Edukacja Ekologiczna

Dzikie pszczoły są kluczowe dla wielu ekosystemów. Te niesamowite owady potrzebują teraz naszej szczególnej troski. Oto kilka praktycznych sposobów, którymi możemy je wesprzeć.

1. Sadź rodzime kwiaty i drzewa przyjazne pszczołom, czyli rośliny miododajne i bogate w pyłek kwiatowy, jak: Krokus wiosenny (Crocus vernus), Wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris), Koniczyna biała (Trifolium repens), a także drzewa, m.in.: jabłonie, lipy, kasztanowce.
2. Unikaj stosowania szkodliwych dla pszczół pestycydów, zwłaszcza w upalne dni, gdy pszczoły są najbardziej narażone. Jeśli musisz używać pestycydów, stosuj je wieczorem, gdy pszczoły nie noszą już nektaru i pyłku, a najlepiej wybieraj te, które są bezpieczne dla owadów zapylających.
3. Twórz schronienia dla pszczół: Możesz stworzyć specjalne domki dla dzikich pszczół lub pozostawić miejsca w ogrodzie z naturalnymi schronieniami, takimi jak sterty gałęzi.
4. Umieść poidełka wypełnione wodą w kilku miejscach w ogrodzie, aby pszczoły miały dostęp do wody. Ważne jest, aby poidełka były płytsze, co zapobiego utopieniu pszczół.
5. Zachowaj wyższy trawnik: Pozwól, aby niektóre partie trawnika rosły, co stworzy naturalne schronienie dla pszczół i innych owadów. Dobrym pomysłem jest również rzadsze koszenie trawnika lub pozostawienie dziko rosnących części trawnika.

Dlaczego dzikie pszczoły są ważne?

Z danych ONZ wynika, że 84 proc. z 264 gatunków roślin uprawianych w Europie wymaga zapylania przez owady, głównie pszczoły, a wyłącznie te ostatnie zapylają 90 proc. tych roślin. To dzięki nim możemy cieszyć się bogactwem warzyw, owoców i nasion. Brak pszczół ograniczyłby produkcję i dostępność 1/3 żywności na całym świecie, w tym kakao i kawy.

W samej Polsce występuje około 470 przedstawicieli pszczół [1]. Wszystkie one, z wyjątkiem pszczoły miodnej (Apis mellifera), są dzikie i nie produkują miodu. Każdy z tych gatunków odgrywa niezastąpioną rolę w zapylaniu różnych roślin, w tym tych, które mniej przyciągają pszczoły miodne. Często to właśnie one są bardziej wydajnymi zapylaczami niż pszczoły miodne. Dlatego tak ważne jest utrzymanie różnorodności gatunków pszczół.

Przykład: Murarka ogrodowa (Osmia bicornis) jest bardziej skuteczna w zapylaniu wiosennych kwiatów niż pszczoły miodne, z kolei Trzmiel ziemny (Bombus terrestris) to bardzo ważny zapylacz roślin szklarniowych o głębokich kwiatach (pomidory, papryka), do których pszczoły miodne mają trudności z dostępem.

Zagrożenia dla dzikich pszczół

Choć te małe stworzenia są kluczowymi bohaterami naszego ekosystemu, ich liczebność drastycznie spada. Pszczoła miodna m.in. ze względu na swoje znaczenie dla produkcji miodu, jest dobrze chroniona przez pszczelarzy i nie potrzebuje dodatkowej ochrony. Jednak prawie połowa występujących w Polsce gatunków pszczół jest zagrożona wyginięciem [2].  Jednym z największych zagrożeń dla pszczół jest działalność człowieka, która osłabia ich różnorodność. Problemem dla pszczół jest również niewystarczająca baza pokarmowa, obce inwazyjne gatunki roślin, choroby i pasożyty.

W Światowy Dzień Dzikiej Przyrody, obchodzony 3 marca, pamiętajmy o kluczowej roli dzikich pszczół w utrzymaniu bioróżnorodności. Proste działania, takie jak sadzenie roślin miododajnych i unikanie pestycydów, pomagają chronić te cenne owady i naszą planetę.

Autor: Kinga Dębkowska

---

[1]. Więcej informacji na stronie Nauka dla Przyrody.

[2]. Więcej informacji na portalu Edukacji Ekologicznej.