Prokuratura Regionalna w Białymstoku

W dniu 3 grudnia 2025 r. prokurator Prokuratury Regionalnej w Białymstoku skierował do Sądu Okręgowego w Białymstoku akt oskarżenia p-ko :

1. Joannie S, której zarzucił, że :
   • w okresie od połowy 2012 roku do dnia 28 grudnia 2017 roku w Trelleborgu w Szwecji, w Białymstoku, Gdańsku, Gdyni i w innych miejscach w Polsce, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w realizacji z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą Galleri New Form z siedzibą w Trelleborgu w Szwecji, stworzyła na terenie Polski sieć agentów, którzy wyszukiwali klientów na tzw. art. inwestycje i umożliwili jej gromadzenie bez zezwolenia środków pieniężnych osób fizycznych i prawnych, obciążając je ryzykiem poprzez oferowanie kontrahentom produktów finansowych w postaci inwestycji w dzieła sztuki różnych artystów, polegających na sprzedaży oznaczonych co do tożsamości rzeźb, z gwarancją ich odkupu za kwotę sprzedaży powiększoną o 18 – 30 % po upływie terminu wskazanego w umowie oznaczonego na 6 do 12 miesięcy oraz agentów Plus i agentów Koordynatorów, którzy nadzorowali pracę agentów i otrzymywali za to prowizje od zawartych umów i w ten sposób wprowadziła w błąd pokrzywdzonych, którzy nie otrzymali zainwestowanych pieniędzy, co do okoliczności wykonywania działalności związanej z obrotem dziełami sztuki, która w rzeczywistości nie była prowadzona, bowiem środki finansowe na spłatę wymagalnych należności były finansowane wyłącznie ze środków pochodzących od nowych klientów i nie informując o tym, zawierając niżej wymienione umowy, doprowadziła pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie nie mniejszej niż 513.444.550 złotych, 3.589.745 EURO i 44.500 USD, czyniąc sobie stałe źródło dochodu z popełniania przestępstwa, tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. (w brzmieniu sprzed 1.10.2023 r.) w zb. z art. 171 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe w zw. z art. 65 § 1 k.k. i w zw. z art. 12 § 1 k.k.,
   • w okresie od 2 stycznia 2016 roku do dnia 15 listopada 2017 roku w Warszawie, Krakowie i innych miejscach na terenie Polski, działając w krótkich odstępach czasu, w realizacji z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, za pośrednictwem rachunków bankowych prowadzonych na rzecz Galleri New Form, przyjęła pieniądze w łącznej kwocie 632.751.832,11 złotych i 4.495.524,96 EURO, pochodzących z korzyści związanych z popełniania czynów zabronionych polegających na oszustwach opartych na stworzeniu przez Joannę S. działającą jako Galleri New Form z siedzibą w Trelleborgu, w ramach zorganizowanej grupy podmiotów, we współdziałaniu z innymi osobami, pod pozorem handlu dziełami sztuki modelu inwestycyjnego, w którym faktycznie opłacanie należności inwestorów odbywało się wpłatami pochodzącymi od kolejnych inwestorów, przy czym poprzez jednoczesne podpisywanie umów sprzedaży dzieł sztuki i ich odkupienia po upływie określonego czasu ze z góry określonym zyskiem stworzono pozory prowadzenia działalności gospodarczej i w wyniku czego znacznie utrudnione zostało stwierdzenie przestępczego pochodzenia otrzymanych przez nią pieniędzy, a osiągnięta przez nią w ten sposób korzyść majątkową w kwocie 24.193.670,93 złotych i 5.738.770 EURO była znaczna, tj. o przestępstwo z art. 299 § 1 i 6 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.,
2. Mikaelowi S., któremu zarzucił, że:
