W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Czym są rezerwaty i jak z nich korzystać?

23.05.2025

Rezerwaty to specjalnie wyznaczone obszary chronione, których celem jest zachowanie dzikiej przyrody w jak najbardziej nienaruszonym stanie. Chronią cenne siedliska oraz zagrożone gatunki roślin i zwierząt. Wbrew powszechnym opiniom, rezerwaty nie są całkowicie zamknięte dla ludzi - można z nich korzystać, o ile przestrzega się określonych zasad.

Zdjęcie rezerwatu Leśna Ostoja koło Promna im. WOŚP. Powalone drzewo, porośnięte grzybami i mchem.

Dlaczego powstają rezerwaty?

Rezerwaty przyrody to jedna z najskuteczniejszych form ochrony środowiska. Tworzy się je tam, gdzie przyroda zachowała się w naturalnym stanie. To siedliska rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków, reliktów przyrody oraz endemitów – organizmów występujących tylko w jednym miejscu na świecie. Chroniąc te obszary, wspieramy naturalne procesy ekologiczne, takie jak: oczyszczanie powietrza czy retencja wody. Rezerwaty pełnią także funkcję edukacyjną i naukową – są żywym laboratorium, które pozwala lepiej zrozumieć mechanizmy funkcjonowania przyrody.

W Polsce mamy już ponad 1600 rezerwatów przyrody, które obejmują łącznie około 180 tysięcy ha, co stanowi ok 0,6% powierzchni lądowej kraju. Najwięcej rezerwatów znajdowało się w województwie mazowieckim (prawie 200). Co ważne, nie wszytskie rezerwaty są objęte ochroną ścisłą. Więc można do nich wejść i je podziwiać.

Co wolno, a czego nie wolno w rezerwacie?

 W niektórych rezerwatach można poruszać się po wyznaczonych szlakach, a jeśli nie ma takich szlaków, to w danym rezerwacie obowiązuje zakaz wstępu. W niektórych rezerwatach dopuszczalne są dodatkowe aktywności, takie jak:

  • korzystanie z plaż i kąpielisk,
  • łowienie ryb,
  • pływanie po akwenach,
  • jazda konna,
  • wprowadzanie psów,
  • zbieranie grzybów.

Zasady korzystania z każdego rezerwatu przyrody ustala miejscowa Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ).

Kiedy można uzyskać zgodę na odstępstwa?

Możliwe jest uzyskanie zgody na odstępstwa od zakazów obowiązujących w rezerwatach. Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy:

  • planowane jest wydarzenie sportowe, edukacyjne lub kulturalne,
  • celem jest prowadzenie badań naukowych,
  • działania mają charakter edukacyjny, turystyczny lub rekreacyjny.

Wniosek o zgodę należy złożyć do regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Decyzja jest wydawana po przeprowadzeniu indywidualnego postępowania administracyjnego, w którym oceniany jest wpływ planowanych działań na środowisko rezerwatu.

Rezerwaty dla przyrody i ludzi

Rezerwaty przyrody to nie tylko obszary chronione, ale także przestrzenie, w których możliwe jest pogodzenie ochrony przyrody z odpowiedzialnym korzystaniem z jej zasobów. Dzięki jasnym zasadom i możliwości uzyskania zgody na odstępstwa, rezerwaty pozostają dostępne dla ludzi, jednocześnie chroniąc to, co najcenniejsze – dziką naturę.

Tu sprawdzisz gdzie są rezerwaty: CRFOP - Wyszukiwanie

Autor: Robert Sawicki
Autor zdjęcia: Michał Smoleń





 

 

 

{"register":{"columns":[]}}