Znamię! Znam je?

„Znamię! Znam je?” – ogólnopolski program edukacyjny dla młodzieży

„Znamię! Znam je?” to ogólnopolska inicjatywa edukacyjna skierowana do uczniów klas VII i VIII szkół podstawowych oraz klas I–II szkół ponadpodstawowych. Jej głównym celem jest zwiększanie świadomości młodzieży na temat profilaktyki czerniaka – groźnego nowotworu skóry.

Organizatorami programu są: Akademia Czerniaka działająca w ramach Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie oraz Fundacja „Gwiazda Nadziei”.

Czym jest czerniak?
Czerniak to złośliwy nowotwór skóry wywodzący się z melanocytów – komórek produkujących melaninę, barwnik chroniący skórę przed promieniowaniem UV. Nowotwór może pojawić się nie tylko na skórze, ale także w ustach, nosie czy oku. Charakteryzuje się szybkim wzrostem i wczesnym tworzeniem przerzutów.

Fakty na temat czerniaka:

Choć czerniak to tylko 6% wszystkich nowotworów skóry, odpowiada za aż 80% zgonów z ich powodu.
W Polsce liczba zachorowań na czerniaka podwaja się co dekadę.
Średni czas przeżycia po diagnozie wynosi 6–8 miesięcy.
Najczęściej chorują mężczyźni około 50. roku życia – zwykle z powodu wieloletniej ekspozycji na słońce bez odpowiedniej ochrony.
Czerniak jest też jednym z najczęstszych nowotworów u nastolatków, narażonych na szkodliwe promieniowanie UV przez korzystanie z solarium i brak ochrony przeciwsłonecznej.

Kto jest najbardziej narażony?
Osoby o jasnej karnacji (ok. 65% Polaków), a zwłaszcza:

z rudymi lub jasnymi włosami,
z jasnymi oczami,
z piegami, znamionami,
mające trudności z opalaniem,
z przypadkami czerniaka w rodzinie.

Dzieci są szczególnie wrażliwe – ich niedojrzała skóra łatwo ulega poparzeniom, co znacznie zwiększa ryzyko zachorowania w przyszłości.

Jak zapobiegać czerniakowi?

Unikaj solarium – to jeden z głównych czynników ryzyka u młodych ludzi.
Chroń się przed słońcem między 11:00 a 16:00.
Stosuj kremy z filtrem, noś kapelusz i okulary przeciwsłoneczne – nawet w pochmurne dni.
Regularnie – raz w miesiącu – oglądaj swoją skórę i zwracaj uwagę na zmiany znamion.
W razie niepokojących objawów skontaktuj się z dermatologiem lub onkologiem.
Raz w roku odwiedzaj specjalistę w celu kontrolnej oceny stanu skóry.