   • w okresie od 27 czerwca 2016 roku do dnia 28 grudnia 2017 roku w Trelleborgu w Szwecji, w Białymstoku, Gdańsku, Gdyni i w innych miejscach na terenie kraju, działając w realizacji z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, wspólnie i w porozumieniu z Joanną S., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą Galleri New Form z siedzibą w Trelleborgu w Szwecji, która stworzyła na terenie Polski sieć agentów, którzy wyszukiwali klientów na tzw. art. Inwestycje i umożliwili im gromadzenie bez zezwolenia środków pieniężnych osób fizycznych i prawnych, obciążając je ryzykiem poprzez oferowanie kontrahentom produktów finansowych w postaci inwestycji w dzieła sztuki różnych artystów, polegających na sprzedaży oznaczonych co do tożsamości rzeźb, z gwarancją ich odkupu za kwotę sprzedaży powiększoną o 18 – 30 % po upływie terminu wskazanego w umowie oznaczonego na 6 do 12 miesięcy, wprowadził w błąd pokrzywdzonych, którzy nie otrzymali zainwestowanych pieniędzy, co do okoliczności wykonywania działalności związanej z obrotem dziełami sztuki, która w rzeczywistości nie była prowadzona, bowiem środki finansowe na spłatę należności wymagalnych były finansowane wyłącznie ze środków pochodzących od nowych klientów i nie informując o tym doprowadził pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie nie mniejszej niż 483.310.658 złotych, 3.305.995 EURO i 44.500 USD, czyniąc sobie stałe źródło dochodu z popełniania przestępstwa, przy czym jego rola polegała na zawieraniu z klientami Galleri New Form umów poręczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności wobec Joanny S. wynikających z umów tzw. art. inwestycji, które to umowy poręczenia podpisywała Joanna S. w oparciu o pełnomocnictwo udzielone przez Mikaela S. w dniu 27.06.2016 roku w kancelarii notarialnej w Marbelli w Hiszpanii, przez co wprowadził w błąd pokrzywdzonych co do faktu istnienia zabezpieczenia ich wierzytelności i faktycznie nie mając zamiaru wywiązania się z warunków umów poręczenia, w wyniku czego Joanna S. doprowadziła do zawarcia umów, tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 171 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
   • w okresie od 27 czerwca 2016 roku do dnia 15 listopada 2017 roku w Warszawie, Krakowie oraz na terenie Szwecji, działając w krótkich odstępach czasu, w realizacji z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z Joanną S., przyjął na rachunki bankowe pieniądze w łącznej kwocie 4 367 944,90 złotych oraz 1 566 000,00 EURO, pochodzące z korzyści związanych z popełniania czynów zabronionych polegających na oszustwach opartych na stworzeniu przez Joannę S. działającą jako Galleri New Form z siedzibą w Trelleborgu, w ramach zorganizowanej grupy podmiotów, we współdziałaniu z innymi osobami i pod pozorem handlu dziełami sztuki, modelu inwestycyjnego, w którym faktycznie opłacanie należności inwestorów odbywało się wpłatami pochodzącymi od kolejnych inwestorów, przy czym poprzez jednoczesne podpisywanie umów sprzedaży dzieł sztuki i ich odkupienia po upływie określonego czasu ze z góry określonym zyskiem stworzono pozory prowadzenia działalności gospodarczej i w wyniku czego znacznie utrudnione zostało stwierdzenie przestępczego pochodzenia otrzymanych przez niego pieniędzy, a osiągnięta w ten sposób korzyść majątkowa była wielkiej wartości, tj. o przestępstwo z art. 299 § 1, 5 i 6 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Ponadto aktem oskarżenia objętych zostało jeszcze 70 osób, którym prokurator zarzucił popełnienie przestępstw z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. (w brzmieniu sprzed 1.10.2023 r.) w zb. z art. 171 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. oraz z art. 171 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Przedmiotem śledztwa było prowadzenie bez zezwolenia działalności polegającej na gromadzeniu środków pieniężnych osób fizycznych i prawnych w celu obciążenia ich ryzykiem, przez osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu Galleri New Form z siedzibą w Trelleborgu w Szwecji. Działalność pod tą firmą prowadziła Joanna S.

