Uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu jest procedurą restrukturyzacyjną opartą o przepisy o postępowaniu o zatwierdzenie układu, zawarte w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (art. 210–226) z istotnymi modyfikacjami zawartymi w art. 15–25 ustawy z dnia 23 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. , poz. 1086).

Modyfikacje w odniesieniu do zwykłego postępowania o zatwierdzenie układu polegają na tym, że uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu inicjuje dłużnik, składając oświadczenie publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym daje dłużnikowi ochronę, którą dłużnik mógł dotychczas uzyskać przez otwarcie przez sąd uproszczonego postępowania układowego. W ten sposób dłużnik jest chroniony przed indywidulanymi postępowaniami egzekucyjnymi. Ochroną objęte są również egzekucje wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo. 

Ochrona ma ograniczony zakres czasowy – są to maksymalnie 4 miesiące oraz czas od złożenia wniosku do sądu o zatwierdzenie układu do jego prawomocnego rozstrzygnięcia. 
Bezpieczeństwo tej procedury ma zapewnić:
1) Możliwość wystąpienia przez wierzycieli do sądu o wyłączenie skutków otwarcia postępowania, w przypadku gdyby postępowanie to zmierzało do ich pokrzywdzenia.
2) Możliwość wyłącznie jednokrotnego złożenia oświadczenia o otwarciu tego typu postępowania. Ma to chronić wierzycieli przed nadużywaniem procedury, w przypadku jej niepowodzenia. Dłużnik zachowuje jednak prawo do wystąpienia o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego w zwykłym trybie, to jest przez orzeczenie sądu.  
3) W przypadku wierzycieli rzeczowych wprowadza się obowiązek wykazania przez dłużnika, że propozycje układowe zapewniają pełne zaspokojenie tych wierzytelności albo ich zaspokojenie w stopniu nie niższym od tego, jakiego można się spodziewać w przypadku dochodzenia wierzytelności z przedmiotu zabezpieczenia. 
4) Określony z góry czas na zawarcie układu, bez możliwości jego wydłużenia. Czas 4 miesięcy pozwala na sprawne przeprowadzenie nawet dużego zgromadzenia wierzycieli, a nawet jego powtórzenie. Jeśli jednak dłużnik nie zmieści się w czasie, postępowanie ulega umorzeniu z mocy prawa. Wierzyciel będzie mógł wystąpić o wydanie postanowienia stwierdzającego umorzenie tego postępowania. Z drugiej strony dłużnik będzie miał możliwość przejścia w uproszczony sposób w postępowanie sanacyjne lub upadłościowe albo będzie mógł wnosić o otwarcie przez sąd postępowania restrukturyzacyjnego w zwykłym trybie, jeśli dłużnik dalej będzie w stanie wykazać że takie działanie nie stanowi pokrzywdzenia wierzycieli.  
5) Wprowadzenie odpowiedzialności odszkodowawczej za dokonanie obwieszczenia o otwarciu postępowania w złej wierze.
6) Ograniczenie dłużnika w prawie dokonywania czynności przekraczających zwykły zarząd. W przypadku dokonania takiej czynności, będzie ona nieważna, chyba że zostanie dokonana za zgodą nadzorcy układu.
7) W przypadku ogłoszenia upadłości po nieudanej restrukturyzacji, za dzień złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, od którego liczy się terminy chroniące wierzycieli przed czynnościami dłużnika, będzie się przyjmowało dzień obwieszczenia dokonanego przez dłużnika. 
8) Obowiązkowy udział nadzorcy układu, którym musi być licencjonowany przez Ministra Sprawiedliwości doradca restrukturyzacyjny, i który może utracić licencję, jeżeli będzie naruszał prawo, niezależnie od własnej odpowiedzialności odszkodowawczej. Doradca musi mieć zawartą umowę odpowiedzialności cywilnej i podlega nadzorowi Ministra Sprawiedliwości. Co istotne, wyboru nadzorcy układu dokonuje sam dłużnik (doradców jest ok. 1400) i zawiera z nim umowę. W treść umowy sąd nie ingeruje, choć przepisy przewidują, że w przypadku mikro i małych przedsiębiorców wynagrodzenie nadzorcy nie będzie mogło przekroczyć ustawowo określonych limitów. 

Dla ułatwienia zawarcia układu przewiduje się, że nadzorca układu w ramach tego postępowania będzie mógł zwołać zgromadzenie wierzycieli, na którym może dojść do zawarcia układu na zasadach przewidzianych w postępowaniach restrukturyzacyjnych otwieranych przez sąd. Za układem będzie musiała się wypowiedzieć większość dwóch trzecich głosujących wierzycieli (większość osobowa i kapitałowa). Oznacza to, że nieaktywność wierzyciela nie będzie blokowała zawarcia układu. 

