Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Lubartowie

Profilaktyka wertykalna - zapobieganie przeniesienia zakażenia HIV z zakażonej matki na dziecko w czasie ciąży, porodu i podczas karmienia piersią, dając zakażonej HIV kobiecie szansę na urodzenie zdrowego dziecka. Ryzyko przeniesienia wirusa z matki na dziecko jest największe wtedy, gdy kobieta nie jest świadoma swojego zakażenia. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników test w kierunku HIV powinien być wykonany u kobiety ciężarnej dwukrotnie – w pierwszym i trzecim trymestrze. Dwukrotnie przeprowadzona diagnostyka w ciąży jest bardzo ważna. W czasie wykonywania pierwszego testu kobieta może być np. w tzw. okienku serologicznym, lub też do zakażenia może dojść w późniejszym okresie ciąży. W praktyce testy wykonywane są w Polsce tylko u około 30% kobiet ciężarnych.

Badanie w kierunku HIV znajduje się w koszyku świadczeń lekarza prowadzącego ciążę w ramach opieki zdrowotnej nad ciężarną, finansowanej z Narodowego Funduszu Zdrowia. Wykrycie HIV i włączenie leczenia antyretrowirusowego (ARV) u matki sprawia, że ryzyko zakażenia dziecka jest praktycznie eliminowane. Jednak, jeśli kobieta nie wie o swoim zakażeniu, ryzyko przeniesienia HIV na dziecko wzrasta nawet powyżej 30%. W naszym kraju rocznie odbywa się około 70–100 porodów u kobiet z

PEP - profilaktyka po narażeniu na zakażenie HIV (gwałt, przypadkowe zakłucie igłą niewiadomego pochodzenia, kontakt z krwią osoby zakażonej) poprzez podanie leków antyretrowirusowych (ARV) w celu minimalizowania ryzyka zakażenia HIV. Pacjent powinien natychmiast zgłosić się do szpitala zakaźnego, prowadzącego terapię antyretrowirusową. Im szybciej zostaną podane leki antyretrowirusowe (najlepiej w ciągu 2–3 godzin po zdarzeniu), tym większa szansa na uniknięcie zakażenia. Według najnowszego stanu wiedzy profilaktyka jest najbardziej skuteczna, jeśli zostanie wdrożona do 48 godzin od zdarzenia. Lista szpitali wraz z całodobowymi telefonami znajduje się pod adresem https://aids.gov.pl/co_robic/687/. Za tę formę profilaktyki pacjenci nie ponoszą żadnych kosztów.

PrEP - profilaktyka przed narażeniem na zakażenie HIV, czyli stosowanie leków antyretrowirusowych (ARV) u osób niezakażonych w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia HIV drogą kontaktów seksualnych. Leki ARV mogą być przyjmowane albo regularnie – w sposób ciągły, bądź doraźnie – tuż przed i po zachowaniu ryzykownym. Ta profilaktyka jest skuteczna w ok. 96% po warunkiem, że lek jest prawidłowo stosowany. PrEP nie chroni przed innymi zakażeniami przenoszonymi drogą płciową. Za taką formę profilaktyki pacjenci ponoszą 100% kosztów.• PrEP - profilaktyka przed narażeniem na zakażenie HIV, czyli stosowanie leków antyretrowirusowych (ARV) u osób niezakażonych w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia HIV drogą kontaktów seksualnych. Leki ARV mogą być przyjmowane albo regularnie – w sposób ciągły, bądź doraźnie – tuż przed i po zachowaniu ryzykownym. Ta profilaktyka jest skuteczna w ok. 96% po warunkiem, że lek jest prawidłowo stosowany. PrEP nie chroni przed innymi zakażeniami przenoszonymi drogą płciową. Za taką formę profilaktyki pacjenci ponoszą 100% kosztów.

Leczenie antyretrowirusowe (ARV) - jest także profilaktyką nowych zakażeń HIV (treatment as prevention – TasP): ilość wirusa (wiremia) w organizmach osób żyjących z HIV, które przyjmują leki antyretrowirusowe zgodnie z zaleceniami lekarza obniża się do bardzo niskich wartości; niższych niż granica wykrywalności czułymi metodami diagnostycznymi. Dzięki temu praktycznie nie ma ryzyka przeniesienia zakażenia na niezakażonych HIV partnerów seksualnych przez osoby żyjące z HIV: U=U (ang. Undetectable=Untrasmittable, czyli Niewykrywalny = Nieprzekazywalny/Niezakażalny). Leczenie ARV powoduje zmniejszenie zapadalności i śmiertelności z powodu AIDS w populacji osób żyjących z HIV oraz zmniejszenie ich zakaźności dla populacji osób zdrowych, a tym samym ograniczenie transmisji wirusa w społeczeństwie. W naszym kraju leczenie ARV finansowane jest z budżetu państwa w ramach programu Polityki Zdrowotnej Ministra Zdrowia „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z HIV w Polsce”. Leczeniem osób zakażonych HIV zajmują się lekarze specjaliści chorób zakaźnych w ośrodkach znajdujących się w dużych miastach w Polsce. Lista ośrodków zajmujących się terapią osób zakażonych HIV jest na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS: https://aids.gov.pl/hiv_aids/821-2/

