Jeśli ty i osoba, z którą wspólnie wychowujesz dziecko spełniacie jeden z poniższych warunków:

• podlegacie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu na przykład:
  • wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę,
  • wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług,
  • wykonywania pracy nakładczej,
  • prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
• podlegacie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników w KRUS,
• wykonujecie pracę na podstawie stosunku służbowego (np. policjant, żołnierz zawodowy, sędzia, prokurator),
• pobieracie w trakcie zatrudnienia:
  • zasiłek macierzyński,
  • zasiłek opiekuńczy,
  • zasiłek chorobowy, zasiłek wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne (w tym z ubezpieczenia wypadkowego) lub
  • wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

Łączna wysokość podstawy wynagrodzenia musi wynosić nie mniej niż 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. 

Podstawa, od której opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego z was, nie może być niższa od:

• 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę – dla osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą i korzystają z ulg lub preferencyjnego obniżenia składek (ulga na start, mały ZUS plus, obniżone składki w okresie 24 miesięcy prowadzenia działalności).

W określonych sytuacjach poziom aktywności zawodowej rodziców lub opiekunów ustala się w następujący sposób. Jeżeli:

• pozostajesz w stosunku służbowym i nie podlegasz ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym – spełniasz warunek opłacania składek od podstawy stanowiącej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• jesteś rolnikiem (jego małżonkiem lub domownikiem) i podlegasz ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników z KRUS – spełniasz warunek opłacania składek od podstawy stanowiącej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• prowadzisz działalność gospodarczą i nie podlegasz ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym i korzystasz z ulg w opłacaniu składek (ulga na start) – spełniasz warunek opłacania składek od podstawy stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia,
• pobierasz zasiłek macierzyński, chorobowy lub opiekuńczy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy – podstawa wymiaru składek jest taka jak wtedy, gdy świadczenia te nie były wypłacane. Jeśli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w ten sposób, za podstawę przyjmuje się kwotę zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia,
• pobierasz zasiłek wyrównawczy – podstawa wymiaru składek odpowiada kwocie tego zasiłku.

• matka lub/i ojciec dziecka,

• opiekun faktyczny dziecka (czyli osoba, która opiekuje się dzieckiem i złożyła wniosek o jego adopcję),
• rodzina zastępcza,
• osoba, która prowadzi rodzinny dom dziecka.

Aby otrzymać świadczenie:

• trzeba być aktywnym zawodowo (szczegóły znajdziesz w sekcji Kiedy możesz uzyskać),
• mieć dziecko w wieku od 12 do 35 miesięcy, które nie uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola i nie ma dziennego opiekuna.

Prawo do świadczenia przysługuje:

• obywatelom polskim, którzy mieszkają w Polsce,
• cudzoziemcom, którzy mieszkają w Polsce, jeśli są obywatelami:
  • państw Unii Europejskiej, EFTA lub Wielkiej Brytanii,
  • innego kraju i mają np.
    • zezwolenie na pobyt czasowy w związku z pracą w zawodzie, który wymaga wysokich kwalifikacji,
    • dokument, który uprawnia do pobytu i wykonywania pracy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, np. kartę pobytu.

Nie otrzymasz świadczenia, jeśli:

• ty lub osoba, z którą wspólnie wychowujesz dziecko, nie jesteście aktywni zawodowo,

• dziecko uczęszcza do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna,

• na to samo dziecko i w tym samym czasie masz przyznane inne świadczenie w ramach programu Aktywny rodzic (Aktywnie w żłobku lub Aktywnie w domu),
• na to samo dziecko i w tym samym czasie pobierasz na zasadach praw nabytych rodzinny kapitał opiekuńczy lub dofinansowanie do pobytu w żłobku,
• jesteś pozbawiony(a) władzy rodzicielskiej,
• tobie lub członkowi twojej rodziny przysługuje podobne świadczenie na dziecko za granicą (chyba że przepisy stanowią inaczej).

• swoje dane,
• dane:
  • małżonka lub
  • drugiego rodzica lub
  • innej osoby, z którą wspólnie wychowujesz dziecko,
• dane dotyczące waszej aktywności zawodowej, w tym także tej poza granicami Polski – w państwie Unii Europejskiej (UE), Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) albo Wielkiej Brytanii,
• dane dzieci, na które składasz wniosek,
• numer orzeczenia (w przypadku niepełnosprawnego dziecka),
• numer rachunku, na który chcesz otrzymać świadczenie,
• w zalezności od sytuacji:
  • zaświadczenie sądu lub ośrodka adopcyjnego w sprawie adopcji dziecka i oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie – jeśli wystąpiłeś(-aś) do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka,
  • zaświadczenie z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) lub od innego organizatora pieczy zastępczej o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka,
  • orzeczenie sądu, w którym ustanawia on opiekę naprzemienną obojga rodziców nad dzieckiem – jeśli sąd wydał takie orzeczenie,
  • dokument, który uprawnia do pobytu i wykonywania pracy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej (RP), np. kartę pobytu – jeśli jesteś cudzoziemcem.

