Substancje reprotoksyczne w środowisku pracy

19.04.2024

W 2022 roku została opublikowana Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 zmieniająca dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy (dalej „Dyrektywa”).

Definicja substancji reprotoksycznych wg Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych, mutagennych:

substancja reprotoksyczna - oznacza substancję lub mieszaninę, która spełnia kryteria klasyfikacji jako czynnik działający szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B, określony w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008.

Podobnie jak w przypadku czynników rakotwórczych lub mutagennych, substancje reprotoksyczne wzbudzają szczególnie duże obawy, ponieważ mogą mieć poważne i nieodracalne skutki dla zdrowia pracowników i ich potomstwa.

Dlatego należy chronić pracowników przed substancjami o takim działaniu.

Przykładowe substancje reprotoksyczne: metale i/lub ich związki (ołów, kadm, chrom, nikiel, rtęć, metylortęć), związki boru (tritlenek diboru, kwas borowy, borany), tlenek węgla, niektóre pescytydy i biocydy, ftalany, rozpuszczalniki organiczne, (np. etanol, 2-metoksyetanol,
2-etoksyetanol), formamid, n-metylopirolidon, n-etylopirolidon, imidazol i jego pochodne
(np. 4-metyloimidazol), dimetyloformamid.

Pracownicy pracujący w kontakcie z substancjami reprotoksycznymi są zatrudnieni przede wszystkim przy produkcji i stosowaniu pescytydów, produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych, w przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym, kosmetycznym, w budownictwie, a także w placówkach ochrony zdrowia, warsztatach samochodowych.

Należy nadmienić, że zgodnie z przepisami prawa prace w narażeniu na substancje lub mieszanin o działaniu szkodliwym na rozrodczość oraz szkodliwie oddziałujące na dzieci karmione piersią są wzbronione dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią oraz dla młodocianych.

IMPLEMENTACJA DYREKTYWY 2004/37/WE DO POLSKIEGO USTAWODAWSTWA

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 zmieniająca dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy:

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutegennym w środowisku pracy (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 156);

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1286 z późn. zm.).

Więcej informacji w artykule Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy:

https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/97060/2023053134334&chempyl-kryteria-klasyfikacji-substancji-R.pdf