Borelioza - cicha choroba przenoszona przez kleszcze
Borelioza (choroba z Lyme) to zakaźna choroba bakteryjna, wywoływana przez krętki Borrelia burgdorferi, przenoszona głównie przez kleszcze. Choroba ta może dotknąć ludzi i zwierzęta, a jej objawy bywają trudne do zidentyfikowania, co sprawia, że często bywa mylona z innymi schorzeniami. Borelioza jest chorobą coraz częściej występującą w Polsce, czynnikiem mającym wpływ na prawidłowe rozpoznanie jest większa świadomość społeczeństwa.
Droga zakażenia
Do zakażenia boreliozą dochodzi najczęściej w wyniku ukąszenia przez zainfekowanego kleszcza. Bakterie znajdujące się w ślinie kleszcza mogą przedostać się do organizmu człowieka po kilku godzinach od rozpoczęcia ssania krwi. Dlatego szybkie usunięcie kleszcza zmniejsza ryzyko zachorowania.
Film przedstawiający bezpieczne usunięcie kleszcza:
https://www.youtube.com/watch?v=JFGviscffqo
Co zrobić, gdy wystąpią objawy boreliozy?
Borelioza ma różne fazy i objawy, które mogą pojawić się stopniowo. Wyróżnia się dwa stadia choroby, pierwszym z nich jest stadium wczesne, dzielące się na:
- zakażenie ograniczone:
- rumień wędrujący (pojawia się po 1–4 tygodni od ukłucia przez zakażonego kleszcza, ale może wystąpić nawet po 3 miesiącach)
- Borrelial lymphoma
- zakażenie rozsiane:
- rumień wędrujący mnogi,
- wczesna neuroborelioza,
- ostre zapalenie stawów.
- zapalenie mięśnia sercowego.
Drugim stadium jest stadium późne charakteryzujące się
- przewlekłym zanikowym zapaleniem skóry,
- przewlekłym zapaleniem stawów,
- przewlekłą neuroboreliozą – zmiany neurologiczne utrzymujące się powyżej 12 miesięcy: zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego, obwodowa neuropatia, przewlekła encefalopatia.
Zapamiętaj
W przypadku wystąpienia rumienia wędrującego lub jakichkolwiek innych objawów chorobowych, nie czekaj, udaj się na konsultacje z lekarzem.
Diagnostyka
Rozpoznanie boreliozy opiera się na analizie objawów klinicznych oraz wynikach badań serologicznych. Wykonywane są testy immunoenzymatyczne (ELISA), które wykrywają przeciwciała anty-Borrelia w klasie IgM i IgG w surowicy krwi oraz test potwierdzenia metodą Western blot. Jednak należy pamiętać, że swoiste przeciwciała w klasie IgM pojawiają się średnio po 3–4 tygodniach od zakażenia, a zatem przeprowadzanie badań od razu po ukąszeniu przez kleszcza będzie nieskuteczne, z uwagi na niewytworzenie przeciwciał.
Leczenie
Leczenie boreliozy odbywa się pod nadzorem lekarza. Boreliozę leczy się antybiotykami, które dobierane są w zależności od stadium choroby i rodzaju objawów.
Profilaktyka i zapobieganie
Najskuteczniejszym sposobami zapobiegania boreliozie jest:
- noszenie długich ubrań podczas spacerów po lasach i łąkach,
- wybieranie jasnych ubrań,
- używanie repelentów odstraszających kleszcze,
- dokładne oglądanie ciała po powrocie z terenów zielonych,
- szybkie usuwanie kleszczy za pomocą pęsety lub specjalnych narzędzi,
- unikanie rozgniatania kleszcza podczas usuwania (może to zwiększyć ryzyko zakażenia),
- zaszczep się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu.
Podsumowanie
Borelioza to poważna choroba, która może prowadzić do długotrwałych powikłań, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznana i leczona. Choć nie istnieje jeszcze szczepionka dostępna dla ludzi w Polsce, stosowanie prostych zasad profilaktyki i szybka reakcja na ukąszenie kleszcza mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania. Edukacja
i świadomość społeczeństwa w tej kwestii są kluczowe w walce z tą podstępną chorobą.
Więcej informacji:
https://www.kleszcze.info.pl/borelioza
https://www.pzh.gov.pl/borelioza-choroba-przenoszona-przez-kleszcze/
https://www.gov.pl/attachment/2e92471a-f49f-4f00-8da0-871649cd8470