Jeśli samotnie wychowujesz dziecko – możesz otrzymać zasiłek rodzinny, gdy na dziecko zostały ustalone alimenty od jego rodzica lub gdy:

• rodzice lub jedno z rodziców nie żyje,
• ojciec dziecka jest nieznany,
• sąd oddalił powództwo o ustalenie alimentów od drugiego rodzica,
• sąd zobowiązał tylko jednego z rodziców do utrzymania dziecka,
• rodzice – zgodnie z orzeczeniem sądu – sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną.

Osoba samotnie wychowująca dziecko to:

• panna lub kawaler,
• wdowa lub wdowiec,
• osoba w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu,
• osoba rozwiedziona.

Jeżeli jednak wychowujesz co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem, to nie jesteś osobą samotnie wychowującą dziecko.

Jeśli:

•  dziecko lub osoba ucząca się jest:
  • w związku małżeńskim,
  • w instytucji, która zapewnia nieodpłatnie pełne utrzymanie, np. w domu pomocy społecznej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym czy szkole wojskowej.
• dziecko jest w pieczy zastępczej,
• pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko,
• samotnie wychowujesz dziecko i nie masz ustalonych alimetów od jego rodzica, chyba że: 
  • rodzice dziecka lub jedno z rodziców nie żyje,
  • ojciec dziecka jest nieznany,
  • sąd oddalił powództwo o ustalenie alimentów od drugiego rodzica,
  • sąd zobowiązał tylko jednego z rodziców do utrzymania dziecka,
  • rodzice – zgodnie z orzeczeniem sądu – sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną.
• ty lub członek twojej rodziny macie prawo do podobnego świadczenia na dziecko za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego stanowią inaczej.

• obywatelom polskim, którzy mieszkają w Polsce,
• cudzoziemcom, którzy mieszkają w Polsce, jeśli spełnią następujące warunki:
  • mają obywatelstwo Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Szwajcarii lub Wielkiej Brytanii (jeśli obywatel WIelkiej Brytanii przyjechał do Polski przed 1 stycznia 2021 r.),
  • mają obywatelstwo innego kraju i posiadają na przykład:
    • zezwolenie na pobyt czasowy w związku z pracą w zawodzie, który wymaga wysokich kwalifikacji,
    • dokument, który uprawnia do pobytu i wykonywania pracy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
• obywatelom Ukrainy, którzy z powodu konfliktu zbrojnego przebywają z dziećmi legalnie na terenie Polski.

Do zasiłku rodzinnego, w zależności od twojej sytuacji rodzinnej, możesz otrzymać następujące dodatki:

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka, jeśli:

• jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym dziecka,
• matka dziecka, od co najmniej 10 tygodnia ciąży do porodu, była pod opieka medyczną – zaświadczenie takie może wystawić lekarz lub położna (rozporządzenie określające wzór zaświadczenia). Nie dotyczy to opiekunów prawnych, opiekunów faktycznych, a także osób, które przysposobiły (adoptowały) dziecko,
• dziecko nie ukończyło pierwszego roku życia.

Dodatek dostaniesz jednorazowo. Dodatek przysługuje na każde dziecko w przypadku, gdy:

• podczas porodu urodziło się dwoje lub więcej dzieci,
• adoptujesz dwoje lub więcej dzieci.

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, jeśli:

• jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym dziecka,
• dziecko pozostaje pod twoją faktyczną opieką i masz prawo do urlopu wychowawczego. Dodatek możesz pobierać nie dłużej niż:
  • 24 miesiące kalendarzowe,
  • 36 miesięcy kalendarzowych, jeśli opiekujesz się więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu,
  • 72 miesięce kalendarzowe, jeśli opiekujesz się niepełnosprawnym dzieckiem, które ma orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka, jeśli

• jesteś samotnie wychowującym dziecko rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym,
• świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka nie jest zasądzone, bo:
  • drugi z rodziców dziecka nie żyje,
  • ojciec dziecka jest nieznany,
  • sąd oddalił powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców.
•  jesteś osobą pełnoletnią, która nie ukończyła 24 lat, uczysz się w szkole lub szkole wyższej i oboje rodzice nie żyją.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, jeśli:

• jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym dziecka.

Dodatek przysługuje ci na trzecie i kolejne dziecko uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, jeśli:

• jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym niepełnosprawnego dziecka,
• jesteś osobą pełnoletnią z niepełnosprawnością i uczysz się.