W niektórych przypadkach urząd może poprosić cię o dodatkowe dokumenty.

1. Kliknij przycisk Złóż wniosek, który znajduje się u góry strony. System przeniesie cię na Platformę Usług Elektronicznych (PUE/eZUS). Jeśli nie masz profilu w PUE/eZUS załóż go samodzielnie przez internet lub z pomocą pracownika ZUS.

2. Zaloguj się na konto PUE/eZUS.
3. Przejdź do zakładki Ogólny, Ubezpieczony lub Świadczeniobiorca.
4. Wybierz z bocznego menu Aktywny Rodzic – Wniosek i informacje. Wybierz odpowiedni wniosek.
5. Wypełnij wniosek i dołącz potrzebne dokumenty. Informacje znajdziesz w sekcji Co musisz przygotować.
6. Wyślij wniosek.
7. Poczekaj na odpowiedź urzędu. Informacje znajdziesz w sekcji Ile będziesz czekać.

Jeśli chcesz otrzymać świadczenie od miesiąca, w którym dziecko skończy 12 miesiąc życia – wniosek złóż w miesiącu, w którym dziecko kończy 12 miesiąc.

Jeśli złożysz wniosek później – świadczenie będziesz otrzymywać od miesiąca, w którym złożysz wniosek.

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Możesz to zrobić wyłącznie elektronicznie za pomocą:

• Platformy Usług Elektronicznych (PUE/eZUS),
• aplikacji mobilnej mZUS,
• portalu Emp@tia (portal Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej),
• swojego banku, jeżeli uruchomił taką usługę.

Do 2 miesięcy od dnia złożenia kompletnego wniosku. Jeśli twój wniosek będzie niepełny – należy go uzupełnić. Może to wydłużyć termin załatwienia sprawy.

Jeśli twój wniosek będzie niepełny lub będą w nim błędy, na PUE/eZUS dostaniesz wezwanie, aby go uzupełnić lub poprawić. Jeśli tego nie zrobisz, twój wniosek nie zostanie rozpatrzony i nie otrzymasz świadczenia.

Decyzję, że przyznano ci świadczenie, otrzymasz na portalu PUE/eZUS – również wtedy, gdy wniosek złożysz przez Emp@tię lub bankowość elektroniczną. Powiadomienie o przyznanym świadczeniu otrzymasz na adres e-mail, który podasz we wniosku.

Otrzymasz (niezależnie od dochodu):

• 1500 zł miesięcznie,
• 1900 zł miesięcznie – jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności i wymaga:
  • stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji,
  • stałego współudziału opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Jeśli sąd orzekł naprzemienną opiekę nad dzieckiem – każdy z rodziców może dostać połowę kwoty świadczenia za dany miesiąc (odpowiednio 750 zł albo 950 zł).

Świadczenie otrzymasz na konto bankowe wskazane we wniosku. Jeśli nie masz rachunku bankowego – możesz założyć podstawowy rachunek płatniczy. Nie płacisz za to. Sprawdź, jak założyć podstawowy rachunek płatniczy.

Świadczenie przysługuje ci od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 12 miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 35 miesiąc życia.

Jeśli ZUS wyda decyzję o odmowie przyznania świadczenia, możesz się od niej odwołać do Prezesa ZUS. Masz na to 14 dni od dnia, w którym otrzymasz decyzję.

Wszystkie informacje na temat twojego wniosku (w tym także: zawiadomienia, wezwania, informacje, decyzje czy inne pisma) znajdziesz na portalu PUE/eZUS. Dostaniesz też powiadomienie SMS lub e-mail.

Dodatkowe informacje na temat świadczenia uzyskasz:

• na stronie ZUS,
• na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Jeśli masz pytania, skontaktuj się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

Możesz:

• udać się do dowolnej placówki lub umówić na e-wizytę,
• zadzwonić na infolinię: (22) 560 16 00 (czynna od 7:00 do 18:00),
• napisać mail na adres: cot@zus.pl.

Ustawa z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”