Jesień bez infekcji

Jesień bez infekcji

Jesień to okres, w którym obserwujemy znaczący wzrost liczby infekcji dróg oddechowych,

takich jak grypa, COVID-19, RSV, krztusiec czy chorób wywoływanych przez pneumokoki.

Zjawisko to ma wiele przyczyn – zarówno środowiskowych, jak i społecznych. W

chłodniejszych miesiącach więcej czasu spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach, co

sprzyja transmisji wirusów i bakterii drogą kropelkową. Dodatkowo, niższa wilgotność

powietrza prowadzi do wysuszenia błon śluzowych nosa i gardła, osłabiając naturalną

barierę ochronną organizmu. W tym czasie aktywność sezonowych patogenów, takich jak

wirusy grypy, RSV, koronawirusa SARS-CoV-2 czy hMPV, znacząco wzrasta.

Dlatego właśnie jesienią warto szczególnie zadbać o profilaktykę – zarówno poprzez zdrowy

styl życia, jak i szczepienia ochronne, które skutecznie chronią przed najgroźniejszymi

chorobami sezonowymi.

Zachęcamy do udziału w kampanii „Jesień bez infekcji” – bądźcie jej częścią, śledźcie nasze

media społecznościowe i udostępniajcie materiały. Celem kampanii jest promocja szczepień

ochronnych wśród osób najbardziej narażonych na powikłania – seniorów, kobiet w ciąży, a

także ogółu społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem pracowników i pracodawców.

Wspólnie możemy zwiększyć świadomość zdrowotną i zadbać o odporność w sezonie

jesienno-zimowym.

Podsumowanie epidemiologiczne sezonu 2024/2025

Z danych wynika, że w sezonie 2024/2025 na grypę zachorowało ponad 2 miliony osób, a

tygodniowa liczba przypadków sięgała nawet 300 tysięcy. Hospitalizacji wymagało ponad 25

tysięcy pacjentów, a około 1000 osób zmarło – głównie seniorzy powyżej 60. roku życia.

Jednocześnie odnotowano spadek wyszczepialności – liczba wykonanych szczepień przeciw

grypie była o 7% niższa niż w poprzednim sezonie. To kontynuacja niepokojącego trendu: w

sezonie 2022/2023 spadek wyniósł aż 19%, a w 2023/2024 – kolejne 2%.

Sytuacja dotycząca krztuśca zaskoczyła epidemiologów – liczba zachorowań wzrosła 35-

krotnie w porównaniu z rokiem 2023, osiągając poziom ponad 32 tysięcy przypadków. To

najwyższy wynik od dekad, co wskazuje na pilną potrzebę wzmacniania odporności

populacyjnej, zwłaszcza wśród dorosłych i kobiet w ciąży.

Niepokojące dane dotyczą również inwazyjnych chorób pneumokokowych (IChP). W 2024

roku odnotowano ponad 20% więcej przypadków niż rok wcześniej, a w pierwszym kwartale

2025 roku – wzrost o 7% względem analogicznego okresu. Najczęściej zakażenia

wywoływały pneumokoki serotypu 19A, w tym szczepy wielolekooporne.

Również sezon infekcyjny RSV był intensywny – w styczniu i lutym 2025 roku

zarejestrowano ponad 52 tysiące zakażeń, czyli o około 20 tysięcy więcej w porównaniu z

poprzednim rokiem .

Dlaczego warto się zaszczepić?

Szczepienia to najskuteczniejszy sposób zapobiegania ciężkim przebiegom chorób

zakaźnych. Chronią nie tylko osoby zaszczepione, ale także ich bliskich – dzieci, partnerów,

współpracowników. Dzięki szczepieniom możemy ograniczyć liczbę hospitalizacji, zwolnień

lekarskich i powikłań zdrowotnych.

Kto powinien się zaszczepić?