Dodatek możesz przeznaczyć na rehabilitację lub kształcenie dziecka:

• do ukończenia 16 roku życia, jeśli ma orzeczenie o niepełnosprawności,
• powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeśli ma orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, jeśli

• jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym dziecka lub
• jesteś pełnoletnią osobą uczącą się,

– na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem nowego roku szkolnego lub rocznego przygotowania przedszkolnego.

Dodatek dostaniesz jednorazowo.

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania, jeśli

• jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym dziecka lub
• jesteś pełnoletnią osobą uczącą się.

Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku – od września do czerwca następnego roku. Dodatek możesz otrzymać, jeśli dziecko:

• mieszka w miejscowości, w której jest:
  • szkoła ponadpodstawowa lub szkoła artystyczna, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki,
  • szkoła podstawowa, jeśli dziecko lub osoba ucząca się ma orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.
• dojeżdża z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której jest:
  • szkoła ponadpodstawowa,
  • szkoła artystyczna, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki.

• dane potrzebne do wypełnienia wniosku i załączników:
  • twoje dane i dane twoich dzieci, na które będziesz składać wniosek,
  • dane członków twojej rodziny, w tym przebywających poza granicami Polski – w krajach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii,
  • wasze numery PESEL,
  • adres e-mail,
  • numer rachunku bankowego, jeśli chcesz otrzymywać świadczenie na konto,
• w zależności od twojej sytuacji, może być konieczne podanie także informacji o twoich dochodach i dochodach twojej rodziny,
• informacja o szkole lub szkołach, do których uczęszcza dziecko,
• inne dokumenty, które są potrzebne, aby ustalić prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków:
  • jeśli jesteś opiekunem prawnym dziecka – orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
  • jeśli starasz się o adopcję – zaświadczenie sądu rodzinnego albo ośrodka adopcyjnego w sprawie adopcji dziecka,
  • jeśli jesteś rodzicem adoptowanego dziecka – prawomocne orzeczenie sądu rodzinnego stwierdzające przysposobienie,
  • jeśli jesteś po rozwodzie albo separacji – prawomocne orzeczenie sądu o rozwodzie albo separacji,
  • jeśli jesteś cudzoziemcem – dokument uprawniający do pobytu i wykonywania pracy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, np. kartę pobytu,
  • jeśli sytuacja dochodowa twojej rodziny się zmieniła – dokument, który potwierdzi utratę albo uzyskanie dochodu przez ciebie lub kogoś z twojej rodziny.

Jeśli samotnie wychowujesz dziecko, przygotuj odpowiednio:

• dokument wydany lub zatwierdzony przez sąd, który zobowiązuje drugiego rodzica do płacenia alimentów, np. orzeczenie sądu, odpis protokołu z treścią ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem,
• jeśli drugi rodzic nie żyje lub ojciec dziecka jest nieznany – odpis aktu stanu cywilnego,
• postanowienie sądu o odmowie ustalenia alimentów od drugiego rodzica,
• orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki naprzemiennej obojga rodziców nad dzieckiem.

Jeśli twoja sprawa będzie tego wymagała, możesz otrzymać wezwanie, aby złożyć dodatkowe dokumenty. Jeśli chcesz, możesz skontaktować się ze swoim urzędem, aby upewnić się, czy musisz dostarczyć dodatkowe dokumenty.

1. Kliknij przycisk Złóż wniosek, który znajduje się u góry. Zostaniesz przekierowany do portalu Emp@tia.
2. Zaloguj się: 

• profilem zaufanym lub
• podpisem elektronicznym przy pomocy ważnego certyfikatu kwalifikowanego. 

3. Wybierz Zasiłek Rodzinny i dodatki do Zasiłku Rodzinnego.
4. Wypełnij i wyślij wniosek. Jeżeli składasz dodatkowe dokumenty – zeskanuj je albo zrób zdjęcie i dołącz jako załączniki.
5. Poczekaj na odpowiedź. Dostaniesz ją na swoją skrzynkę odbiorczą na portalu Emp@tia. Dodatkowe informacje znajdziesz w sekcji Ile będziesz czekać.

Wniosek przez Internet składasz co roku od 1 lipca do 30 listopada na kolejny okres zasiłkowy.

