ratyfikowana w 1997 roku, ale dotychczas nie została wprowadzona w życie. Nie przeprowadzono również wyborów powszechnych. W następstwie ogłoszenia niepodległości rząd Erytrei zetknął się z olbrzymimi wyzwaniami. W sytuacji braku konstytucji i bez sprawnego wymiaru sprawiedliwości oraz systemu szkolnictwa rząd zmuszony był budować administrację od początku.

W 1998 r. na nowo rozgorzał konflikt graniczny z Etiopią. W 1999 podpisano traktat pokojowy określający rozmieszczenie sił obu państw poza terytoriami, które zajęły po 6 maja 1998 r. Na terenie nadgranicznym utworzono siły pokojowe UNMEE (United Nation’s Mission in Eritrea and Ethiopia – Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Erytrei i Etiopii). Mimo wysiłków, walki pomiędzy Etiopią a Erytreę wybuchły ponownie 12 maja 2000 r. 17 maja 2000 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 1289, w której zablokowała dostawy broni oraz udzielanie pomocy wojskowej obu wspomnianym państwom. W 2018 r. doszło do podpisania deklaracji pokoju i formalnej normalizacji stosunków z Etiopią. Czasowo otwarte przejścia graniczne między krajami zostały jednak ponownie zamknięte przez władze Erytrei.

Władza ustawodawcza

Organem ustawodawczym jest Zgromadzenie Narodowe składające się ze 150 członków – 75 wybieranych i 75 nominowanych. Ostatnie wybory przeprowadzono w 1993 r. Zgromadzenie Narodowe od 2002 nie spotyka się. Władza ustawodawcza została przejęta przez rząd i prezydenta, który jest  formalnie szefem Zgromadzenia Narodowego.

Władza wykonawcza

Na czele rządu, który stanowi organ wykonawczy w państwie, stoi Isaias Afwerki. W skład rządu wchodzi premier oraz 17 ministrów. W kompetencji rządu znajduje się prowadzenie polityki państwa oraz wdrażanie ustawodawstwa.

Struktura administracji gospodarczej

Sądownictwo gospodarcze

W Erytrei nie istnieje system sądownictwa gospodarczego. Organ sądowniczy działa niezależnie od organów wykonawczego i ustawodawczego.

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Licząca ponad 6 milionów obywateli Erytrea jest jednym z najbiedniejszych państw na świecie. Kraj od kilku lat zajmuje ostatnie miejsca w rankingach przygotowanych przez UNDP. Pierwsze lata po uzyskaniu niepodległości (1993-1997) charakteryzowały się imponującym postępem w przywracaniu podstaw makroekonomicznych oraz poprawą wskaźników socjalnych. W tym okresie gospodarka rosła w tempie około 10% rocznie. Jednakże w wyniku konfliktu granicznego z Etiopią państwo zostało w sposób znaczący pozbawione zasobów finansowych, co przyczyniło się do zatrzymania dalszego rozwoju. Ucierpiała infrastruktura transportowa, energetyczna, telekomunikacyjna, sanitarna, szkoły i szpitale. Mobilizacja wojskowa 250 000 mężczyzn i kobiet oraz gwałtowny wzrost wydatków na cele wojskowe także przyczyniły się do osłabienia gospodarki. Po zakończeniu konfliktu granicznego w 2000 r. rząd Erytrei zmuszony był zmierzyć się z ujemnym wzrostem, wysoką inflacją, olbrzymim deficytem budżetowym oraz bardzo niewielkimi zasobami rezerw walutowych, które były efektem wydatków na cele wojskowe.

Główne sektory gospodarki

W trakcie aktualizacji.

Rolnictwo

Podstawą gospodarki Erytrei jest rolnictwo. Mimo, iż jest najważniejszym sektorem pod względem liczby zatrudnienia (łącznie ok. 70% pracuje w rolnictwie, hodowli, leśnictwie, rybołówstwie tradycyjnym), jego udział w PKB jest relatywnie niski i szacowany przez różne międzynarodowe organizacje między 20-24%. Produkcja rolna w Erytrei charakteryzuje się brakiem stabilności, gdyż nawet w okresie sprzyjających opadów zaspokaja jedynie 60 do 70% zapotrzebowania kraju na żywność. Rząd Erytrei w oficjalnych wypowiedziach konsekwentnie zaprzecza wewnętrznym problemom żywnościowym, jednak kraj pozostaje klasyfikowany w Global Information and Early Warning System prowadzonym przez FAO, jako znajdujący się w sytuacji kryzysowej i wymagający zewnętrznej pomocy żywnościowej. Społeczność międzynarodowa może opierać się jedynie na własnych szacunkach, gdyż oficjalne dane o produkcji, w tym rolnej, nie są dostępne.

Wydobycie

Przemysł wydobywczy został zdominowany przez Chiny, które w 2018 r. kupiły od kanadyjskiego koncernu kopalnię Bisha (eksploatacja rudy cynku, miedzi, srebra i złota). W 2019 r. australijski koncern Danakil rozpoczął przygotowania do eksploatacji potażu w Colluli. Budowa kopalni powinna potrwać kilka lat. Szacuje się, że tamtejsze złoża umożliwią wydobycie przez 200 lat. Dochody z kopalni będą stanowić podstawowe źródło zasilające państwowy budżet.

Rząd posiada 40% udziałów w kopalni Bisha poprzez państwowe Eritrean National Mining Corporation (Enamco). Co do zasady w sektorze wydobywczym władze otrzymują automatycznie 10% udziałów w przedsięwzięciach – bez wkładu własnego w majątek spółki – z możliwością wykupu dodatkowych udziałów.

W regionie Koka oraz Zara prowadzone jest wydobycie złota. Zagraniczni wykazują zainteresowanie rozwojem sektora wydobywczego w Erytrei.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Handel zagraniczny

Należy zaznaczyć, iż rząd Erytrei nie udostępnia informacji gospodarczych. Dane wykorzystane w poniższym opracowaniu są szacunkami i prognozami prezentowanymi przez instytucje międzynarodowe.

Informacje na temat handlu zagranicznego Erytrei są bardzo rozbieżne. Eksport z Erytrei w 2018 r. osiągnął 573 mln USD. Import wyniósł 1,17 mld USD.

Głównymi odbiorcami eksportu z Erytrei są: Chiny (58%), Korea Południowa (28%), Hiszpania (7,2%), Sudan (1,6%) i Włochy (0,8%). Natomiast import pochodzi z Egiptu (31%), Chin (14%), Włoch (10%), Sudanu (6,2%) i RPA (4,3%).

Asmara eksportuje kopaliny, żywy inwentarz, sorgo, tekstylia, żywność. Do Erytrei importuje się maszyny, produkty petrochemiczne, artykuły spożywcze.

Inwestycje zagraniczne

Jedyne znane inwestycje zagraniczne w ostatnich latach miały miejsce w przemyśle wydobywczym. Brak wiarygodnych danych na temat ich wielkości.

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym

Erytrea jest członkiem następujących organizacji:

• Afrykańskiego Banku Rozwoju (AFDB);
• Banku Światowego;
• Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju;
• Międzynarodowej Organizacji Pracy;
• Międzynarodowego Funduszu Walutowego;
• Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTDA);
• Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Przemysłowego (UNIDO);
• Światowej Organizacji Celnej (WCO);
• Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO).

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

Według statystyk UE obroty towarowe z Erytreą w 2018 r. wyniosły około 66 mln EUR. Eksport krajów EU do Erytrei wyniósł około 63,92 mln EUR, zaś import – 2,35 mln EUR. Unia Europejska, od zakończenia wojny, nieprzerwanie podejmuje wysiłki zmierzające do odbudowy Erytrei. Strategia Komisji Europejskiej dotycząca rozwoju państwa oparta jest na partnerstwie z rządem Erytrei i skupia się na redukcji ubóstwa, bezpieczeństwie żywnościowym, wsparciu rozwoju ekonomicznego oraz społecznego kraju. Ramy prawne współpracy UE-Erytrea nakreśla EC-ACP Partnership Agreement (Cotonou Agreement). Porozumienie reguluje podstawowe aspekty kooperacji w zakresie pomocy, handlu oraz relacji politycznych. Erytrea jako kraj o statusie Least Developed Country (LDC) uczestniczy w programie „Everyting but arms”, w ramach którego od 2001 r. produkty z Erytrei korzystają z praktycznie bezcłowego (z wyjątkiem broni i amunicji) i nielimitowanego ilościowo (z wyjątkiem bananów, cukru, ryżu) dostępu do rynku unijnego.

Gospodarcze umowy dwustronne

Polska oraz Erytrea nie posiadają podpisanych bilateralnych umów gospodarczych. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej ramy współpracy gospodarczej pomiędzy krajami uregulowane zostały umową ACP-EC-Partnership Agreement ("The Cotonou Agreement"), a obecnie Economic Partnership Agreement.

Dwustronna wymiana handlowa

Wartość wymiany handlowej pomiędzy Polską a Erytreą jest znikoma. W ciągu pierwszych 10 miesięcy 2019 r. obroty handlowe wyniosły 600 tys. USD., z czego eksport – 500 tys. USD, import – 100 tys. USD. Głównym towarem w wymianie były wyroby przemysłu elektromaszynowego.

Wzajemne inwestycje

W dotychczasowej współpracy z Erytreą nie odnotowano żadnych inwestycji.

Współpraca regionalna*

Współpraca samorządów gospodarczych*

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej ramy prawne regulujące współpracę gospodarczą pomiędzy Polską a Erytreą stanowi umowa ACP-EC-Partnership Agreement ("The Cotonou Agreement"), a obecnie Economic Partnership Agreement. W związku z tym polskie towary wprowadzane na rynek Erytrei podlegają identycznym zasadom, jak towary pozostałych krajów UE i nie napotykają na dodatkowe bariery.

Dostęp do rynku pracy

W trakcie aktualizacji.

Nabywanie i wynajem nieruchomości

W trakcie aktualizacji.

System zamówień publicznych

W trakcie aktualizacji.

W trakcie aktualizacji.

• Ministerstwo Informacji – www.shabait.com 
• Ministerstwo Finansów – P.O. Box   895 Asmara
• Ministerstwo Turystyki – P.O. Box 1010 Asmar
• Ministerstwo Handlu i Przemysłu – P.O. Box 1844 Asmara
• Ministerstwo Transportu i Komunikacji – P.O. Box   569 Asmara
• Ministerstwo Rolnictwa – P.O. Box 1048 Asmara
• Ministerstwo Energetyki i Rolnictwa – P.O. Box 5285 Asmara