Istotne jest także to, że dłużnik będzie miał możliwość starania się o nowe finansowanie, co jak pokazuje doświadczenie, jest kluczowe dla zawarcia układu, który ma być następnie wykonany. Tak uzyskane środki będą też ochronione w ewentualnym postępowaniu upadłościowym, przy spełnieniu warunków określonych w ustawie (zgoda nadzorcy układu na zaciągnięcie nowych zobowiązań, wykazanie nowego finansowania we wniosku o zatwierdzenie układu). 
Przeprowadzenie postępowania będzie również chroniło dłużnika przed odpowiedzialnością, jaka wiąże się z niezłożeniem w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości. Jeśli dłużnik nie uzyska zgody wierzycieli na zawarcie układu w uproszczonym trybie, powinien niezwłocznie skierować sprawę do postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego, prowadzonego w zwykłym trybie. Zaniechanie takich działań, będzie równoznaczne z przyjęciem odpowiedzialności za nieterminowe zgłoszenie wniosku o upadłość.  

Wskazane rozwiązania mają obowiązywać czasowo, to jest do 30 czerwca 2021 r.

Warunkiem jest wystąpienie stanu zagrożenia niewypłacalnością lub stanu niewypłacalności. W takiej sytuacji dłużnik aby zainicjować postępowanie musi:

• zawrzeć umowę z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym
• i dokonać obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, o treści wskazanej w art. 15 ust 3 ustawy z dnia 23 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19.

Przed dokonaniem obwieszczenia dłużnik powinien przygotować:

• propozycje układowe oraz
• spis wierzytelności,
• spis wierzytelności spornych

i przekazać wskazane wyżej dokumenty nadzorcy układu.

Każdy przedsiębiorca, który może zostać objęty postępowaniem o zatwierdzenie układu, uregulowanym w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne. Ograniczenia określone są w art. 4 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego i dotyczą przede wszystkim podmiotów zajmujących się rynkiem finansowym.

Na podstawie art. 362 ust. 3 Prawa restrukturyzacyjnego z uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu nie może skorzystać emitent obligacji, z wyjątkiem układu częściowego, jeżeli układem częściowym nie są objęte wierzytelności z tytułu emisji obligacji oraz emitenta obligacji przychodowych, jeżeli emitent w treści obligacji ograniczył swoją odpowiedzialność do kwoty przychodów lub wartości majątku przedsięwzięcia (art. 362 ust. 2 i 3 Prawa restrukturyzacyjnego).

Doradcy restrukturyzacyjnymu należy przekazać:

• spis wierzytelności,
• spis wierzytelności spornych
• i propozycje układowe.

Dalsze czynności oraz pozostałe dokumenty konieczne do przeprowadzenia i zakończenia postępowania przygotuje się z udziałem doradcy restrukturyzacyjnego. 

Regulacja upraszcza postępowanie sądowe i nie wprowadza obowiązku składania wniosku, aby móc skrzystać z tej procedury.

Należy jednak pamiętać, że jest to postępowanie o zatwierdzenie układu, a więc po otwarciu postępowania i zawarciu układu z wierzycielami, konieczne jest wystąpienie do sądu z wnioskiem o jego zatwierdzenie. 

Otwarcie postępowania wymaga zawarcia umowy z doradcą restrukturyzacyjnym. Lista doradców restrukturyzacyjnych dostępna jest na stronie: https://www.arch.ms.gov.pl/pl/lista-osob-posiadajacych-licencje-doradcy-restrukturyzacyjnego/.

Dalsze czynności prowadzone są z udziałem doradcy restrukturyzacyjnego:

• obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym,
• zbieranie głosów za układem
• lub przeprowadzenie zgormadzenia wierzycieli,
• złożenie wniosku do sądu o zatwierdzenie układu. 

W celu otwarcia postępowania konieczne jest zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym. W odniesieniu do mikro i małych przedsiębiorców wynagrodzenie nadzorcy układu  jest limitowane w następujący sposób: nie może być wyższe niż 15% kwoty przeznaczonej dla wierzycieli zgodnie z postanowieniami układu, a ponadto:
1)   w przypadku gdy kwota przeznaczona dla wierzycieli zgodnie z postanowieniami układu przekracza 100 000 złotych, wynagrodzenie od kwoty przewyższającej 100 000 złotych nie może przekroczyć równowartości 3% kwoty przeznaczonej dla wierzycieli;
2)   w przypadku gdy kwota przeznaczona dla wierzycieli zgodnie z postanowieniami układu przekracza 500 000 złotych, wynagrodzenie od kwoty przewyższającej 500 000 złotych nie może przekroczyć równowartości 1% kwoty przeznaczonej dla wierzycieli.
2. W przypadku prawomocnej odmowy zatwierdzenia układu lub umorzenia postępowania, wynagrodzenie nadzorcy układu przewidziane w umowie nie może przekroczyć dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.  W przypadku wniesienia do sądu wniosku o zatwierdzenie układu konieczne jest uiszczenie opłaty sądowej w kwocie 1000 zł.

Możliwość spokojnego negocjowania z wierzycielami układu, pozwalającego usunąć zagrożenie niewypłcalności i tym samym upadłości w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo prowadzenia egzkeucji przez pojedynczych wierzycieli.

Od strony wierzycieli, przepisy przewidują, że czas trwania negocjacji i zawarcia układu nie może przekraczać 4 miesięcy i w tym czasie wierzyciele mają możliwość wystąpienia do sądu o usunięcie ochrony dłużnika, jeżeli postępowanie zmierza do pokrzywdzenia wierzycieli.  

Lista doradców restrukturyzacyjnych