Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Białobrzegach

Ryzyko zakażenia w obiektach zakwaterowania turystycznego występuje we wszystkich miejscach, w których mogą powstawać aerozole wodne. Ich przykładem mogą być:

• prysznice i krany
• baseny typu SPA/wanny typu whirlpool wieże chłodnicze i skraplacze wyparne, wykorzystywane w klimatyzacji
• fontanny ozdobne, zwłaszcza w pomieszczeniach
• nawilżane stanowiska do ekspozycji żywności i inne urządzenia ze zraszaniem 
• systemy wodne węży ogrodowych, stosowanych do podlewania roślin

Gdzie mogą występować i namnażać się bakterie Legionella?

• w wodzie o temperaturze od 20°C do 50°C 
• w zbiornikach lub cysternach z gorącą i zimną wodą
• w rurach z niewielkim przepływem wody lub bez przepływu wody (w tym w nieużytkowanych pokojach)
• w osadach, biofilmie i zanieczyszczeniach na wewnętrznych powierzchniach rur i zbiorników 
• na gumie i naturalnych włóknach w zmywarkach i uszczelkach
• w ogrzewaczach wody i zbiornikach do magazynowania gorącej wody
• w kamieniu i rdzy w rurach, prysznicach i kranach. 

Warunki te sprzyjają występowaniu i namnażaniu się  bakterii Legionella oraz zwiększają ryzyko zakażenia gości i personelu tymi bakteriami.

Zaleca się, aby właściciele i osoby zarządzające obiektami zakwaterowania przestrzegali
15-punktowego planu, mającego na celu zmniejszenie ryzyka zakażeń spowodowanych przez bakterie Legionella: 

1. Wyznaczyć jedną osobę odpowiedzialną za przeciwdziałanie i kontrolę występowania bakterii Legionella. 
2. Zapewnić, aby wyznaczona osoba została odpowiednio przeszkolona i posiadała niezbędne doświadczenie, by w sposób kompetentny pełnić swoją rolę oraz zapewniać przeszkolenie pozostałego personelu w taki sposób, aby miał świadomość znaczenia swojej roli w przeciwdziałaniu i kontroli występowania bakterii Legionella. 
3. Utrzymywać wysoką temperaturę wody gorącej i jej nieprzerwaną cyrkulację: 50°C - 60°C (woda zbyt gorąca, aby włożyć do niej ręce na dłużej niż kilka sekund) w całym systemie gorącej wody. 
4. Utrzymywać przez cały czas niską temperaturę wody zimnej. Utrzymywać temperaturę wody poniżej 20°C w całym systemie we wszystkich kurkach czerpalnych (może być to niemożliwe przy wysokiej temperaturze otoczenia, ale należy dołożyć wszelkich starań, aby zimna woda doprowadzana do pomieszczeń oraz magazynowana miała  jak najniższą temperaturę).
5. Odkręcić na kilka minut wszystkie krany i prysznice w pokojach gościnnych oraz w innych obszarach, aby przepuścić przez nie wodę (do osiągnięcia przez nią temperatur podanych w punktach 3 i 4), co najmniej raz w tygodniu, jeżeli pokoje nie są użytkowane oraz przed każdym ich zajęciem. 
6. Utrzymywać głowice prysznicowe i krany w czystości i bez kamienia. 
7. Regularnie czyścić i dezynfekować wieże chłodnicze i instalacje stosowane w systemach klimatyzacji – co najmniej dwa razy do roku. 
8. Czyścić, osuszać i dezynfekować ogrzewacze (podgrzewacze) wody raz do roku. 
9. Dezynfekować system wody gorącej chlorem o wysokim stężeniu (50 mg/l) przez 2-4 godziny po pracy w systemie i ogrzewaczach wody oraz przed rozpoczęciem każdego sezonu. 
10. Regularnie czyścić i dezynfekować wszystkie filtry wodne, zgodnie z zaleceniami producenta, co najmniej raz na 1-3 miesięcy. 
11. Kontrolować stan zbiorników do magazynowania wody, wież chłodniczych i widocznych instalacji wodnych raz na miesiąc. Sprawdzać, czy wszystkie pokrywy są nienaruszone i prawidłowo osadzone. 
12. Kontrolować wnętrze zbiorników na zimną wodę co najmniej raz na rok i dezynfekować chlorem (50 mg/l) oraz czyścić, jeżeli zawierają osad lub inne zanieczyszczenia. 
13. Zapewnić, aby podczas wprowadzania modyfikacji systemu wodnego lub montażu nowych instalacji nie dochodziło do powstania odcinków z nieregularnym przepływem wody lub bez przepływu wody. System dezynfekować po wykonaniu wszelkich prac. 
14. W przypadku basenów typu SPA (określanych także jako baseny do kąpieli z masażem wodnym, jacuzzi, wanny SPA) zapewnić, aby:

• były one w sposób ciągły poddawane działaniu chloru (0,7 - 1 mg/l), monitorować wartość pH i stężenie wolnego chloru 4 razy dziennie; zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. 2022, poz. 1230)
• codziennie wymieniać co najmniej połowę wody;
• codziennie płukać filtry piaskowe (rekomendowane) lub co najmniej 2 razy w tygodniu lub zgodnie z zaleceniami producenta;
• raz w tygodniu czyścić i dezynfekować cały system.

15. Prowadzić rejestr codziennych odczytów wskaźników uzdatniania wody, takich jak temperatura, pH i stężenie wolnego chloru i zapewnić ich regularną kontrolę przez kierownika.

 

Przydatne informacje można również znaleźć w ulotce informacyjnej dotyczące legionellozowego zapalenia płuc przygotowanej dla kierowników obiektów zakwaterowania turystycznego: https://ecdc.europa.eu/sites/portal/files/documents/Legionnares-disease-tourist-accommodation-owners__PL.pdf