Қазақстандағы Польша

1. Неке туралы шетелдік куәлікті Польша Республикасының азаматтық хал актілерінің мемлекеттік тіркеу тізіліміне (АХАТ) транскрипциялау (тіркеу)

 

Оны қайда рәсімдеу керек?

Өтінішті Польша Республикасының тиісті консулдық мекемесіне тапсыра аласыз.

 

Құжаттарды жеке тапсыру керек пе?

Жоқ, құжаттарды жеке немесе пошта арқылы тапсыруға болады.

 

Қабылдауға қалай жазылуға болады?

Қабылдауға телефон арқылы немесе электрондық пошта арқылы жазыла аласыз.

 

Қандай құжаттарды тапсыру керек?

 

• Транскрипция жасауға өтініш (консулдықтан алуға немесе төмендегі сілтемеден жүктеуге болады),
• Неке туралы шетелдік куәліктің түпнұсқасы,
• Неке туралы шетелдік куәліктің ресми аудармасы — оны ант берген аудармашы немесе консул жасауы тиіс.

Ескеріңіз! Шетел тілінде рәсімделген құжаттар міндетті түрде поляк тіліне ресми аудармамен бірге тапсырылуы қажет. Мұндай аударманы келесі тұлғалар орындай алады:

• Польша Республикасының Әділет министрлігінің тізіміне енгізілген ант берген аудармашы;
• ЕО немесе ЕЭА мүше елдеріндегі осындай аудармаларды жасауға уәкілетті ант берген аудармашы;
• Консул.

Ескеріңіз! Егер неке туралы шетелдік актіде неке қиылғаннан кейінгі жұбайлардың тегі немесе осы некеде дүниеге келген балалардың тегі көрсетілмеген болса, онда бұл жөніндегі тиісті өтініш транскрипцияға арналған өтінішке қоса тіркелуі немесе консулға хаттама ретінде ұсынылуы мүмкін.

 

Қанша төлеуге тура келеді?

Консулдық алым — 50 еуро.

 

Рәсімдеу мерзімі қандай?

Консул Сіздің өтінішіңізді дереу көрсетілген АХАТ бөлімінің басшысына жолдайды.

 

Құжаттарды қалай алуға болады?

Польшада берілген неке куәлігінің көшірмесін консулдық мекемеден жеке келіп немесе пошта арқылы ала аласыз.

 

Шешімге қалай шағымдануға болады?

АХАТ бөлімінің басшысы транскрипция жасаудан бас тартуы мүмкін, егер:

• Құжат берілген елде ол азаматтық хал актісі ретінде танылмаса немесе заңды күші жоқ болса, құжат тиісті емес органмен берілсе, құжаттың шынайылығына күмән туса, құжат туу, неке қию немесе қайтыс болудан өзге оқиғаны куәландырса,
• Құжат басқа елде транскрипция арқылы берілсе, ал оқиға басқа елде орын алған болса,
• Құжаттың мазмұны Польша Республикасының құқықтық тәртібінің негізгі ережелеріне қайшы келсе.

Шетелдік азаматтық хал актісін тіркеуден бас тарту туралы шешім – әкімшілік шешім түрінде шығарылады және оны тиісті аймақ басшысының атына шағымдану арқылы даулауға болады.

 

Жиі қойылатын сұрақтар

Транскрипцияға өтініш бергенде екі жұбайдың қатысуы міндетті ме?

Жоқ. Неке туралы куәлікті транскрипциялауға өтінішті бір жұбай ғана бере алады. Алайда бұл жағдайда ол тек өзі үшін ғана тегі туралы өтініш бере алады (мысалы, некеге дейінгі тегін қалдыру, қосарланған тегі қабылдау немесе жұбайының тегін алу). Өтініш бермеген жұбайдың тегі өзгеріссіз қалады, ал осы некеден туған балалар ананың тегінен және оған қосылған әкенің тегінен тұратын қосарланған тегін алады. Бұл шектеу тек егер шетелдік куәлікте тегті таңдау туралы ақпарат болмаса ғана қолданылады.

Шетелдік неке куәлігінде есімдер поляк тіліндегі диакритикалық таңбаларсыз жазылған. Бұл транскрипцияға қалай әсер етеді?

Мұндай жағдайда транскрипцияға өтінішпен қатар, есімдерді поляк орфографиясына сәйкес жазу туралы немесе деректерді түзету туралы (туу туралы куәлік негізінде) өтініш беруге болады.

Поляк неке куәлігі берілгеннен кейін және жаңа тегі тағайындалғаннан кейін бұрынғы құжаттарымды (ішкі және шетелдік паспорттарымды) қанша уақыт қолдана аламын?

