Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Opatowie

W związku ze zbliżającym się sezonem letnim, podczas którego utrzymujące się wysokie temperatury powietrza mogą sprzyjać występowaniu i namnażaniu bakterii z rodzaju Legionella, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie przypomina o zagrożeniach zdrowotnych związanych z występowaniem bakterii Legionella, możliwych źródłach zakażenia oraz działaniach redukujących ryzyko zachorowania na legionelozę.

Bakteria Legionella licznie występuje w naszym najbliższym otoczeniu – znajdziemy ją w wodach śródlądowych i morskich, kurkach ciepłej i zimnej wody, zbiornikach wody, a także w glebie. 

Ryzyko zakażenia bakterią Legionella występuje we wszystkich miejscach, 
w których mogą powstawać kropelki wody (aerozole). 

Potencjalne źródła zakażenia bakteriami Legionelli:
•    głowice prysznicowe
•    baseny/wanny z hydromasażem
•    nawilżacze powietrza
•    klimatyzacja
•    urządzenia podgrzewające wodę użytkową
•    wieże chłodnicze
•    fontanny, natryski miejskie
•    instalacje wodno-kanalizacyjne 

Kolonizacji bakterii sprzyja temperatura w zakresie 25-45 °C (optymalna temperatura do ich rozwoju wynosi 38 °C), niskie stężenie dezynfektantów, zastoiny wody i czynniki biotyczne takie jak obecność innych mikroorganizmów, biofilmu.

W warunkach optymalnych wzrost bakterii Legionella trwa od 2 do 6 dni. Szybkość wzrostu przyspiesza dodatkowo podłoże bogate w żelazo i mangan, wysoka wilgotność, dostępność dwutlenku węgla oraz odpowiednia temperatura. Dlatego aktualne przepisy przewidują temperaturę ciepłej wody użytkowej 55-60°C. W temperaturze 55°C bakterie Legionella żyją około 20 min, w temperaturze 60°C – około 2 minut, a giną 
w temperaturze ok. 70°C. Poniżej temperatury 20 °C stopień rozmnażania znacząco spada, ale bakteria może przetrwać w stanie uśpienia przy dużo niższych temperaturach do czasu pojawienia się sprzyjających warunków rozwoju.

Dezynfekcja wody i zwalczanie Legionelli jest jednym z najważniejszych zadań w obszarze uzdatniania wody.

• Dezynfekcja termiczna – to okresowe podwyższenie temperatury wody w całej sieci ciepłej wody użytkowej, w tym we wszystkich punktach czerpalnych. Główną zaletą dezynfekcji termicznej jest niezmieniona jakość wody. 
• Dezynfekcję chemiczną stosuje się osobno lub w połączeniu z dezynfekcją termiczną. Chlorowanie jest stosunkowo tanią i szeroko rozpowszechnioną metodą dezynfekcji wody. 

• Zapewnienie i utrzymywanie, w punktach wypływu wody z kranu, temperatury wody o wartości co najmniej 55℃. Utrzymywanie temperatury wody powyżej 55℃ może zmniejszać prawdopodobieństwo namnażania się bakterii Legionella sp. W trakcie użytkowania należy pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności oraz o zapewnieniu odpowiednich środków zabezpieczających użytkowników przed poparzeniem.
• Zapewnienie i utrzymywanie w podgrzewaczu temperatury wody o wartości co najmniej 60℃.
• Podgrzewacz wody po dłuższym okresie nieużytkowania powinien być opróżniony z wody i poddany zabiegom czyszczenia. 
• Utrzymywanie głowic, węży i kranów wolnych od kamienia.
• Nie dopuszczanie do tworzenia zastoin wody.
• Likwidowanie ślepych odcinków w instalacjach wodnych.
• Regularne czyszczenie i dezynfekcja wieży chłodniczych i rur łączących w systemie klimatyzacji, zgodnie z zaleceniami producenta.
• Odpowiednie izolowanie rur zimnej wody w celu zapobiegania ich podgrzaniu instalacją lub technologiami podgrzewu wody ciepłej.
• Regularne czyszczenie filtrów sitkowych przed wodomierzami.
• Montowanie urządzeń do uzdatniania ciepłej wody użytkowej.

https://www.ecdc.europa.eu/en/legionnaires-disease
https://www.cdc.gov/investigate-legionella/index.html
https://www.gov.pl/web/gis/dzialania-panstwowej-inspekcji-sanitarnej-w-zwiazku-z-wystapieniem-przypadkow-legionelozy