Pod pozorem obrotu dziełami sztuki i udziałami w nich, Joanna S. we współpracy z Agentami-Koordynatorami i Agentami Plus oraz innymi ustalonymi kilkudziesięcioma osobami będącymi pośrednikami w zawieraniu umów tzw. art. inwestycji prowadziła działalność inwestycyjną polegającą na przyjmowaniu od osób fizycznych i podmiotów gospodarczych, na określony czas i z góry określonym oprocentowaniem, środków pieniężnych.

W dniu 4 stycznia 2017 roku Galleri New Form została wpisana na listę ostrzeżeń publicznych polskiej Komisji Nadzoru Finansowego.

Z treści zawiadomień Generalnego Inspektora Informacji Finansowej oraz Komisji Nadzoru Finansowego inicjujących niniejsze postępowanie wynika, iż działalność polegająca na realizacji „art. inwestycji” nosiła cechy tzw. piramidy finansowej, tj. struktury finansowej, w której zysk konkretnego uczestnika jest bezpośrednio uzależniony od wpłat późniejszych uczestników.

Tak zwana art. inwestycja polegała na nabyciu od Joanny S. dzieła sztuki bądź udziału w nim, z jednoczesnym zastrzeżeniem w umowie możliwości odkupienia dzieła za określoną z góry cenę.

Zyski Joanny S., jej współpracowników i klientów były finansowane jedynie z wpłat nowo pozyskanych inwestorów.

Jak wynika z ustaleń śledztwa Joanna S. stworzyła na terytorium Polski sieć kilkudziesięciu agentów i pośredników, którzy dzięki tworzeniu rozbudowanej struktury funkcjonującej na terenie całego kraju zapewniali dopływ nowych klientów oraz nakłaniali osoby już inwestujące do reinwestowania środków, co umożliwiało „rozliczanie” bezgotówkowe części klientów i zapewnianie utrzymywania płynności finansowej przedsięwzięcia.

W celu zapewnienia pozyskiwania odpowiedniej liczby nowych klientów, których środki finansowe pozwalały na realizację zobowiązań wymagalnych Joanna S. zawierała umowy agencyjne z różnymi osobami – pośrednikami, którzy na podstawie zawartych z podejrzaną umów posiadali status odpowiednio pośrednika, agenta koordynatora lub agenta plus.

Prezentowany przez Joannę S. klientom przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej polegający na wykorzystywaniu środków pochodzących od tzw. art. inwestorów na zakup dużych partii dzieł sztuki od różnych artystów, a następnie ich odsprzedaży z dużym zyskiem, nie miał uzasadnienia ekonomicznego.

W toku śledztwa skierowano wnioski o wykonanie w ramach międzynarodowej pomocy prawnej czynności procesowych z udziałem artystów, których dzieła miały być przedmiotem tzw. art. inwestycji, celem ustalenia między innymi, czy wskazane w umowach rzeźby rzeczywiście zostały wykonane oraz czy w czasie zawierania transakcji z klientami Galleri New Form właścicielem dzieł oraz majątkowych praw autorskich była Joanna S.

Obrót rynkowy dziełami przez Galerię New Form istniał w znikomym stopniu, z uwagi na formułę „zakupu” i „odkupu” nazywanego modelem inwestycyjnym. Udawany często obrót rzeźbami, a nieraz obrazami, dotyczył obiektów, które często w ogóle nie istniały (fikcyjne rozmiary, tytuły, edycje, a niekiedy i techniki wykonania niniejszych prac – na co wskazuje materiał porównawczy oraz protokoły z przesłuchań samych twórców jako świadków).

Żaden z artystów nie należał i nie należy do TOP 1000 najważniejszych żyjących artystów z perspektywy ich udziału w międzynarodowym obiegu artystycznym, mierzonej indywidualnymi wystawami (w mniejszym stopniu zbiorowymi) w najważniejszych muzeach światowych, czy nawet najważniejszym muzeum w własnym kraju (państwie pochodzenia artysty), a w dalszej kolejności obecnością dzieł tych artystów w zbiorach tych muzeów.