Seniorzy,

Seniorzy stanowią jedną z najważniejszych grup społecznych, jeśli chodzi o profilaktykę

zdrowotną. Wraz z wiekiem naturalne mechanizmy obronne organizmu słabną, co sprawia,

że osoby starsze są bardziej narażone na infekcje i ich powikłania. Szczepienia nie tylko

zmniejszają ryzyko zachorowań, ale także pomagają w uniknięciu groźnych dla życia

powikłań. W Polsce dostępne są zarówno darmowe, jak i refundowane szczepienia dla

seniorów, które mogą znacząco poprawić ich komfort życia i bezpieczeństwo zdrowotne.

Dlaczego szczepienia dla seniorów są tak ważne?

Z wiekiem układ odpornościowy staje się mniej efektywny. Wiele chorób zakaźnych, które

dla młodszych osób mogą być jedynie nieprzyjemnym epizodem, dla seniorów stanowi

poważne zagrożenie.

Seniorzy często cierpią na choroby przewlekłe, takie jak:

• cukrzyca,

• nadciśnienie,

• choroby serca,

• przewlekłe choroby płuc.

Te schorzenia dodatkowo zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji, takich jak grypa

czy zapalenie płuc .

Jeszcze przed sezonem jesienno-zimowym zaleca się, aby seniorzy skorzystali z

bezpłatnych lub refundowanych szczepień przeciwko:

• grypie,

• COVID-19,

• RSV,

• zakażeniom pneumokokowym,

• krztuścowi.

Kobiety w ciąży

W ciąży można bezpiecznie podawać szczepionki inaktywowane (zabite). Inne szczepionki

mogą być podawane w szczególnie uzasadnionych sytuacjach narażenia na zakażenie .

Dlaczego szczepienia kobiet w ciąży są tak ważne?

Szczepienie kobiet w ciąży zapewnia dwie podstawowe korzyści:

• indywidualną ochronę ciężarnej przed chorobami zakaźnymi, na które może być

szczególnie podatna w okresie ciąży (stanowiącą dodatkową ochronę płodu przed

zakażeniem wrodzonym lub innymi szkodliwymi skutkami infekcji u matki),

• bierną ochronę dziecka w pierwszych miesiącach życia w wyniku przezłożyskowego

transportu swoistych przeciwciał IgG od matki do płodu, gdy ze względu na wiek

dziecko nie może być jeszcze zaszczepione, a jednocześnie jest szczególnie

narażone na ciężki przebieg danej choroby.

Rutynowe szczepienie ciężarnych przeciwko wybranym chorobom zakaźnym zalecają liczne

towarzystwa naukowe i komitety doradcze ds. szczepień ochronnych na całym świecie,

również w Polsce, m.in.:

• Polskie Towarzystwo Wakcynologii,

• Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników

• Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej.

Zalecenie szczepienia ciężarnych uwzględniono także w polskim Programie Szczepień

Ochronnych .

Szczepienia zalecane bezpłatne dla kobiet w ciąży (w odniesieniu do chorób infekcyjnych

nasilających się w sezonie jesienno-zimowym):

• grypa

• krztusiec

• RSV

• COVID-19

Pracownicy i pracodawcy

Szczepienia ochronne pracowników to jedno z najskuteczniejszych narzędzi profilaktyki w

miejscu pracy. Chronią nie tylko samych zatrudnionych, ale również osoby, z którymi mają

codzienny kontakt. Szczególne znaczenie mają w przypadku chorób infekcyjnych, które

mogą szybko szerzyć się w środowisku zawodowym i powodować liczne absencje. Dla

pracodawców oznacza to mniejsze koszty wynikające ze zwolnień lekarskich, dla

pracowników – realne zabezpieczenie zdrowia. Szczególną grupą, w której szczepienia

odgrywają kluczową rolę, są pracownicy ochrony zdrowia. Ze względu na stały kontakt z

pacjentami są oni narażeni na choroby zakaźne takie jak grypa, wirusowe zapalenie wątroby

typu B, krztusiec czy COVID-19. Regularne szczepienia w tej grupie zawodowej to nie tylko

ochrona indywidualna, ale także element bezpieczeństwa całego systemu.

