Dlaczego rolnictwo potrzebuje nauki?
08.05.2025
- Nie ma nauki bez współpracy z praktyką gospodarczą. W naszych badaniach bazujemy na bardzo ścisłej współpracy z rolnikami. Dzięki temu jesteśmy w stanie rzetelnie ocenić sytuację w rolnictwie i przekazywać rekomendacje do MRiRW - powiedział jeden z uczestników panelu "Rola nauki w kreowaniu rolnictwa i rozwoju wsi przyszłości", dr hab. Marek Wigier, profesor Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB.
W panelu, który odbywał się pierwszego dnia Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi w Poznaniu, wzięli udział także: prof. dr hab. Mariusz Matyka – dyrektor Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB, prof. dr hab. Adam Cieślak z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu oraz z tej samej uczelni: dr hab. Dominik Kmiecik i dr inż. Mirosław Czechlowski. Dyskusję moderował moderujący dyskusję prof. dr hab. Piotr Goliński – prorektor ds. nauki Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Na czym polega współpraca rolników z ośrodkami naukowymi?
Jednym z punktów dyskusji było pytanie o potrzebę i sens współpracy praktyków i teoretyków rolnictwa, czyli rolników i doradców rolniczych z naukowcami. Okazuje się, że współpraca ta jest potrzebna, a wręcz niezbędna i odbywa się w wielu obszarach.
prof. dr hab. Mariusz Matyka, dyrektor Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB:
Praktycy są dla naukowców głosem rozsądku. Zapobiegają odrywaniu się nauki od rzeczywistości, do której ta ma tendencje. Ponadto to potrzeby rolników są często punktem wyjścia do prowadzenia badań naukowych.
prof. dr hab. Adam Cieślak, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu:
Prowadzimy badania w gospodarstwach rolnych, np. badamy wielkość śladu węglowego. Nauka coraz częściej wspiera rozwój rolnictwa zrównoważonego, konkurencyjnego, a zarazem akceptowalnego przez konsumenta.
dr hab. Dominik Kmiecik, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu:
Prowadzimy bardzo dużo projektów, w których biorą udział rolnicy. W jednym z nich pokazaliśmy, że w produkcji żywności można wykorzystać uboczny produkt bioaktywny. Przykładowo może on wzbogacać wartość odżywczą pieczywa.
dr inż. Mirosław Czechlowski, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu:
Korzystamy z gospodarstw i pól doświadczalnych naszego uniwersytetu. Dzięki temu przy testowaniu rozwiązań z zakresu zrównoważonego nawożenia rolnik nie musi poświęcać swoich pól. Możemy bezszkodowo, bez strat produkcji dla rolnika, przeprowadzać doświadczenia.
Wdrażanie nauki do praktyki
Jedna z części dyskusji dotyczyła praktycznych aspektów badań naukowych. Paneliści pokazywali przykłady działań, w których łączą się nauka i praktyka rolnicza oraz jakie to przynosi korzyści.
dr inż. Mirosław Czechlowski, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu:
Prowadzimy projekty, których efektem są produkty z branży maszynowej. Przykłady to wóz paszowy czy zbieracz odsadek kukurydzy – biomasy do wykorzystania w celach energetycznych. Produkty te po fazie projektu trafiają do produkcji i sprzedaży. W ten sposób przyczyniamy się do rozpowszechniania technologii w rolnictwie.
dr hab. Marek Wigier, prof. Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB:
Opracowaliśmy narzędzie do oceny ekonomicznej gospodarstwa rolnego. Jest ono wykorzystywane i niezbędne do uzyskania przez rolnika dotacji.
Badania prowadzone w ośrodkach naukowych vs. badania w korporacjach
Jak zauważył moderator panelu, obecnie badania naukowe dla rolnictwa odbywają się nie tylko w ośrodkach naukowych, lecz także w dużych firmach, które niejednokrotnie prowadzą innowacyjne projekty i dysponują ogromnym budżetem na ich realizację. Czy jest więc sens, aby naukowcy kontynuowali swoją pracę? Jaka jest rola naukowców?
Uczestnicy dyskusji wskazali na wiele powodów, dla których badania prowadzone w firmach nie mogą zastąpić tych prowadzonych w instytucjach naukowych. Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu podkreślili zarazem, że ich uczelnia z powodzeniem współpracuje z instytucjami o charakterze biznesowym z otoczenia rolnictwa.
prof. dr hab. Mariusz Matyka, dyrektor Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB:
Badania w firmach prowadzone są w celach biznesowych, zwiększenia sprzedaży, a nauka uwzględnia znacznie więcej aspektów. Niestety często zdarza się, że badania prowadzone poza ośrodkami naukowymi są mało rzetelne. Rolą nauki jest je uwiarygadniać, a także oczyszczać przekazy medialne z nieprawdziwych informacji.
dr hab. Dominik Kmiecik, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu:
Nam, naukowcom zależy na wytwarzaniu żywności o jak największej wartości odżywczej. Firmom zależy na dużej plonności i zarobku. Nie mamy takich pieniędzy jak firmy, ale mamy czas i pasję, żeby rozwijać projekty.
