Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Tarnobrzegu

Postępowanie administracyjne prowadzone przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w przedmiocie chorób zawodowych regulują przepisy:

• Kodeks pracy
• Rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych
• Kodeks postępowania administracyjnego

Choroba zawodowa

Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".

PRZEBIEG POSTĘPOWANIA W SPRAWIE CHOROBY ZAWODOWEJ

1. Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej

Komu zgłosić podejrzenie choroby zawodowej?

1) właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu

2) właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy

- których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w przypadku braku takiej możliwości - według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.

Kto może zgłosić podejrzenie choroby zawodowej?

• Pracownik aktualnie zatrudniony ( za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną)
• Były pracownik (który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę)
• Pracodawca
• Lekarz lub lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta

Jak zgłosić podejrzenie choroby zawodowej? 

Zgłoszenia dokonuje się niezwłocznie na formularzu określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 237 § 4 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, a w przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika - dodatkowo w formie telefonicznej.

2. Wszczęcie postępowania administracyjnego

Właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej, wszczyna postępowanie, w szczególności

- przeprowadza ocenę narażenia zawodowego oraz

- sporządza kartę oceny narażenia zawodowego, którą wraz ze skierowaniem na badania przekazuje do jednostki orzeczniczej I stopnia.

W przypadku gdy zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej jest w sposób oczywisty bezzasadne, właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie, wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

3. Wydanie decyzji administracyjnej

Właściwym do orzekania w zakresie chorób zawodowych jest lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 437) zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych, o których mowa poniżej.

Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:

1) poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy,

2) kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych)

- w zakresie wszystkich chorób zawodowych;

3) poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego - w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych;

4) podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.

Jednostkami orzeczniczymi II stopnia rozpatrującym odwołania od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy.

Lekarz, o którym mowa wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania, zwane dalej "orzeczeniem lekarskim", na podstawie

- wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych,

- dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika,

- dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz

- oceny narażenia zawodowego.

W przypadkach uznanych przez lekarza za uzasadnione stanem zdrowia pracownika, byłego pracownika albo w przypadku śmierci pracownika albo byłego pracownika – lekarz wydaje orzeczenie lekarskie na podstawie dokumentacji medycznej, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.

Orzeczenie lekarskie przesyła się

-właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu,

-zainteresowanemu pracownikowi,

-byłemu pracownikowi

-lekarzowi kierującemu na badania,

- w przypadku gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w jednostce orzeczniczej II stopnia - również jednostce orzeczniczej I stopnia.

W przypadku śmierci pracownika albo byłego pracownika orzeczenie lekarskie wydaje się również osobie uprawnionej do świadczeń po zmarłym, o której mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwanej dalej "osobą uprawnioną", na jej wniosek.

Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje się na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika.

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.

Właściwy państwowy inspektor sanitarny przesyła decyzję, o której mowa:

-zainteresowanemu pracownikowi, byłemu pracownikowi albo osobie uprawnionej - na jej wniosek;

-pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły spowodować skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej;

- jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie;

- właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.