Komisja Europejska stawia na startupy: Nowa strategia innowacji i ekspansja EIC
03.06.2025
W dniu 28 maja 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła ambitną i szeroko zakrojoną inicjatywę mającą na celu uczynienie Unii Europejskiej najbardziej atrakcyjnym miejscem do zakładania, rozwijania i skalowania startupów. Strategia pod nazwą „Choose Europe to start and scale” (Wybierz Europę, by rozpocząć i rosnąć) oraz planowane rozszerzenie Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC) to kluczowe elementy tej transformacyjnej wizji.
Strategia Komisji opiera się na czterech głównych filarach, które mają wspólnie wzmocnić europejski ekosystem innowacji technologicznych:
- Otoczenie regulacyjne sprzyjające innowacjom
Komisja planuje stworzenie bardziej przewidywalnych i przyjaznych startupom ram regulacyjnych. Wśród najważniejszych działań znajdują się:
- wprowadzenie tzw. „28. reżimu” – jednolitego zestawu zasad dla firm działających w całej UE.
- ułatwienia w zakładaniu firm, z możliwością rejestracji w ciągu 48 godzin
- rozwijanie tzw. „piaskownic regulacyjnych” (regulatory sandboxes), umożliwiających testowanie innowacyjnych rozwiązań w bezpiecznym środowisku prawnym,
- wzmocnienie roli publicznych zamówień na innowacje.
- Lepszy dostęp do finansowania
Aby wesprzeć finansowanie startupów i firm deep tech, Komisja proponuje:
- utworzenie funduszu Scaleup Europe Fund przy współpracy z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI), z ukierunkowaną strategią inwestycyjną, mającą na celu zlikwidowanie luki finansowej dla scaleupów z sektora deep tech (Fundusz Scaleup Europe zmobilizuje znaczne środki prywatne i będzie dokonywał bezpośrednich inwestycji kapitałowych w sektorach strategicznych, aby wspierać technologiczną suwerenność i bezpieczeństwo gospodarcze Europy)
- zwiększenie zaangażowania inwestorów instytucjonalnych,
- uruchomienie nowego instrumentu inwestycyjnego EIC, który będzie mógł objąć większe rundy finansowania (do 30 milionów euro),
- wspieranie współinwestycji prywatnych w oparciu o nowy mandat inwestycyjny EIC,
- wzmocnienie istniejących instrumentów oraz opracowanie nowych, służących inwestowaniu w europejskie startupy i scaleupy działające w obszarze bezpieczeństwa i obronności, zgodnie z Białą Księgą w sprawie obronności oraz planowanym Pakietem Uproszczeń w zakresie Obrony,
- opracowanie ram wyceny własności intelektualnej (IP) na potrzeby finansowania zabezpieczonego IP, we współpracy z Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej
- wsparcie europejskich aniołów biznesu oraz ich sieci, aby stworzyć więcej możliwości rozwoju dla młodych startupów
- stworzenie Europejskiej Sieci Korporacyjnej w celu lepszej integracji dużych przedsiębiorstw, inwestorów typu corporate venture oraz zamawiających z sektora korporacyjnego w europejskim ekosystemie innowacji oraz korzystania z rozwiązań opracowanych przez startupy
- Przyciąganie talentów i wspieranie wzrostu
Komisja planuje wdrożyć pakiet działań pod nazwą Blue Carpet, które mają przeciwdziałać tzw. „ucieczce mózgów” oraz zwiększyć dostępność wysoko wykwalifikowanych specjalistów, w tym:
- wprowadzenie programu Blue Card dla talentów spoza UE,
- Strategia Wizowa UE, która będzie zawierać środki mające na celu lepsze przyciąganie wysoko wykwalifikowanych studentów, naukowców, przedsiębiorców i wykwalifikowanych pracowników z krajów trzecich do UE
- wspieranie mobilności naukowców oraz szybsze przejścia z laboratoriów do rynku poprzez inicjatywę Lab to Unicorn,
