Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Ostrołęce

Zbieranie grzybów to jedna z ulubionych form aktywności na świeżym powietrzu i prawdziwa pasja wielu Polaków. Lasy w naszym kraju kryją niezwykłe bogactwo gatunków, od cenionych jadalnych, przez niejadalne, aż po groźne, trujące. Grzybobranie potrafi dostarczyć wiele radości i smakowitych doznań kulinarnych, ale wymaga wiedzy, doświadczenia i ostrożności. Niewłaściwe rozpoznanie gatunku może prowadzić do poważnych zatruć, a nawet stanowić zagrożenie dla życia.

Wybieraj tylko dobrze znane grzyby
Podstawową zasadą podczas grzybobrania jest zbieranie jedynie tych grzybów, które są nam dobrze znane i co do których nie mamy żadnych wątpliwości. Grzyby trujące, takie jak muchomor sromotnikowy, mogą być łatwo pomylone z jadalnymi gatunkami, co stanowi ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia.

Kto może pomóc w rozpoznaniu grzybów?

Osoby początkujące powinny korzystać ze wsparcia specjalistów:

• Grzyboznawcy – posiadają uprawnienia do oceny zarówno grzybów świeżych, jak i suszonych.
• Klasyfikatorzy grzybów – specjalizują się w ocenie grzybów świeżych.

Korzystaj z atlasów i aplikacji mobilnych
Dla osób mniej doświadczonych dobrym rozwiązaniem jest użycie atlasów grzybów, które zawierają szczegółowe opisy oraz zdjęcia poszczególnych gatunków. Coraz popularniejsze stają się także aplikacje mobilne, które pomagają w identyfikacji grzybów za pomocą smartfona, ale nie zastępują wiedzy eksperta.

Jak się przygotować do grzybobrania?

• ubranie z długimi rękawami i nogawkami, kurtka lub bluza, czapka lub kapelusz,
• kalosze albo buty z wysoką cholewką,
• peleryna przeciwdeszczowa,
• koszyk wiklinowy (zapewnia cyrkulację powietrza – w foliowych torbach grzyby szybko się psują),
• nożyk do delikatnego wykręcania i oczyszczania grzybów,
• preparat odstraszający owady i kleszcze.

Bezpieczne techniki zbierania grzybów

• Początkującym grzybiarzom zaleca się zbieranie grzybów rurkowych, które są łatwiejsze do rozpoznania.
• Należy unikać zbierania młodych grzybów, które nie mają jeszcze wyraźnych cech gatunkowych, ponieważ mogą być trudne do właściwej identyfikacji.
• Grzyby najlepiej zbierać do przewiewnych koszyków lub łubianek.
• Unikanie plastikowych toreb czy wiader jest kluczowe, ponieważ w takich pojemnikach grzyby szybko się psują, co może prowadzić do ich zepsucia i w rezultacie nawet gatunki jadalne mogą zaszkodzić zdrowiu.

Zatrucia grzybami – objawy i pierwsza pomoc
Zatrucie grzybami wynika z pomyłki przy rozpoznawaniu grzybów jadalnych i trujących lub z nieodpowiedniego przygotowania potraw z grzybów.
Objawy zatrucia mogą pojawić się już po kilku godzinach od spożycia, jednak w niektórych przypadkach symptomy mogą wystąpić dopiero po kilkunastu godzinach.

Do najczęstszych objawów zatrucia grzybami należą:

• nudności i wymioty,
• bóle brzucha i głowy,
• podwyższona temperatura ciała.

W przypadku podejrzenia zatrucia:

• należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub zadzwonić pod numer alarmowy 999 lub 112,
• wszyscy, którzy spożywali ten sam posiłek, powinni zgłosić się na konsultację, jeśli nie doświadczają żadnych objawów,
• nie należy pić mleka ani alkoholu – ponieważ płyny te mogą przyspieszyć przenikanie toksyn do krwiobiegu.

Wartości odżywcze grzybów

Grzyby jadalne mają wiele cennych właściwości odżywczych i prozdrowotnych:

• Są niskokaloryczne i zawierają dużo wody – podobnie jak warzywa.
• Zawierają białko roślinne, węglowodany złożone, błonnik, witaminy (m.in. D, B1, B2, B6, C, E) oraz składniki mineralne (np. potas, selen, magnez).
• Mają niską zawartość tłuszczu, ale zawierają korzystne nienasycone kwasy tłuszczowe.
• Grzyby rosnące na słońcu mogą wytwarzać witaminę D2 – ważną dla kości, odporności i samopoczucia.

Mogą wspierać profilaktykę chorób przewlekłych, takich jak:

• cukrzyca,
• nadciśnienie,
• osteoporoza,
• choroby serca.

Zawierają beta-glukany, ergosterol, glutation i ergotioneinę, które mają działanie:

• przeciwzapalne,
• przeciwnowotworowe,
• antyoksydacyjne,
• immunostymulujące.

Kto powinien unikać grzybów?
Grzyby, mimo że smaczne, są ciężkostrawne i mogą być niebezpieczne dla:

• dzieci,
• kobiet w ciąży i karmiących piersią,
• osób starszych,
• osób z chorobami przewodu pokarmowego.

Pamiętaj! Zbieraj tylko te grzyby, co do których masz absolutną pewność. W razie wątpliwości skorzystaj z pomocy specjalisty.