Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Chodzieży

Jak rozpoznać różnicę?

Kaszel to najczęstszy objaw infekcji dróg oddechowych. Przy przeziębieniu i grypie zazwyczaj ustępuje po kilku dniach. Jednak przewlekły, męczący, utrzymujący się ponad kilka tygodni może świadczyć o zachorowaniu na gruźlicę . Według danych Światowej Organizacjo zdrowia (WHO) każdego roku na gruźlicę zapada ponad 10 milionów osób na całym świecie, a z powodu tej choroby umiera od 1,2 do 1,4 mln osób.

Gruźlica to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Mycobacterium tuberculosis, nazywane prątkami Kocha. Bakterie przenoszą się drogą kropelkową poprzez wydalanie prątków do powietrza przez osobę chorą podczas kaszlu, kichania czy mówienia. U większości osób układ odpornościowy potrafi zwalczać bakterie lub utrzymać je w stanie uśpienia nawet na kilkadziesiąt lat.

Objawy w początkowych fazach rozwoju gruźlicy są mało charakterystyczne, co czyni ją chorobą podstępną i często późno diagnozowaną.

Najbardziej charakterystycznymi objawami gruźlicy płuc są: suchy kaszel utrzymujący się co najmniej 3 tygodnie bez poprawy. W postaci zaawansowanej choroby kaszel staje się mokry i chory odkrztusza wydzielinę z obecnością krwi. Może pojawić się stan podgorączkowy lub gorączka, znaczna potliwość nasilająca się w nocy, osłabienie i łatwe męczenie się, brak apetytu, utrata masy ciała, duszność oraz ból w klatce piersiowej.

Chorobę rozpoznaje się poprzez:

- badanie plwociny w kierunku prątków gruźlicy

- badanie rtg klatki piersiowej, w celu sprawdzenia występowania zmiany w płucach
- testy immunologiczne

Im wcześniej choroba zostaje wykryta, tym większa jest szansa na całkowite wyleczenie i uniknięcie powikłań. Ryzyko zachorowania wzrastaj u osób z obniżoną odpornością organizmu, żyjących w złych warunkach sanitarnych, niedożywionych, nadużywających alkohol i nikotyny, mających kontakt z chorymi na gruźlicę.

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania gruźlicy jest szczepienie, które zapobiegają przed wystąpieniem ciężkich postaci gruźlicy. W Polsce z zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych obowiązkowym szczepieniem przeciwgruźliczym BCG, objęte są noworodki w pierwszej dobie życia oraz dzieci do ukończenia 15 roku życia. Ważnym elementem zapobiegania jest również szybka diagnostyka, izolacja chorych, stosowanie zasad higieny, wietrzenie pomieszczeń zmniejszają ryzyko przenoszenia bakterii oraz prowadzenie działań edukacyjnych podnoszących świadomość zdrowotną społeczeństwa.

Biuro Krajowe WHO w Polsce oraz Polskie Towarzystwo Chorób Płuc we wrześniu rozpoczęły kampanię społeczną „Zwykły kaszel czy objaw gruźlicy? Sprawdź!” zachęcającą do szybkiej diagnostyki, która ratuje życie.

Nie każdy kaszel oznacza gruźlicę, ale przewlekły zawsze wymaga diagnostyki. Jeśli utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie lub towarzyszą mu niepokojące objawy, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub pulmonologa.