- rozbudowę systemów mentoringowych i wspólnot innowacyjnych,
- aktywne promowanie i dalsze wzmacnianie edukacji przedsiębiorczej i podnoszenie kwalifikacji, m.in. za pośrednictwem EIT, promując zrównoważony udział kobiet i różnorodność uczestników
- opracowanie planu ramowego rozwoju kariery akademickiej, który nagradza działalność związaną z komercjalizacją badań, w tym przechodzenie z uczelni do przemysłu i z powrotem, np. poprzez uwzględnienie tych działań w kryteriach oceny i awansu kadry akademickiej, jako część Ram Kompetencji kadry akademickiej zapowiedzianych w ramach Unii Umiejętności,
- propozycja rekomendacji dotyczących eliminacji przeszkód podatkowych dla pracowników startupów i scaleupów pracujących zdalnie w modelu transgranicznym,
- Pakiet na rzecz Sprawiedliwej Mobilności Pracowniczej, obejmujący wyjaśnienie zasad koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku transgranicznej pracy zdalnej oraz Inicjatywę w zakresie Przenoszalności Umiejętności, aby dalej ułatwiać i upraszczać uznawanie kwalifikacji, także dla obywateli państw trzecich
- uproszczenie i wzmocnienie istniejących usług EURAXESS dla innowatorów, m.in. oferując dopasowane wsparcie dla talentów spoza UE, zawierające kluczowe informacje na temat odpowiednich procedur w różnych państwach członkowskich UE.
- Dostęp do infrastruktury i możliwości testowania
W celu przyspieszenia rozwoju produktów i usług opartych na nowoczesnych technologiach, UE zamierza:
- ułatwić dostęp do infrastruktury badawczej i przemysłowej, w tym cyfrowych centrów innowacji i laboratoriów testowych,
- wdrożyć Kartę Dostępu dla startupów i MŚP do kluczowych zasobów technologicznych,
- rozwinąć europejskie „huby innowacji” i testowe platformy branżowe.
Od momentu powołania w 2021 roku EIC zainwestowała ponad 2 miliardy euro w najbardziej przełomowe technologie i startupy w Europie. W 2025 roku Komisja Europejska zapowiedziała rozszerzenie mandatu EIC, które obejmie:
- zwiększenie liczby inwestycji equity i grantów,
- uproszczenie procesu aplikacyjnego,
- zwiększenie zaangażowania prywatnych inwestorów przez współinwestycje,
- silniejszy nacisk na deep tech i zielone technologie,
- rozwój sieci doradców biznesowych i specjalistów branżowych współpracujących ze startupami.
W ramach nowego budżetu EIC przewiduje się możliwość wsparcia około 500 firm rocznie, w tym nawet 100 w fazie scaleup.
Strategia zakłada również ambitne cele ilościowe, które mają uczynić z UE lidera w światowym wyścigu technologicznym:
- potrojenie liczby „jednorożców” (startupów wycenianych na ponad 1 miliard euro) do 2030 roku,
- zwiększenie liczby „centaurów” (startupów wycenianych na ponad 100 milionów euro),
- wzmocnienie udziału UE w globalnym rynku venture capital,
- wzrost liczby „spin-offów” z uczelni i instytucji badawczych.
Aby to osiągnąć, Komisja planuje również lepsze monitorowanie postępów za pomocą precyzyjnych wskaźników, które będą mierzyć m.in. wartość rynkową firm, liczbę pozyskanych talentów, inwestycje oraz ich wpływ społeczny i środowiskowy.
Nowa strategia Komisji Europejskiej stanowi kompleksową odpowiedź na rosnącą konkurencję ze strony USA, Chin i innych regionów świata w dziedzinie technologii i innowacji. Dzięki spójnemu podejściu opartemu na finansowaniu, talentach, infrastrukturze i uproszczeniach regulacyjnych, UE chce przyciągać najlepsze pomysły i ludzi — i zamieniać je w globalne sukcesy. Pierwsze wyniki wdrożenia strategii „Choose Europe to start and scale” mają być raportowane do końca 2027 roku.
Link do Strategii - link