Urodził się 9 sierpnia 1955 r. w Przemyślu. W latach 1974-1978 studiował historię sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1978 r. ukończył Policealne Studium Ogrodnicze. W latach 80. organizował w Przemyślu środowisko kultury niezależnej, poza cenzurą wydawał i współredagował kwartalnik „Strych Kulturalny”. Działał w niezależnym ruchu chłopskim – był m.in. członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników oraz autorem artykułów do podziemnego pisma OKOR „Solidarność Rolników”.

Od 1982 działacz Duszpasterstwa Rolników w Krasiczynie. W latach 1983-1989, współorganizował Dni Kultury Chrześcijańskiej w Przemyślu oraz niezależne międzynarodowe wystawy sztuki „Człowiek – Bóg – Świat”. W 1985 r. za działalność opozycyjną został aresztowany. W 1989 r. współzałożyciel oraz rzecznik prasowy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w województwie przemyskim. W latach 1990-1992 członek Krajowego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” przy Lechu Wałęsie.

Założyciel oraz prezes Porozumienia Centrum (1990-1999) w województwie przemyskim.  W latach 1990-2000 Prezes Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego, wydawcy m.in. miesięcznika „Spojrzenia Przemyskie”. Wiceprezes rzeszowskiego Oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Przewodniczył radzie programowej Polskiego Radia Rzeszów oraz był korespondentem Polskiego Radia Lwów.

W latach 1994–1999 radny Przemyśla. Od 1999 do 2001 r. wicewojewoda podkarpacki. Od 2001  r. poseł na Sejm RP kolejnych kadencji z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. Wicemarszałek Sejmu VI i VII kadencji. Przewodniczył sejmowym komisjom: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Był wiceprzewodniczącym Delegacji Parlamentarnej do Zgromadzenia Parlamentarnego RP i Ukrainy.

Od 2010 r. jest inicjatorem cyklu konferencji pod hasłem „Europa Karpat”, których celem jest m.in. rozwój współpracy i budowa międzynarodowej sieci parlamentarzystów działających na rzecz zrównoważonego rozwoju Europy Środkowo-Wschodniej. Od 12 listopada 2015 r. do 09 września 2019 r. pełnił funkcję Marszałka Sejmu VIII kadencji. W IX kadencji Sejmu RP jest (od 15 września 2020 r.) Przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych. Przewodniczy Parlamentarnemu Zespołowi Karpackiemu oraz Zespołowi ds. Ratownictwa Górskiego. Jest także Wiceprzewodniczącym polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Polski, Litwy i Ukrainy, a od 12 lutego 2020 r. przewodniczącym  Polsko-Węgierskiej Grupy Parlamentarnej; uczestnik grup: Polsko-Słowackiej, Polsko-Rumuńskiej oraz Polsko-Czeskiej. Od kwietnia 2022 r., przewodniczący Rady Programowej stowarzyszenia Kluby Europy Karpat.

Najważniejsze odznaczenia

• Krzyż Wolności i Solidarności (2016 rok) – za zaangażowanie w działalność opozycyjną przeciwko dyktaturze komunistycznej PRL.
• Order „Za zasługi” dla Ukrainy (2010 rok) – za znaczący osobisty wkład na rzecz rozwoju stosunków polsko-ukraińskich oraz wzmocnienia autorytetu Ukrainy w świecie.
• Wielki Krzyż Orderu Węgierskiego (2018 rok) – w dowód uznania wybitnych zasług w budowaniu politycznych i społecznych kontaktów węgiersko-polskich.
• Honorowy Obywatel Miasta Przemyśla (2018)
• Order „Za zasługi” dla Litwy (2019 rok) – za wkład w rozwijanie stosunków pomiędzy Litwą i Polską, poprawę współpracy politycznej, kulturalnej, gospodarczej i społecznej pomiędzy obu krajami.
• Nagroda Specjalna XXX Forum Ekonomicznego za projekt „Europa Karpat” (2021)

W październiku 2022 roku Prezydent RP Andrzej Duda powołał go na urząd Ministra – członka Rady Ministrów.