Dlaczego szczepienia są tak ważne w ochronie zdrowia?

Szczepienia ochronne stanowią fundament bezpieczeństwa w branży medycznej.

Pracownicy ochrony zdrowia są nieustannie narażeni na kontakt z patogenami i mogą

stanowić potencjalne ogniwo przenoszące choroby między oddziałami, pacjentami czy też

rodziną. Dzięki szczepieniom nie tylko chronią własne zdrowie, ale również stabilność

funkcjonowania systemu medycznego. Innymi słowy — to inwestycja, która przynosi realne

oszczędności poprzez zmniejszenie absencji oraz powikłań zdrowotnych.

Pracodawca ma obowiązek zapewnienia szczepień ochronnych pracownikom szczególnie

zagrożonym wystąpieniem niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku czynników

występujących w miejscu pracy. Dotyczy to m.in. pracowników ochrony zdrowia, studentów

kierunków medycznych, osoby pracujące w warunkach zwiększonego ryzyka zakażenia oraz

inne grupy zawodowe, które ze względu na charakter pracy powinny być objęte

obowiązkowymi lub zalecanymi szczepieniami.

W kontekście sezonu infekcyjnego pracownikom ochrony zdrowia zalecane są szczepienia

przeciw:

• grypie,

• COVID-19,

• krztuścowi .

Gdzie można się zaszczepić?

Szczepienia ochronne, w tym refundowane dla określonych grup, można wykonać w:

• przychodni POZ,

• aptekach, które podpisały umowę z NFZ. Szczepienia są wykonywane przez

farmaceutów, a dostępność punktów szczepień można sprawdzić na stronie

pacjent.gov.pl. Szczepienia w aptekach są wykonywane tylko osobom dorosłym.

Naturalne sposoby wspierania odporności – razem ze szczepieniami

Szczepienia to najskuteczniejszy sposób ochrony przed ciężkimi chorobami infekcyjnymi, ale

warto również wspierać odporność organizmu na co dzień. Połączenie profilaktyki medycznej

z codziennymi nawykami zdrowotnymi wzmacnia skuteczność działań prozdrowotnych.

Co możesz zrobić, by wspierać odporność?

• Zadbaj o sen i regenerację – niedobór snu osłabia układ odpornościowy.

• Jedz różnorodnie – warzywa, owoce, kiszonki, produkty pełnoziarniste i zdrowe

tłuszcze wspierają mikrobiom i odporność.

• Ruszaj się regularnie – codzienna, umiarkowana aktywność fizyczna wzmacnia układ

immunologiczny.

• Unikaj stresu – techniki relaksacyjne, kontakt z naturą i bliskimi pomagają regulować

napięcie.

• Przestrzegaj zasad higieny – myj ręce wodą z mydłem, szczególnie po powrocie do

domu i przed jedzeniem.

• Kaszl i kichaj w zgięcie łokcia lub chusteczkę – to ogranicza rozprzestrzenianie się

drobnoustrojów.

• Regularnie wietrz pomieszczenia – świeże powietrze zmniejsza ryzyko transmisji

wirusów.

• Unikaj bliskiego kontaktu z osobami chorymi – to ważny element profilaktyki infekcji.

Co możemy zaczerpnąć z krajów o wysokiej świadomości zdrowotnej?

W krajach takich jak Szwecja, Norwegia czy Dania szczepienia ochronne są powszechnie

akceptowane i traktowane jako naturalna część dbania o zdrowie. Wysoki poziom zaufania

do nauki i instytucji zdrowia publicznego sprawia, że wiele osób podejmuje decyzję o

szczepieniu z własnej inicjatywy – z troski o siebie i swoich bliskich.

W Polsce również coraz więcej osób podejmuje świadome decyzje zdrowotne. Zadbaj o

zdrowie swoje i swoich bliskich – wybierz szczepienia i zdrowy styl życia. To bezpieczne,

skuteczne i dostępne.

Materiały