Sprawdź, czy dla terenu, na którym znajduje się twoja działka, został ustalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Możesz o to zapytać w urzędzie powiatowym albo w urzędzie miasta, na terenie którego jest działka. 

• Jeśli dla terenu, na którym znajduje się twoja działka, nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – potrzebujesz decyzji o warunkach zabudowy. Dowiedz się, jak uzyskać decyzję o warunkach zabudowy.
• Jeśli dla terenu, na którym znajduje się twoja działka, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – nie musisz składać dodatkowych dokumentów.

Rozpoczęcie budowy domu (rozpoczęcie robót budowlanych) następuje, gdy:

• geodeta wytyczy dom na działce,
• wykonasz niwelację terenu, to znaczy zlecisz pomiary geodezyjne i odpowiednio wyprofilujesz grunt, na przykład wyrównasz,
• podłączysz się do sieci infrastruktury technicznej (to znaczy do prądu i wody),
• dojdzie do zagospodarowania terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów (na przykład ogrodzisz teren budowy, umieścisz na nim kontenery, z których korzystać będą robotnicy).

Więcej informacji znajdziesz w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r Prawo budowlane (tekst jednolity – Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.).

1. wniosek o pozwolenie na budowę – otwórz plik w nowym oknie – pobierz wniosek i wypełnij w domu albo weź w urzędzie powiatowym albo urzędzie miasta. Jeśli we wniosku nie zmieszczą się wszystkie dane, uzupełnij je w załączniku informacje uzupełniające – otwórz plik w nowym oknie do wniosku o pozwolenie na budowę. W załączniku możesz dopisać na przykład dane kolejnych inwestorów lub pełnomocników,
2. projekt budowlany domu w czterech egzemplarzach,
3. zaświadczenie, które potwierdzi, że projektant ma odpowiednie uprawnienia do projektowania domów. Zaświadczenie musi być wydane przez właściwą izbę samorządu zawodowego (na przykład izbę architektów) i być aktualne na dzień, w którym został opracowany projekt,
4. oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane – otwórz plik w nowym oknie, w którym potwierdzisz, że możesz zarządzać działką, na której będzie budowany dom – pobierz oświadczenie i wypełnij w domu albo weź w urzędzie powiatowym albo urzędzie miasta,
5. decyzję o warunkach zabudowy – jeśli dla terenu, na którym znajduje się twoja działka, nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Dowiedz się, jak uzyskać decyzję o warunkach zabudowy,
6. potwierdzenie zapłaty – jeśli część domu będziesz użytkować w innych celach niż mieszkaniowe, na przykład będziesz prowadzić sklep lub warsztat,
7. urząd może wymagać dodatkowych dokumentów w nietypowych przypadkach. Dlatego wcześniej dowiedz się w urzędzie powiatowym albo urzędzie miasta, czy musisz dostarczyć dodatkowe dokumenty.

Inwestor, czyli osoba, która będzie właścicielem domu.

Dokumenty możesz również złożyć przez pełnomocnika. Dowiedz się w urzędzie, jak załatwić sprawę przez pełnomocnika.

W starostwie powiatowym, na terenie którego znajduje się twoja działka. W przypadku miast na prawach powiatu – wniosek złóż w urzędzie miasta. Jeśli twoja działka jest w Warszawie – wniosek złóż w urzędzie dzielnicy.

Złóż wniosek do wojewody, jeśli twoja działka znajduje się na obszarze o szczególnym statusie prawnym.

Obszary o szczególnym statusie prawnym to takie obszary, jak:

• morskie wody wewnętrzne, morze terytorialne, wyłączna strefa ekonomiczna, pasy techniczne, porty i przystanie morskie,
• tereny zamknięte,
• tereny, na których znajdują się zakłady górnicze.

Pełną listę inwestycji, dla których pozwolenie na budowę wydaje wojewoda znajdziesz w art. 82 ust. 3 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity – Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie obiektów i robót budowlanych, w sprawach których organem pierwszej instancji jest wojewoda (Dz. U. z 2010 r. Nr 235, poz. 1539).

• usługa jest bezpłatna – jeśli budujesz dom jednorodzinny i nie będziesz w nim prowadzić żadnej działalności gospodarczej,
• opłata wynosi 1 zł za każdy m² powierzchni użytkowej, jednak nie więcej niż 539 zł – jeśli część domu jednorodzinnego będziesz użytkować w innych celach niż mieszkaniowe, na przykład będziesz prowadzić sklep lub warsztat.

Możesz zapłacić:

• gotówką w kasie urzędu powiatowego albo urzędu miasta,
• przelewem na konto urzędu powiatowego albo urzędu miasta.

Zapłać przed złożeniem wniosku. Potwierdzenie zapłaty (potwierdzenie z kasy albo potwierdzenie przelewu) dołącz do wniosku o pozwolenie na budowę.

Do 65 dni kalendarzowych od złożenia wniosku.

Średni czas oczekiwania na pozwolenie na budowę w 2013 roku wyniósł 34 dni kalendarzowe. W wyjątkowych sytuacjach termin jednak może się wydłużyć (poniżej sprawdź, w jakich sytuacjach).

W jakich sytuacjach termin może się wydłużyć:

• jeśli w twoim wniosku będzie brakowało jakichś informacji lub dokumentów (wniosek będzie niekompletny). Urzędnik poinformuje cię o tym i wskaże termin, do którego musisz uzupełnić wniosek. Jeśli nie uzupełnisz wniosku w tym terminie, urzędnik go nie rozpatrzy. W takiej sytuacji możesz złożyć zażalenie na tak zwaną bezczynność urzędu. Zażalenie złóż do wojewody. Następnie, możesz złożyć skargę do sądu administracyjnego,
• jeśli twój wniosek będzie niezgodny z przepisami prawa (na przykład budynek został zaprojektowany zbyt blisko drogi). Urzędnik poinformuje cię o tym i wskaże termin, do którego musisz poprawić wniosek. Jeśli nie poprawisz wniosku w tym terminie, urzędnik wyda decyzję odmowną, to znaczy, że nie dostaniesz pozwolenia na budowę. W takiej sytuacji możesz złożyć odwołanie. Odwołanie wyślij do wojewody. Musisz to zrobić maksymalnie do 14 dni kalendarzowych od dnia, w którym dostaniesz decyzję odmowną. Jeśli nie zgadzasz się z decyzją wojewody, możesz jego decyzję zaskarżyć do sądu administracyjnego.

Jeśli urząd powiatowy albo urząd miasta zgodzi się na budowę twojego domu, otrzymasz:

• pozwolenie na budowę, które urzędnik wyśle do ciebie pocztą,
• projekt budowlany z pieczątkami urzędu – musisz odebrać go osobiście lub przez pełnomocnika w urzędzie, który wyda pozwolenie na budowę. Pamiętaj, że pełnomocnik musi mieć od ciebie pełnomocnictwo. Dowiedz się w urzędzie, jak załatwić sprawę przez pełnomocnika.

Pamiętaj, że przed rozpoczęciem budowy musisz odebrać ostemplowany dziennik budowy z urzędu i go uzupełnić.

3 lata.

Oznacza to, że pozwolenie na budowę traci ważność jeśli:

• przez 3 lata od wydania pozwolenia, nie rozpoczniesz budowy domu,
• przerwiesz budowę domu i ta przerwa będzie trwać dłużej niż 3 lata.

Musisz wtedy złożyć nowy wniosek o pozwolenie na budowę.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2019 r. poz. 1186).