Edukacja Ekologiczna

Spacer po parku, wycieczka za miasto, a może zwykła droga do pracy – to właśnie wtedy możesz natknąć się na rannego ptaka. Leży nieruchomo, próbuje się podnieść, ale nie może odlecieć. Co zrobić w takiej sytuacji? Jak pomóc, nie szkodząc?

Krok 1: Oceń sytuację

Nie każdy ptak, który siedzi nieruchomo, jest ranny. Młode ptaki uczące się latać często wyglądają na bezradne, ale ich rodzice są zwykle w pobliżu (ingerencja człowieka w takich sytuacjach może mieć fatalne skutki i doprowadzić do porzucenia młodego przez rodziców).

Jeśli ptak:

• ma widoczne obrażenia (np. trzyma skrzydło w nienaturalnej pozycji lub kuleje),
• nie reaguje na zbliżenie,
• nie próbuje uciekać lub odbiega zamiast odlecieć,
• nocuje w niebezpiecznym dla niego miejscu,

to prawdopodobnie potrzebuje pomocy.

Jeśli masz wątpliwości, warto poobserwować zwierzę dłużej lub skontaktować się z osobami albo organizacjami, które pomogą właściwie ocenić okoliczności zajścia.

Krok 2: Zabezpiecz rannego ptaka

Jeśli ptak jest ranny:

• Załóż rękawiczki – dla bezpieczeństwa własnego i ptaka.
• Delikatnie umieść go w kartonie wyłożonym ręcznikiem papierowym lub miękką tkaniną.
• Zrób otwory wentylacyjne w pudełku.
• Nie karm i nie pój ptaka – niewłaściwe jedzenie lub podanie płynów może mu zaszkodzić. Najczęstszym błędem w przypadku ptaków, jest dokarmianie ich chlebem. Produkty mączne powodują zakwaszenie organizmu zwierzęcia, co w dłuższej perspektywie może doprowadzić do śmierci.

Krok 3: Skontaktuj się z odpowiednimi służbami

W Polsce możesz zadzwonić do:

• Ośrodka rehabilitacji dzikich zwierząt[1] – np. Ptasiego Azylu przy warszawskim ZOO.
• Straży miejskiej – często współpracuje z organizacjami zajmującymi się dzikimi zwierzętami.
• Leśnictwa, nadleśnictwa bądź parku narodowego – mają własne ośrodki rehabilitacji zwierząt lub kontakty do lokalnych specjalistów.

Czego nie robić?

• Nie próbuj leczyć ptaka samodzielnie.
• Nie wypuszczaj go, jeśli nie jest w stanie latać.
• Nie zabieraj go do domu „na wychowanie” – to nielegalne i niebezpieczne dla ptaka.

Prawo do wykonywania czynności lekarsko-weterynaryjnych ma wyłącznie lekarz weterynarii. Często ograny gminy podpisują porozumienia, na mocy których współpracują z weterynarzami działającymi na danym terenie i za ich pośrednictwem wykonywane są zadania własne gminy. Dlatego warto w pierwszej kolejności skontaktować się z gminą.

Nie zabieraj do domu!

To bardzo ważne: dzikie ptaki nie są zwierzętami domowymi. Nawet jeśli wydają się oswojone lub spokojne, ich miejsce jest w naturze. Przetrzymywanie ich w domu:

• jest nielegalne (większość gatunków jest objęta ochroną),
• może prowadzić do stresu, chorób i śmierci ptaka,
• utrudnia późniejszy powrót do środowiska naturalnego.

Pomoc to nie udomowienie. Twoim zadaniem jest udzielenie pierwszej pomocy i przekazanie ptaka specjalistom, którzy wiedzą, jak go leczyć i przygotować do powrotu na wolność.

Co w przypadku dużych ptaków, takich jak bocian?

Duże ptaki wymagają szczególnego traktowania – są silne, mogą się bronić, a ich transport wymaga ostrożności.

Co robić:

• Nie próbuj łapać ptaka samodzielnie, jeśli nie masz doświadczenia.
• Zabezpiecz teren, jeśli ptak znajduje się przy drodze lub w miejscu publicznym.
• Obserwuj z dystansu – nie zbliżaj się gwałtownie.
• Zadzwoń do odpowiednich służb:

Czego unikać:

• Nie przewoź dużego ptaka samodzielnie – może to być niebezpieczne.
• Nie próbuj go leczyć – wymaga specjalistycznej opieki.
• Nie zostawiaj go bez pomocy – m.in. bociany są objęte ochroną gatunkową.

Dlaczego warto pomagać?

Ptaki – od wróbli po bociany – pełnią ważną rolę w ekosystemie. Pomagając jednemu z nich, wspierasz całą przyrodę. Twoja reakcja może uratować życie i przyczynić się do ochrony gatunków zagrożonych.