Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej

1 maja 2005 roku weszła w życie Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. W ustawie zostały uregulowane między innymi zasady używania języków mniejszości oraz nazewnictwa geograficznego w tych językach.

Ustawa dopuszcza używanie języka mniejszościowego jako języka pomocniczego, w kontaktach z organami gminy oraz w postępowaniu sądowym pierwszej instancji. Język mniejszości, jako język pomocniczy może być używany wyłącznie na terenach gmin, w których liczba mieszkańców należących do mniejszości, której język ma być używany jako język pomocniczy, wynosi co najmniej 20% mieszkańców i gmina została wpisana do „Urzędowego rejestru gmin, w których używany jest język pomocniczy” (Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 maja 2005 r. w sprawie Urzędowego Rejestru Gmin, w których jest używany język pomocniczy). Wpis do „Rejestru” dokonywany jest wyłącznie na wniosek rady gminy, w której ma obowiązywać język mniejszościowy. 

Dotychczas język pomocniczy został wprowadzony w 33 gminach: w 5 gminach wprowadzono język białoruski, w 5 gminach – język kaszubski, w 1 gminie – język litewski, w 22 gminach – język niemiecki. Na stronie internetowej Mniejszości Narodowych i Etnicznych dostępny jest urzędowy rejestru gmin, w których jest używany język pomocniczy (https://www.gov.pl/web/mniejszosci-narodowe-i-etniczne/urzedowy-rejestr-gmin-w-ktorych-jest-uzywany-jezyk-pomocniczy2).

Ustawa określa także, że obok ustalonych w języku polskim nazw geograficznych mogą być używane, jako nazwy dodatkowe, tradycyjne nazwy w języku mniejszości dla miejscowości, obiektów fizjograficznych oraz ulic. Nazwy miejscowości niezamieszkanych, obiektów fizjograficznych oraz ulic, placów itp. w językach mniejszości mogą być ustalone tylko w gminach, w których mniejszość, w której języku ma być ustanowiona nazwa, stanowi co najmniej 20% mieszkańców. W przypadku miejscowości zamieszkanych, nazwy mniejszościowe mogą być ustalane również dla gmin nie spełniających wymogu ilościowego liczby zamieszkującej jej mniejszości. Dla takich miejscowości można wprowadzić nazwę dodatkową o ile w wyniku konsultacji, których zasady i tryb przeprowadzenia określa rada gminy, za taką nazwą opowie się ponad 50% mieszkańców. Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych w językach mniejszości mogą być wprowadzone na terenie całej gminy lub jej części. Nazwy te nie mogą być stosowane samodzielnie i muszą zawsze wystąpić po oficjalnej nazwie w języku polskim. Nazwy w językach mniejszości, w przeciwieństwie do nazw w języku polskim, nie są nazwami oficjalnymi, tylko nazwami dodatkowymi (pomocniczymi). Nazwy w językach mniejszości nie mogą nawiązywać do nazw z okresu 1933-45 nadanych przez władze Trzeciej Rzeszy Niemieckiej lub Związku Radzieckiego. Dodatkowe nazwy w językach mniejszości zaczynają obowiązywać po wpisaniu ich do „Rejestru gmin, na obszarze których używane są nazwy w języku mniejszości”.

Dotychczas (stan na 19 stycznia 2024 r.) dodatkowe nazwy wprowadzono dla 1254 miejscowości i ich części znajdujących się w 62 gminach (wprowadzono nazwy niemieckie, kaszubskie, litewskie, białoruskie i łemkowskie), nie wprowadzono natomiast żadnych dodatkowych nazw dla obiektów fizjograficznych oraz ulic.

Na stronie internetowej Mniejszości Narodowych i Etnicznych dostępny jest rejest gmin, na których obszarze są używane nazwy w języku mniejszości (https://www.gov.pl/web/mniejszosci-narodowe-i-etniczne/rejestr-gmin-na-ktorych-obszarze-sa-uzywane-nazwy-w-jezyku-mniejszosci2).

Rejestr ma formę tabeli zawierającej między innymi takie informacje jak:

• urzędowa nazwa miejscowości lub obiektu fizjograficznego w języku polskim,
• dodatkowa nazwa miejscowości lub obiektu fizjograficznego zapisana w języku mniejszości
• język, w którym została ustalona dodatkowa nazwa
• nazwa gminy, na terenie której znajduje się miejscowość lub obiekt fizjograficzny
• nazwa powiatu, na terenie którego znajduje się ww. gmina
• nazwa województwa, na terenie którego znajduje się powiat
• identyfikator przypisany do dodatkowej nazwy miejscowości lub obiektu fizjograficznego
• identyfikator PRNG

Na stronie internetowej Mniejszości Narodowych i Etnicznych dostępny jest Urzędowy Rejestr Gmin, w których jest używany język pomocniczy ((https://www.gov.pl/web/mniejszosci-narodowe-i-etniczne/urzedowy-rejestr-gmin-w-ktorych-jest-uzywany-jezyk-pomocniczy2).

Rejestr ma formę tabeli zawierającej między innymi takie informacje jak:

• nazwa gminy, na terenie której wprowadzono język pomocniczy
• nazwa powiatu, na terenie którego znajduje się ww. gmina
• nazwa województwa, na terenie którego znajduje się powiat
• język, który został wprowadzony jako pomocniczy
• liczba mieszkańców gminy ogółem
• liczba mieszkańców gminy należących do mniejszości lub posługujących się językiem regionalnym
• data wpisu gminy do rejestru