Horyzontalny Punkt
Kontaktowy
Polska Zachodnia

W czerwcu 2025 roku Unia Europejska zainicjowała szereg działań mających na celu ochronę i odbudowę ekosystemów morskich, w ramach Misji UE „Przywróćmy zdrowie naszym oceanom i wodom” oraz nowo przyjętego Europejskiego Paktu Oceanicznego. Dzięki wsparciu programu „Horyzont Europa” uruchomiono 20 nowych projektów badawczo-innowacyjnych, które mają przyczynić się do realizacji celów tej misji do 2030 roku.

Misja UE: Przywróćmy zdrowie naszym oceanom i wodom do 2030 roku

Unia Europejska, w ramach programu Horyzont Europa, realizuje ambitną misję „Restore our Ocean and Waters” (Przywróćmy zdrowie naszym oceanom i wodom), której celem jest ochrona i odbudowa ekosystemów wodnych do 2030 roku. Misja ta integruje działania w zakresie badań i innowacji, zaangażowania obywateli oraz inwestycji w zrównoważoną gospodarkę wodną.

Cele Misji

Misja koncentruje się na trzech głównych celach:

1. Ochrona i odbudowa ekosystemów wodnych i bioróżnorodności, zgodnie z unijną strategią na rzecz bioróżnorodności do 2030 roku.
2. Zapobieganie i eliminacja zanieczyszczeń w oceanach, morzach i wodach śródlądowych, w ramach unijnego planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń.
3. Przekształcenie niebieskiej gospodarki w neutralną dla klimatu i cyrkularną, zgodnie z europejskim prawem klimatycznym i strategią zrównoważonej niebieskiej gospodarki.

Dodatkowo, misja wspiera rozwój Cyfrowego Bliźniaka Oceanu – zaawansowanego systemu cyfrowego, który umożliwia modelowanie i prognozowanie zmian w środowisku morskim, wspierając tym samym zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi.

Zaangażowanie Społeczne

Misja kładzie duży nacisk na mobilizację społeczną i zaangażowanie obywateli. Poprzez Kartę Misji, państwa członkowskie, regiony, miasta, organizacje i obywatele mogą deklarować swoje zobowiązania i działania na rzecz realizacji celów misji. Do tej pory zgłoszono ponad 1000 inicjatyw, które łącznie zmobilizowały ponad 8 miliardów euro na rzecz ochrony i odbudowy ekosystemów wodnych.

Możliwości Finansowania

W ramach programu Horyzont Europa na 2025 rok, Komisja Europejska ogłosiła osiem nowych konkursów, których termin składania wniosków upływa 24 września 2025 roku:

• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-01: Blue Parks - Towards a coherent European network of strictly protected areas for restoring healthy and productive marine ecosystems
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-02: A toolbox for public authorities to address marine plastics and litter from river-to-ocean
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-03: Digital technologies and energy transition in fisheries and/or aquaculture
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-04: Restoring Ocean and Waters in Regions
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-05: Restoring Ocean and Waters in waterfront Cities and their Ports
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-06: Restoring Ocean and Waters on Island
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-07: Mission Lighthouses coordination and support activities
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-08: EU Digital Twin Ocean: Contribution to the EU DTO core infrastructure through applications for sustainable ocean management

Szczegółowe informacje o konkursach dostępne są na Portalu Funding & Tenders oraz w Programie Pracy Misji.

Więcej informacji dostępnych jest na oficjalnej stronie misji: Restore our Ocean and Waters.

Misja „Restore our Ocean and Waters” stanowi kluczowy element unijnej strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju, łącząc naukę, innowacje i zaangażowanie społeczne w celu ochrony naszych wspólnych zasobów wodnych dla przyszłych pokoleń.

Europejski Pakt Oceaniczny

W odpowiedzi na fragmentaryczne podejście do polityki morskiej w Europie, Komisja Europejska przyjęła Europejski Pakt Oceaniczny. Stanowi on zintegrowane ramy dla ochrony mórz, oparte na szerokim zaangażowaniu interesariuszy, obywateli i ekspertów. Pakt ten został zaprezentowany przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen jako część wytycznych politycznych na lata 2024–2029.

Pakt integruje dotychczasowe polityki morskie UE w ramach jednolitego i skoordynowanego podejścia, obejmującego sześć kluczowych obszarów działania:

1. Ochrona i odbudowa zdrowia oceanów - wspieranie państw członkowskich w przywracaniu zdegradowanych siedlisk przybrzeżnych i morskich.
2. Wzmacnianie konkurencyjności zrównoważonej niebieskiej gospodarki UE - wprowadzenie strategii „Blue Generational Renewal” mającej na celu przyciągnięcie młodych profesjonalistów do badań morskich, technologii oceanicznych i zrównoważonego rybołówstwa.
3. Wspieranie społeczności przybrzeżnych i wyspiarskich - prezentacja nowych lub zaktualizowanych strategii dla tych regionów i społeczności.
4. Wzmacnianie bezpieczeństwa morskiego i obrony - zacieśnienie współpracy między strażami przybrzeżnymi UE oraz wzmocnienie bezpieczeństwa granic morskich.
5. Rozwój badań oceanicznych, wiedzy, umiejętności i innowacji - propozycja ambitnej inicjatywy obserwacji oceanów UE.
6. Wzmacnianie dyplomacji oceanicznej UE i międzynarodowego zarządzania oceanami - zintensyfikowanie działań przeciwko nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom.

W ramach Paktu przewidziano również wprowadzenie „Ocean Act” do 2027 roku, mającego na celu zapewnienie skutecznej realizacji priorytetów Paktu poprzez uproszczenie procedur administracyjnych i wzmocnienie koordynacji międzysektorowej.