Pierwsze Posiedzenie Rady Oświaty Polonijnej – wspólna rozmowa o przyszłości języka polskiego za granicą
14.04.2025
W czwartek, 10 kwietnia 2025 roku, odbyło się pierwsze zdalne posiedzenie Rady Oświaty Polonijnej, powołanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Spotkanie zgromadziło przedstawicieli różnych instytucji zaangażowanych w rozwój edukacji polonijnej – od MSZ, przez Senat RP, IRJP, ORPEG, aż po nauczycieli i dyrektorów szkół polskich działających na całym świecie. W wydarzeniu uczestniczyły minister edukacji Barbara Nowacka oraz sekretarz stanu w MEN Joanna Mucha.
Wspólny cel – silna i nowoczesna oświata polonijna
Minister Barbara Nowacka otwierając spotkanie, zaznaczyła, jak ważne jest, by wspierać rozwój języka polskiego poza granicami kraju – bo to nie tylko język, ale też nośnik naszej historii, kultury i tożsamości. Członkowie Rady mają pracować wspólnie na rzecz wzmacniania polskości tam, gdzie dorasta młode pokolenie Polaków – często z dala od kraju.
Sekretarz stanu Joanna Mucha podziękowała wszystkim za gotowość do pracy w Radzie i zaznaczyła, że choć zmieniają się czasy i narzędzia, cel od lat pozostaje ten sam – wspieranie polskich dzieci i młodzieży w zachowaniu języka, kultury i więzi z krajem. Wskazała również, że warto zachęcać rodziców do zapisywania dzieci do polskich szkół, bo to nie tylko inwestycja w tożsamość, ale też szansa na studia w Polsce i rozwój kariery w przyszłości.
Podczas spotkania zaprezentowano również główne założenia nowej „Rządowej strategii współpracy z Polonią i Polakami za granicą na lata 2025–2030”. Dokument ten zakłada m.in. promocję polityki powrotów oraz rozwój nowoczesnych narzędzi współpracy z Polonią – zgodnie z potrzebami młodego pokolenia i kierunkiem, w jakim zmierza świat.
Działania Instytutu Rozwoju Języka Polskiego (IRJP)
Dyrektor IRJP, dr Urszula Starakiewicz-Krawczyk, opowiedziała o działaniach Instytutu, który jest największą jednostką i narzędziem do realizacji polityki państwa, który dysponuje budżetem w wysokości 74,5 mln zł i wspiera edukację polonijną na wielu poziomach. Przedstawiła pięć głównych kierunków działalności oraz ofertę konkursową na 2025 rok. Podkreśliła, jak ważna jest jakość usług edukacyjnych i jasna komunikacja z beneficjentami.
Podczas prezentacji zapowiedziano też nowy, ważny dokument: „Ramy programowe polonijnej edukacji językowej i kulturowej” – który pomoże ujednolicić nauczanie języka polskiego za granicą i wprowadzić spójne standardy. IRJP pracuje również nad międzynarodową bazą danych nauczycieli polonijnych, która ułatwi współpracę i wymianę doświadczeń.
Wsparcie z innych instytucji
Podczas posiedzenia głos zabrał również wicemarszałek Senatu RP Rafał Grupiński, który poinformował o zwiększeniu środków przeznaczonych na wsparcie Polonii i edukacji polskiej za granicą. To dobra wiadomość, zwłaszcza że rośnie zainteresowanie nauką języka polskiego wśród młodych Polaków mieszkających poza krajem.
Z kolei Agnieszka Koterla, p.o. dyrektora ORPEG, zaprezentowała działalność instytucji – m.in. kierowanie nauczycieli do pracy za granicą oraz dostarczanie podręczników i materiałów dydaktycznych do szkół polonijnych.
Anna Sochańska, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ zapowiedziała, że resort będzie organizować wiele nowatorskich projektów, które będą się skupiać na aktywizacji polskości czy organizacji stażów zawodowych dla młodych przedstawicieli Polonii.
Głos z zagranicy – potrzeby i wyzwania
W drugiej części spotkania uczestnicy – dyrektorzy i nauczyciele szkół polonijnych – mieli okazję podzielić się swoimi doświadczeniami. Zgłoszono szereg wyzwań, z którymi na co dzień mierzy się oświata polonijna, w tym:
• brak wykwalifikowanej kadry pedagogicznej,
• malejąca liczba uczniów,
• niedobór nauczycieli przygotowanych do pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami,
• wysokie koszty wynajmu sal lekcyjnych.
Sekretarz stanu Joanna Mucha podziękowała za szczere opinie i zapewniła o gotowości do dalszej współpracy i otwartości na głosy środowiska. Na zakończenie posiedzenia dyrektor IRJP zaprosiła nauczycieli do udziału w konsultacjach nowych ram programowych oraz do bezpośredniego kontaktu z Instytutem.