Dzień Dzikiej Flory, Fauny i Naturalnych Siedlisk
19.09.2022
Dzień Dzikiej Flory, Fauny i Naturalnych Siedlisk obchodzimy 19 września. To szczególny czas, kiedy powinniśmy zwrócić uwagę na rosnące potrzeby dzikiej przyrody. Wskutek działalności człowieka - rozbudowywanie miast, osuszanie torfowisk, karczowanie lasów, zanieczyszczanie wód - naturalne siedliska często zanikają. Konsekwencją tego jest zmniejszenie poziomu bioróżnorodności. W pierwszej kolejności giną osobniki, które nie potrafią przystosować się do nowych warunków. W związku z tym podejmuje się działania mające na celu ochronę cennych gatunków i ich siedlisk.
Data 19 września nie jest przypadkowa- została ustalona w związku z podpisaniem Konwencji Berneńskiej- 19 września 1979 r. Konwencja zakłada działania ochronne dla dzikich gatunków roślin i zwierząt są oparte na ochronie poszczególnych osobników oraz miejsc gdzie występują – ich siedlisk (np. łąki, torfowiska, jeziora, płatu lasu). Państwa UE wypełniają wymogi Konwencji Berneńskiej przede wszystkim poprzez wdrażanie dyrektywy siedliskowej i dyrektywy ptasiej.
Jedną z form ochrony przyrody stosowaną w Polsce jest wyznaczanie obszarów Natura 2000. Był to jeden z obowiązków wynikających z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku. Głównym celem funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków i ich siedlisk, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy, a także ochrona różnorodności biologicznej. Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych innymi formami ochrony przyrody.
Podstawą funkcjonowania programu są dwie unijne dyrektywy:
- dyrektywa ptasia
- dyrektywa siedliskowa
W myśl dyrektywy ptasiej oraz dyrektywy siedliskowej każdy kraj członkowski Unii Europejskiej ma obowiązek zapewnić siedliskom przyrodniczym i gatunkom roślin i zwierząt, o których mowa w tych dyrektywach, warunki sprzyjające ochronie lub zadbać o odtworzenie ich dobrego (właściwego) stanu, m.in. poprzez wyznaczenie obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) oraz specjalnych obszarów ochrony siedlisk (SOO).
Właściwy stan gatunków objętych ochroną w ramach sieci Natura 2000 oznacza zachowanie takiej liczebności populacji, która gwarantuje utrzymanie jej w swoim siedlisku przez długi czas oraz zachowanie naturalnego zasięgu gatunku i niezbędnej powierzchni wymaganych przez niego siedlisk. Właściwy stan ochrony siedlisk objętych ochroną w ramach sieci Natura 2000 oznacza, że ich naturalny zasięg nie może ulec zmniejszeniu i zachowana musi zostać ich specyficzna struktura i funkcje oraz właściwy stan typowych dla nich gatunków.
Obecnie w Polsce sieć Natura 2000 zajmuje prawie 20% powierzchni lądowej Polski. W jej skład wchodzi 864 obszary siedliskowe oraz 145 obszarów ptasich.
Interaktywna mapa obszarów Natura 2000 w Polsce:
https://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/