Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Łowiczu

Dlaczego kleszcze są niebezpieczne?

Kleszcze to niewielkie pajęczaki, które można spotkać w lasach, parkach, na łąkach, a nawet w przydomowych ogródkach. Choć same w sobie nie są groźne, stanowią poważne zagrożenie ze względu na choroby, które mogą przenosić. Najbardziej znane to:

• Borelioza (choroba z Lyme) – bakteryjna choroba, która może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych i stawowych.
• Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) – wirusowa infekcja ośrodkowego układu nerwowego, czasem zagrażająca życiu.
• Babeszjoza, anaplazmoza, bartoneloza – rzadziej spotykane, ale również niebezpieczne choroby odkleszczowe.

Gdzie i kiedy można się zarazić?

Kleszcze są aktywne głównie od marca do listopada, szczególnie w okresach ciepłych i wilgotnych. Można je spotkać:

• na obrzeżach lasów,
• w wysokiej trawie i paprociach,
• na niekoszonych łąkach,
• w parkach miejskich i ogrodach.

Nie potrzebują wiele – wystarczy, że przechodzisz obok krzewu lub trawy, a mogą dostać się na skórę lub ubranie.

Jak się chronić przed kleszczami?

• Ubieraj się odpowiednio: długie spodnie, wysokie buty, jasne ubrania (łatwiej zauważyć kleszcza).
• Używaj repelentów: środki odstraszające z DEET lub ikarydyną.
• Unikaj wysokiej trawy i zarośli, jeśli to możliwe.
• Po powrocie do domu: dokładnie obejrzyj ciało, zwłaszcza pachwiny, zgięcia kolan i łokci, okolice uszu i głowy.
• Sprawdź ubrania i zwierzęta domowe – kleszcze mogą przynieść się z dworu niepostrzeżenie.

Co robić, gdy znajdziesz kleszcza?

1. Nie panikuj. Kleszcza najlepiej usunąć jak najszybciej – ryzyko zakażenia rośnie z czasem.
2. Użyj pęsety lub specjalnego haczyka (dostępnego w aptekach):
3. Nie smaruj niczym kleszcza przed usunięciem! (np. olejem, alkoholem) – może to zwiększyć ryzyko zakażenia.
4. Zdezynfekuj miejsce po ukąszeniu.
5. Obserwuj miejsce przez kilka tygodni. Jeśli pojawi się rumień (okrągła zmiana skórna), gorączka, bóle stawów – zgłoś się do lekarza.

Szczepienia – jedyna ochrona przed KZM

Przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu istnieje skuteczna szczepionka. Zaleca się ją szczególnie osobom:

• mieszkającym lub wypoczywającym w rejonach endemicznych (np. północno-wschodnia Polska),
• pracującym w lesie,
• aktywnym turystycznie (rowerzyści, grzybiarze, wędkarze).

Szczepienie składa się z 3 dawek podstawowych i przypominających co kilka lat.

Kleszcze to niepozorni, ale groźni przeciwnicy. Nie musisz jednak rezygnować z przebywania na świeżym powietrzu – wystarczy odpowiednia ochrona i czujność. Pamiętaj: szybkie usunięcie kleszcza i obserwacja miejsca ukąszenia mogą uchronić Cię przed poważną chorobą.