Objawy grypy bywają niecharakterystyczne. Najczęściej pojawiają się nagle i obejmują:

• gorączkę (powyżej 38 ºC),
• dreszcze
• bóle mięśniowo-stawowe,
• bóle głowy (najczęściej okolicy czołowej i zagałkowy),
• uczucie rozbicia, osłabienia
• złe samopoczucie
• kaszel,
• ból gardła,
• katar.

Objawy mogą być nieco inne u małych dzieci. Tu może pojawić się zmiana zachowania, senność, rozdrażnienie, a także objawy ze strony układu pokarmowego, jak brak apetytu czy wymioty.

Jak leczyć grypę

Grypę leczy się przede wszystkim objawowo. Zalecenia dotyczą pozostania w domu i odpoczynku, picia dużych ilości płynów, a w razie potrzeby – stosowania niesterydowych leków przeciwzapalnych. U małych dzieci szczególnie ważne jest nawadnianie i obniżanie gorączki. Jeśli należysz do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu choroby, lekarz może zadecydować o zastosowaniu leków antywirusowych (oseltamivir, zanamivir).

Zdarza się, że grypa prowadzi do powikłań. Najczęstsze to zapalenia ucha środkowego oraz angina paciorkowcowa. W cięższych przypadkach, prowadzących nieraz do hospitalizacji może pojawić się zapalenie płuc, rzadziej - zapalenie mięśnia sercowego, mózgu i opon mózgowych i inne. Zdarza się też, że grypa prowadzi do zaostrzenia istniejących chorób przewlekłych.

Szczepienia są zalecane wszystkim osobom powyżej 6. miesiąca życia, a w szczególności:

• zdrowym dzieciom w wieku od 6. miesiąca życia do 18 lat,
• osobom chorym na choroby przewlekłe,
• osobom w wieku powyżej 55 lat,
• pracownikom ochrony zdrowia oraz placówek zapewniających opiekę osobom chorym i niepełnosprawnym,
• pracownikom wykonującym zawody wymagające ciągłego kontaktu z ludźmi.

Aby zapobiec grypie, stosuj zasady bezpieczeństwa:

• zakrywaj nos i usta podczas kichania i kaszlu
• jeśli źle się czujesz, zostań w domu i unikaj kontaktu z innymi ludźmi
• regularnie i dokładnie myj ręce
• unikaj tłumów
• zachowaj dystans od innych osób

Źródło:

Główny Inspektorat Sanitarny

Fotografia: "designed by Freepik"

Głównym przesłaniem kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy” na lata 2020–2022 zorganizowanej przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy jest podnoszenie poziomu wiedzy i świadomości na temat problemów mięśniowo-szkieletowych związanych z pracą.

Kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Dźwigaj z głową” na lata 2020–2022 przyświeca sześć głównych celi:

1. podniesienie świadomości w zakresie zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego związanych z pracą;
2. upowszechnianie oceny ryzyka zawodowego i zarządzania problemami zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego;
3. wskazanie, że zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego stanowią problem dotyczący wszystkich pracowników i stanowisk pracy w każdym sektorze gospodarki;
4. podniesienie wiedzy na temat nowych i pojawiających się zagrożeń związanych z zaburzeniami układu mięśniowo-szkieletowego;
5. podkreślenie potrzeby reintegracji i utrzymania zatrudnienia pracowników z przewlekłymi zaburzeniami układu mięśniowo-szkieletowego oraz sposobu, w jaki można tego dokonać;
6. zachęcanie do wymiany informacji i dobrych praktyk między stronami zainteresowanymi tą problematyką.

Więcej informacji na temat kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Dźwigaj z głową” znajduje się na stronach internetowych:

• https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P54400254111600078300211

• https://healthy-workplaces.eu/pl

Zachęcamy do udziału w kampanii!

Objawy mogą obejmować m.in.: katar, ból głowy, kaszel, ból gardła, gorączkę, złe samopoczucie.

Niekiedy jednak pewne typy koronawirusówmogą powodować poważne choroby dolnych dróg oddechowych, jak np. bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej MERS i zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej SARS-CoV.