Czym jest bioróżnorodność? Jak możemy ją chronić?
22.05.2025
Bioróżnorodność to bogactwo życia na Ziemi. Obejmuje rośliny, zwierzęta i ekosystemy. Niestety, w ciągu ostatnich 50 lat liczba dzikich zwierząt spadła o 73%, a każdego roku wymierają tysiące gatunków. Główne zagrożenia to niszczenie naturalnych siedlisk, zmiany klimatu i nadmierne zużycie zasobów naturalnych. Ochrona bioróżnorodności to nasza odpowiedzialność – każdy z nas może przyczynić się do jej zachowania.
Czym jest bioróżnorodność?
Bioróżnorodność to całe bogactwo życia – od mikroorganizmów, przez rośliny i zwierzęta, aż po złożone ekosystemy. To nie tylko liczba gatunków, ale także różnorodność genetyczna w ich obrębie oraz złożone relacje pomiędzy nimi. Wszystkie te elementy są ze sobą powiązane i wpływają na funkcjonowanie naszej planety. Przyroda stanowi podstawę życia – wspiera gospodarkę, naukę, kulturę i zdrowie. Dlatego ochrona bioróżnorodności to nie tylko troska o zwierzęta i rośliny, ale także o nas samych.
Bioróżnorodność – co mówią dane?
Zgodnie z raportem Living Planet Index 2024, w latach 1970–2020 średnia liczebność monitorowanych populacji dzikich zwierząt spadła aż o 73%. Szacuje się, że każdego roku wymiera od 5 000 do 50 000 gatunków roślin i zwierząt. Za ten dramatyczny spadek odpowiada przede wszystkim niezrównoważona działalność człowieka. Od dekad zużywamy zasoby naturalne szybciej niż przyroda jest w stanie je odbudować.
Co zagraża bioróżnorodności?
Na zanik bioróżnorodności wpływa wiele wzajemnie powiązanych czynników:
- niszczenie siedlisk – np. wycinka lasów, osuszanie mokradeł;
- fragmentacja ekosystemów i zanikanie korytarzy ekologicznych;
- zmiany klimatu – wpływające na warunki życia gatunków;
- nadmierna eksploatacja zasobów – np. przełowienie mórz, wydobycie surowców;
- zanieczyszczenia – wody, gleby i powietrza;
- choroby, które mogą dziesiątkować populacje dzikich zwierząt i roślin.
Edukacja i kontakt z naturą – już od najmłodszych lat
Aby zachować bioróżnorodność, potrzebujemy pokoleń, które rozumieją zależności występujące w przyrodzie. Park, skwer przy szkole czy ogród przedszkolny to doskonałe miejsca do obserwacji przyrody. Wystarczy się rozejrzeć, by dostrzec fascynujące zjawiska i zrozumieć, czym jest bioróżnorodność. Dzieci powinny mieć możliwość poznawania przyrody wszystkimi zmysłami – o każdej porze roku i w różnych warunkach pogodowych.
Bioróżnorodnie Połączeni – odpowiedź na wyzwania współczesności
Wyzwanie, jakim jest zachowanie różnorodności biologicznej, zainspirowało nas do stworzenia kampanii edukacyjnej Bioróżnorodnie Połączeni. Poprzez teledyski, zabawy i materiały edukacyjne dla dzieci i młodzieży zwiększamy zainteresowanie przyrodą. Bohaterami teledysków są zwierzęta, które możemy spotkać w naszym otoczeniu: bogatka, wróbel, jeż, dżdżownica, żaba i ropucha, trzmiel oraz chomik europejski.
Więcej informacji o kampanii znajdziesz na stronie Bioróżnorodność.
Autor: Robert Sawicki