Skuteczność antybiotyków w naszych rękach
12.03.2024
Czy wiesz, jak prawidłowo stosować antybiotyki? Zapobieganie infekcjom i odpowiednie ich leczenie pomogą zachować skuteczność leków i zapobiegać antybiotykoodporności.
Antybiotyki
Antybiotyki to leki stosowane w zwalczaniu zakażeń bakteryjnych. Działają bakteriobójczo, zabijając drobnoustroje, lub bakteriostatycznie, hamując ich wzrost i podział. Antybiotyki są skuteczne w walce z bakteriami, nie leczą chorób wirusowych takich jak grypa.
Istnieją różne rodzaje antybiotyków i nie każdy antybiotyk działa na wszystkie bakterie. Niektóre stosuje się na dużą liczbę gatunków bakterii (mówimy wtedy, że mają szerokie spektrum działania) albo na małą grupę (są to antybiotyki o wąskim spektrum działania).
Jak prawidłowo stosować antybiotyki:
- stosuj antybiotyki wyłącznie przepisane przez lekarza i zgodnie z jego zaleceniami
- przyjmuj antybiotyk w regularnych, ściśle określonych odstępach czasu, aby utrzymać stałe stężenie leku we krwi
- zażywaj zaleconą przez lekarza dawkę - zwiększenie dawki nie przyśpieszy leczenia
- nie przerywaj leczenia, gdy poczujesz się lepiej, stosuj kurację do końca
- tabletki zawsze popijaj wodą
- niektórych antybiotyków nie należy łączyć z jedzeniem ani innymi lekami - przed rozpoczęciem kuracji przeczytaj ulotkę dołączoną do opakowania, a w razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą
- nie pij alkoholu, przyjmując antybiotyk – połączenie to może wywołać objawy niepożądane oraz osłabić jego działanie
- nie stosuj antybiotyków niewykorzystanych w poprzednich kuracjach
Antybiotyki działają na wszystkie bakterie w naszym organizmie, również te, których obecność jest nam potrzebna, np. flora fizjologiczna układu pokarmowego. Pamiętaj, aby właściwie zadbać o jej odbudowę, stosując dietą bogatą w prebiotyki oraz przyjmując probiotyk zalecany przez lekarza.
Antybiotykooporność
Antybiotykooporność to odporność bakterii na działanie antybiotyków. Powstaje w wyniku zmian genetycznych, gdy bakteria zazwyczaj wrażliwa na działanie antybiotyku staje się oporna, broniąc się przed antybiotykiem na różne sposoby. Bakterie oporne przeżywają w obecności antybiotyku. Namnażają się, powodując przedłużenie choroby, są w stanie również przekazywać zdolności obrony kolejnym pokoleniom.
Przyczyny antybiotykooporności:
- nadmierne i nieracjonalne stosowanie antybiotyków
- przerywanie antybiotykoterapii po ustąpieniu objawów
- nadużywanie antybiotyków w weterynarii i hodowli zwierząt
- niewystarczające wykorzystanie diagnostyki mikrobiologicznej w medycynie, pozwalającej na podejmowanie terapii celowanej
- niewystarczające metody zapobiegania infekcjom
Zagrożenia wynikające z antybiotykooporności:
- zakażenia wywołane bakteriami opornymi na antybiotyki powodują choroby trudne lub niemożliwe do wyleczenia, wydłużają okres hospitalizacji, prowadzą również do niepełnosprawności i śmierci
- wykonywanie procedur ratujących życie, takich jak zabiegi chirurgiczne, w tym przeszczepy narządów, cięcia cesarskie i inne operacje, oraz chemioterapia nowotworów staje się znacznie bardziej ryzykowne
- system opieki zdrowotnej jest obciążony poprzez droższą i intensywną opiekę oraz większą liczbę pacjentów
- może doprowadzić do zmniejszenia produktywności w gospodarstwach rolnych oraz zagrozić bezpieczeństwu żywności
- ekonomiczne – wiążą się z dodatkowymi kosztami opieki zdrowotnej oraz stratami w produkcie krajowym brutto
Co warto wiedzieć, idąc do lekarza
Antybiotyki są niezbędne we współczesnej medycynie, nie są jednak lekarstwem na każdą dolegliwość. Nadużywanie ich prowadzi do stopniowego obniżania ich skuteczności w walce z powszechnymi infekcjami bakteryjnymi.
Lekarz decyduje o przepisaniu antybiotyku na podstawie dokładnego wywiadu, przeprowadzonych badań i diagnozy.
Jak przeciwdziałać antybiotykooporności
- zapobiegaj infekcji:
- często myj ręce
- unikaj kontaktu z chorymi
- stosuj szczepienia ochronne
- stosuj antybiotyk zgodnie z zaleceniami lekarza
- nie przerywaj kuracji, gdy poczujesz się lepiej
- nie stosuj antybiotyków niewykorzystanych w poprzedniej kuracji
- nie przekazuj antybiotyków innym osobom