Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kołobrzegu

Wspólnie z kołobrzeską Policją, PSSE w Kołobrzegu przeprowadziła spotkanie z młodzieżą w Szkole Podstawowej w Czerninie w ramach programu Porozmawiajmy o Zdrowiu i Nowych Zagrożeniach.

Rozmawialiśmy o profilaktyce uzależnień oraz o odpowiedzialności prawnej nieletnich.

Profilaktyka uzależnień oraz odpowiedzialność prawna nieletnich – szczegółowy opis

1. Profilaktyka uzależnień

Profilaktyka uzależnień to działania mające na celu zapobieganie sięganiu po substancje psychoaktywne (alkohol, narkotyki, nikotynę) oraz unikanie zachowań prowadzących do uzależnień behawioralnych (hazard, internet, gry komputerowe). Działania profilaktyczne obejmują edukację, wsparcie psychologiczne oraz promowanie zdrowego stylu życia.

Rodzaje profilaktyki uzależnień:

• Profilaktyka uniwersalna – skierowana do całego społeczeństwa, np. kampanie społeczne, lekcje wychowawcze w szkołach.
• Profilaktyka selektywna – skierowana do grup podwyższonego ryzyka, np. dzieci z rodzin patologicznych, osoby narażone na stres.
• Profilaktyka wskazująca – skierowana do osób już wykazujących pierwsze objawy uzależnienia, np. programy terapeutyczne.

Czynniki chroniące przed uzależnieniem:

• Silne więzi rodzinne
• Wsparcie ze strony bliskich
• Aktywność fizyczna i zainteresowania
• Umiejętność radzenia sobie ze stresem
• Świadomość konsekwencji zdrowotnych i prawnych

Skutki uzależnień:

• Fizyczne – uszkodzenia narządów, osłabienie organizmu
• Psychiczne – depresja, agresja, stany lękowe
• Społeczne – konflikty z rodziną, problemy w szkole i pracy
• Prawne – konsekwencje związane z posiadaniem i handlem środkami odurzającymi

---

2. Odpowiedzialność prawna nieletnich

Nieletni w Polsce podlegają specjalnym regulacjom prawnym określonym w Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Odpowiedzialność prawna nieletnich zależy od ich wieku oraz charakteru popełnionego czynu.

Podział nieletnich ze względu na wiek i odpowiedzialność:

• Dzieci do 13. roku życia – nie ponoszą odpowiedzialności karnej, mogą być objęte działaniami wychowawczymi (np. nadzór kuratora, terapia).
• Osoby od 13 do 17 lat – odpowiadają na zasadach przewidzianych dla nieletnich, sąd może zastosować środki wychowawcze, poprawcze lub resocjalizacyjne.
• Osoby powyżej 17. roku życia – traktowane są jak dorośli i podlegają odpowiedzialności karnej na podstawie Kodeksu karnego.

Środki stosowane wobec nieletnich:

• Upomnienie
• Nadzór kuratora sądowego
• Zobowiązanie do poprawy zachowania
• Umieszczenie w ośrodku wychowawczym lub poprawczym
• Wyjątkowo – skazanie na karę jak dorosły (w przypadku poważnych przestępstw)

Najczęstsze przestępstwa popełniane przez nieletnich:

• Kradzieże i rozboje
• Przemoc fizyczna i psychiczna
• Wandalizm
• Cyberprzestępczość (np. hejt w sieci, oszustwa internetowe)
• Posiadanie i handel narkotykami

Konsekwencje prawne:

• Wpis do rejestru spraw nieletnich
• Ograniczenie wolności
• Obowiązek naprawienia szkody
• Umieszczenie w placówce resocjalizacyjnej

Podsumowanie

Profilaktyka uzależnień ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu problemom zdrowotnym i społecznym. Wczesna edukacja oraz wsparcie rodziny mogą zmniejszyć ryzyko uzależnień. Z kolei znajomość przepisów dotyczących odpowiedzialności prawnej nieletnich pozwala młodym ludziom unikać konfliktów z prawem i ponoszenia poważnych konsekwencji za swoje działania.