Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A)
04.03.2025
Co to jest?
WZW A, potocznie nazywane „żółtaczką pokarmową”, to ostra choroba zakaźna wywołana przez wirusa HAV z rodziny Picornaviridae. Choroba ma cięższy przebieg u dorosłych, natomiast u dzieci często przebiega bezobjawowo.
Jak dochodzi do zakażenia?
Do zakażenia może dojść poprzez spożycie skażonej żywności lub wody, brak higieny rąk po skorzystaniu z toalety, a także przez kontakty seksualne, szczególnie oralno-analne.
Drogi szerzenia się wirusa:
- Spożycie zakażonej wody lub żywności (np. nieumytych owoców, owoców morza, niepoddane skutecznej obróbce termicznej);
- Kontakt z osobą zakażoną (np. przez brudne ręce);
- kontakt seksualny z osobą zakażoną lub chorą.
Objawy:
Okres wylęgania wynosi od 15 do 50 dni (średnio 30 dni). Choroba może przebiegać bezobjawowo, zwłaszcza u dzieci, ale najczęstsze objawy to:
- objawy grypopodobne (gorączka, osłabienie);
- objawy ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, wzdęcia, brak apetytu, ciemny mocz);
- żółtaczka (zażółcenie skóry, białkówek oczu, błon śluzowych).
Zapobieganie
- Higiena – dokładne mycie rąk po wyjściu z toalety, przed jedzeniem.
- Bezpieczna żywność – unikanie surowych, nieumytych produktów i nieprzegotowanej wody.
- Unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych – stosowanie barier ochronnych.
- Szczepienia – najskuteczniejsza metoda ochrony, zapewniająca długotrwałą odporność (zalecane szczególnie osobom podróżującym do krajów rozwijających się, pracownikom ochrony zdrowia, osobom mającym kontakt z nieczystościami osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności).
Szczepienia przeciw WZW A składają się z dwóch dawek podawanych w odstępie kilku miesięcy i charakteryzują się wysoką skutecznością (98-99%). Dostępne są także szczepionki skojarzone, chroniące jednocześnie przed WZW A i WZW B.
Źródła:
Strona internetowa: https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/wzw-a/?strona=2#co-to-jest-wzw-a
Strona internetowa NIZP PZH-PIB: https://epibaza.pzh.gov.pl/story/wirusowe-zapalenie-w%C4%85troby-typu-wzw
Strona Internetowa GIS: https://www.gov.pl/web/gis/wirusowe-zapalenie-watroby-typu-a-wzw-a
Baumann-Popczyk A., Sadkowska-Todys M., Zieliński A., w: Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Wydanie VII; str. 445 – 451