Największe skoki cenowe na dzieła sztuki występują zawsze w górnym segmencie czyli w odniesieniu do najbardziej rozpoznawalnych artystów i najdroższych ich prac. Wzrost regularny na zakładanym jakoby przez Galerię New Form poziomie procentowym prac artystów, które były „sprzedawane” nie był realny właśnie też z tego powodu. Procedura sprzedaży i odkupu w krótkim czasie z wskazywanym zyskiem, praktycznie każdej pracy autorstwa twórców z listy galerii Joanny S., była nierealistyczna. Tym bardziej, że wiele z tych prac – rzeźb to prace edycyjne, które na zwyczajowym rynku rządziłby się specyficznymi prawami, tj. zarówno ich sprzedaż pierwotna jak i dalsza odsprzedaż wiązałby się ze zróżnicowanym, a nie jednolitym poziomem cen. Tym samym tworzenie i jakoby realizacja wizji, iż wszystkie te dzieła każdorocznie będą uzyskiwały wzrosty cenowe na poziomie 40% było absolutnie nierealistyczne.

W dacie kierowania aktu oskarżenia wobec Joanny S. i Mikaela S. stosowany był środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania. Czyny im zarzucone zagrożone są karami pozbawienia wolności do lat 10.

W trakcie śledztwa prokurator zastosował następujące inne środki zapobiegawcze : 14 poręczeń majątkowych (w kwotach od kilku tysięcy złotych do 3 mln złotych), 9 dozorów Policji. Zastosowane zostały także zabezpieczenia majątkowe na rzeczach ruchomych, w tym pieniądzach, jak i na nieruchomościach.

Przestępstwami pokrzywdzonych zostało 1735 osób.

Akt oskarżenia liczy 5565 stron, a wraz z nim do Sądu trafiły 263 tomy akt głównych sprawy oraz 1072 tomy załączników.

Postanowieniem prokuratora z dnia 6 listopada 2025 roku z akt śledztwa RP I Ds. 7.2017 wyłączono do odrębnego postępowania materiały dotyczące:

• zaistniałego w okresie od 1 stycznia 2016 roku do dnia 15 listopada 2017 roku w Białymstoku, Gdańsku, Warszawie i innych miejscach na terenie Polski, podejmowania czynności mogących udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie przestępnego pochodzenia pieniędzy w kwotach nie mniejszych niż 513.444.550 złotych, 3.589.745 EURO i 44.500 USD, pochodzących z korzyści związanych z popełniania czynów zabronionych polegających na oszustwach opartych na stworzeniu przez Joannę S., działającą jako Galleri New Form z siedzibą w Trelleborgu w Szwecji, w ramach zorganizowanej grupy podmiotów, pod pozorem handlu dziełami sztuki modelu inwestycyjnego, w którym faktycznie opłacanie należności inwestorów odbywało się wpłatami pochodzącymi od kolejnych inwestorów, przy czym poprzez jednoczesne podpisywanie umów sprzedaży dzieł sztuki i ich odkupienia po upływie określonego czasu ze z góry określonym zyskiem, stworzono pozory prowadzenia działalności gospodarczej, przez 71 agentów wymienionej, tworzących w/w grupę podmiotów, tj. przestępstwa z art. 299 § 1 i 6 k.k.,
• zaistniałego od 2012 roku do 2018 roku w doprowadzenia pokrzywdzonej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, poprzez zawarcie umowy sprzedaży działki wraz z budynkami o wartości 3.200.000 złotych, poprzez niewywiązanie się z warunków zawartej umowy przez Joannę S., tj. przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

	Rzecznik Prasowy Prokuratury Regionalnej w Białymstoku
	Zbigniew Szpiczko