Wniosek możesz złożyć też w trakcie trwania okresu zasiłkowego, czyli po 30 listopada. Zasiłek będziesz otrzymywać wtedy od miesiąca złożenia wniosku do końca trwania okresu zasiłkowego, czyli do 31 października następnego roku. Szczegóły znajdzesz w sekcji Na jaki okres uzyskasz.

Wniosek, który składasz przez Internet, rozpatruje organ właściwy dla twojego miejsca zamieszkania. Najczęściej jest to urząd miasta, urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej, który:

• sprawdzi, czy wniosek jest prawidłowo wypełniony,
• oceni, czy spełniasz warunki (m.in. kryterium dochodowe) do przyznania świadczenia,
• wyda decyzję administracyjną.

Jeśli złożysz prawidłowo wypełniony i kompletny wniosek na nowy okres zasiłkowy:

• w lipcu lub sierpniu – otrzymasz świadczenie maksymalnie do 30 listopada,
• we wrześniu lub październiku – świadczenie z wyrównaniem od listopada otrzymasz do 31 grudnia,
• w listopadzie lub grudniu – świadczenie otrzymasz do ostatniego dnia lutego następnego roku (wypłata z wyrównaniem od listopada albo grudnia – w zależności od miesiąca złożenia wniosku).

Jeśli złożysz wniosek w kolejnych miesiącach, świadczenie będziesz otrzymywać od miesiąca, w którym złożysz wniosek, a wypłata realizowana będzie na bieżąco.

Wniosek złożony w trakcie trwania okresu zasiłkowego będzie rozpatrywany w ciągu miesiąca. A jeśli sprawa będzie szczególnie skomplikowana – maksymalnie w ciągu dwóch miesięcy.  

• Zasiłek rodzinny będziesz otrzymywać co miesiąc w kwocie:
  • 95 zł na dziecko, które nie ukończyło 5 lat,
  • 124 zł na dziecko w wieku od 5 do 18 lat,
  • 135 zł na dziecko w wieku powyżej 18 lat do ukończenia 24 lat.

Do zasiłku rodzinnego możesz otrzymywać również dodatki w następujących kwotach:

• Dodatek z tytułu urodzenia dziecka – 1000 zł jednorazowo.
• Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego – 400 zł miesięcznie.
• Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka:
  • 193 zł miesięcznie na dziecko (nie więcej jednak niż 386 zł miesięcznie na wszystkie dzieci),
  • kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł na dziecko z niepełnosprawnością, jeśli ma orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (nie więcej jednak niż o 160 zł na wszystkie dzieci).
• Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – 95 zł miesięcznie.
• Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego: 
  • 90 zł miesięcznie na dziecko do ukończenia 5 roku życia,
  • 110 zł miesięcznie na dziecko w wieku od 5 lat do ukończenia 24 lat.
• Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego – 100 zł jednorazowo.
• Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania:
  • 113 zł miesięcznie, jeśli dziecko mieszka w miejscowości, w której znajduje się szkoła, np. w internacie, na stancji,
  • 69 zł miesięcznie, jeśli dziecko dojeżdza do szkoły.

Świadczenia możesz najczęściej otrzymać:

• na rachunek bankowy, który podasz we wniosku lub
• przekazem pocztowym.

Od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. 

Do momentu, gdy dziecko ukończy:

• 18 lat lub
• 21 lat, jeśli uczy się w szkole lub
• 24 lata, jeśli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i ma orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Osoba ucząca się otrzyma zasiłek rodzinny, jeżeli uczy się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Jeżeli urząd odmówi wypłaty zasiłku rodzinnego oraz dodatków, możesz odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczego. Masz na to 14 dni od dnia otrzymania decyzji. Złożenie odwołania jest bezpłatne.

Odwołanie złóż w instytucji, która wydała decyzję odmowną: 

• osobiście lub
• pocztą – najlepiej listem poleconym (zachowaj potwierdzenie wysłania).

Szczegółowe informacje na temat zasiłku rodzinnego i dodatków uzyskasz:

• w urzędzie, który realizuje świadczenia rodzinne:
  • urzędzie miasta,
  • urzędzie gminy,
  • ośrodku pomocy społecznej lub
  • innej jednostce gminy właściwej dla twojego miejsca zamieszkania.
• na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.

• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych
• Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2023 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2021 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna
• Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 września 2023 r. w sprawie wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2022 r.
• Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2023 r. w sprawie wysokości dochodu za rok 2022 z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką