Kodeks Dobrego Zarządzania dla Polskich Związków Sportowych

15.12.2017

Witold Bańka zaprezentował opracowany w Ministerstwie Sportu i Turystyki Kodeks Dobrego Zarządzania dla Polskich Związków Sportowych

Minister Sportu i Turystyki zlecił przeprowadzenie badania pt. Analiza działalności polskich związków sportowych w sportach olimpijskich. Potwierdziło ono krytyczną ocenę jakości zarządzania w PZS, wskazując na liczne problemy występujące w praktyce ich działania, od kwestii związanych z zarządzaniem strategicznym, przez niewłaściwe gospodarowanie zasobami, w tym finansowymi, aż po przejrzystość realizowanych działań. Wyniki badania, a także dotychczasowe doświadczenia resortu z kontroli realizowanych w niektórych związkach oraz z bieżącej z nimi współpracy, jak również praktyka upowszechniania dobrego zarządzania w strukturach sportowych innych państw, w tym przede wszystkim w Wielkiej Brytanii, skłoniły ministra Bańkę do podjęcia decyzji o przygotowaniu standardów dobrego zarzadzania dających się zastosować w praktyce działania PZS.

Prace nad Kodeksem dobrego zarządzania dla PZS rozpoczęto pod koniec 2016 r. Wykorzystano w nich zarówno dotychczasowe doświadczenia resortu, jak i wyniki wspomnianego badania, ale także dobre praktyki funkcjonujące w biznesie i w sektorze pozarządowym oraz dorobek zagranicznych dokumentów regulujących zagadnienia dobrego zarządzania w sporcie, tak na poziomie krajowym (np. w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Holandii czy Australii), jak i wypracowanych w ramach struktur międzynarodowych, w tym w UE i przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski.

Przygotowany w Ministerstwie Sportu i Turystyki Kodeks to dokument nowatorski, nie tylko w skali naszego kraju. Już otwierające go motto („Uczciwość w sporcie, skuteczność w działaniu”) wskazuje, jaki cel przyświecał autorom dokumentu. Kodeks stanowi wyraz postępowego podejścia resortu do kwestii dbałości i odpowiedzialności za jakość zarządzania polskim sportem, ale również za rzetelność i gospodarność wydatkowania środków publicznych.

Chciałbym, żeby środki trafiały przede wszystkim do związków, w których będą wydatkowane przez profesjonalny, otwarty na dialog zarząd, który w sposób uczciwy i efektywny, z uwzględnieniem odpowiedzialności za sport w długiej i krótkiej perspektywie, reprezentował będzie interes tego sportu – komentuje minister Bańka.

Kodeks dobrego zarządzania dla PZS to tzw. narzędzie pozalegislacyjne. Oznacza to, że nie stanowi on dla adresatów – czyli związków – źródła prawa, jak ustawa czy rozporządzenie. Jest to raczej rodzaj podręcznika, katalogu zaleceń i dobrych praktyk, który może być użyteczny dla zarządów chcących reformować swoją organizację. Nie oznacza to jednak, że wytyczne zawarte Kodeksie nie będą wiążące dla PZS. Każdy związek, który będzie chciał sięgnąć po środki z dotacji Ministra Sportu i Turystyki, będzie się musiał stosować do wytycznych Kodeksu.

Kodeks zawiera ponad 180 konkretnych wytycznych, odnoszących się do różnych obszarów tematycznych. Część z nich ma charakter miękkich zaleceń. Wdrożenie innych wymagane będzie tylko od niektórych związków, posiadających większy potencjał organizacyjny lub spełniających określone warunki. Pozostałe będą miały charakter bezwzględnie wiążący dla wszystkich PZS, chcących korzystać z dofinansowania realizowanych przez siebie zadań. Nie wszystkie wytyczne są jednak dla związków nowe. Część z nich wynika z przepisów obowiązującego prawa.

Wytyczne realizują pewne zasady ogólne Kodeksu, które jednocześnie definiują, jaki powinien być wzorcowy polski związek sportowy. Do zasad tych należą: Efektywność, Profesjonalizm, Planowanie, Uczciwość, Otwartość oraz Odpowiedzialność. Wytyczne Kodeksu, dla zwiększenia jego przejrzystości, pogrupowano w 12 obszarach tematycznych:

Organizacja i kompetencje organów,
Zarządzanie strategiczne,
Przejrzystość działania,
Zarządzanie finansami,
Nadzór i kontrola wewnętrzna,
Odpowiedzialność za rozwój sportu,
Uczciwość w sporcie,
Kadry dla sportu,
Współpraca w środowisku sportowym,
Postępowania dyscyplinarne,
Polityka oparta na faktach,
Zawodnik i trener w polityce związku.

Przykładowe wytyczne Kodeksu dotyczą obowiązku tworzenia strategii rozwoju sportu, prowadzenia różnych ewidencji, w tym rejestru zawodników, przygotowania w sposób profesjonalny sprawozdań z działalności związku, zarządzania ryzykiem, czy prowadzenia polityki w zakresie konfliktu interesów. Przewidują one zwiększenie transparentności działań związku, podniesienie kompetencji osób nim zarządzających, czy zagwarantowanie uczciwości we wszelkich aspektach działalności związku. Wytyczne są bardzo precyzyjne i odpowiadają na zdiagnozowane w działalności związków problemy.

Kodeks będzie wdrażany stopniowo, rozważnie, z zachowaniem zasady elastyczności. Rozpoczynając od programów realizowanych w 2019 r., Minister będzie umieszczać w programach te wytyczne, które w danym czasie uzna za priorytetowe do zrealizowania i konieczne dla wypełnienia zadań ujętych w programie. W kolejnych latach katalog wytycznych wpisywanych do programów będzie się stopniowo poszerzał, prowadząc do pełnej implementacji Kodeksu, a przez to do poprawy jakości wydatkowania środków publicznych i do rozwoju konkretnych sportów, w których działają korzystające z nich związki.