Жаңа куәлік берілгеннен кейін ескі жеке басты куәландыратын құжаттарды дереу ауыстыру қажет. Шетелде жүрген поляк азаматтары үшін бұл құжаттар неке туралы куәлік берілген күннен бастап 4 айға дейін жарамды болып саналады. Егер неке консул арқылы немесе шетелде тіркелсе – құжаттар поляк куәлігі тапсырылған күннен бастап 4 ай бойы жарамды болады.

 

Материалдар

 

Заңдық негіз

Ustawa z dnia 28 listopada 2014 roku Prawo o aktach stanu cywilnego

 

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy

 

 

2. Туу туралы шетелдік куәлікті Польшаның азаматтық хал актілерін тіркеу реестріне (АХАТ) транскрипциялау (тіркеу)

 

Оны қайда рәсімдеу керек?

Өтінішті Польшаның тиісті консулдық мекемесіне тапсыруға болады.

 

Құжаттарды жеке тапсыру керек пе?

Жоқ, құжаттарды жеке де, пошта арқылы да тапсыруға болады.

 

Қабылдауға қалай жазылуға болады?

Қабылдауға телефон немесе электрондық пошта арқылы жазыла аласыз.

 

Қандай құжаттарды тапсыру керек?

• Транскрипция жасауға өтініш (консулдықта қолжетімді немесе төменнен жүктей аласыз);
• Ата-анасының аты-жөні көрсетілген баланың туу туралы шетелдік куәлігінің түпнұсқасы;
• Туу туралы шетелдік куәліктің присяжный аудармашы немесе консул жасаған аудармасы.
• Егер ата-аналардың бірінің Польшадан берілген туу туралы куәлігі болмаса және олардың некесі Польшада тіркелмесе – сол ата-ананың туу туралы куәлігінің түпнұсқасын (қажет болған жағдайда апостиль немесе легализациямен бірге) және присяжный аудармашы немесе консул жасаған аудармасын ұсыну ұсынылады. Бұл құжат ұсынылмаған жағдайда транскрипция орындалуы мүмкін, бірақ туу туралы куәлікте барлық деректер көрсетілмеуі мүмкін және PESEL нөмірін беру мен паспорт рәсімдеу мүмкін болмайды.

Есіңізде болсын! Шет тілінде жасалған құжаттар поль тіліне расталған аудармамен бірге ұсынылуы тиіс. Мұндай аударманы келесі тұлғалар жасай алады:

• Польша Республикасының Әділет министрлігінің тізіміне енгізілген присяжный аудармашы,
• ЕО немесе ЕЭА мүше елдерінде осындай аударма жасауға құқығы бар присяжный аудармашы,
• Консул.

Қанша төлеуге тура келеді?

Консулдық алым: 50 еуро.

 

Рәсімдеу мерзімі қандай?

Консул Сіздің өтінішіңізді көрсетілген АХАТ басшысына бірден жолдайды.

 

Құжаттарды қалай алуға болады?

Польшалық туу туралы куәліктің көшірмесін консулдықтан жеке немесе пошта арқылы ала аласыз.

 

Шешімге қалай шағымдануға болады?

АХАТ басшысы транскрипция жасаудан бас тартуы мүмкін, егер:

• Құжат берілген елде ол азаматтық хал актісі болып саналмаса, заңды күші болмаса, құжатты уәкілетсіз орган берсе, шынайылығына күмән болса, немесе ол туу, неке, өлім емес оқиғаны растаса;
• Құжат туу (не басқа) оқиға орын алған елден емес, басқа елде транскрипция жолымен берілсе;
• Құжат Польша Республикасының құқықтық тәртібіне қайшы келсе.

Мұндай бас тарту әкімшілік шешім ретінде ресімделеді және оны тұрғылықты жері бойынша аймақ басшысына шағымдану арқылы даулауға болады.

 

Жиі қойылатын сұрақтар

Балаға туу туралы куәлікті транскрипциялау үшін өтініш бергенде екі ата-ананың да қатысуы міндетті ме?

Жоқ, екі ата-ананың қатысуы міндетті емес. Өтінішті АХАТ басшысының атына оқиғаға тікелей қатысы бар адам немесе транскрипцияға заңды мүддесі бар басқа адам бере алады.

Өтінішті ата-анадан басқа адам бере ала ма?

Иә, «транскрипцияға заңды мүддесі бар» адам өтініш бере алады. Мысалы, туысы емес немесе жергілікті мекеме өкілі өтініш берген жағдайда әр іс жеке қаралады.

Менің серігім Қазақстанда/Қырғызстанда бала туды. Бала туу туралы куәлігінде мен әке ретінде көрсетілгенмін. Бірақ Польшада серігімнің күйеуімен ажырасу процесі жүріп жатыр. Польшада берілетін куәлікте оның күйеуі әке ретінде көрсетіле ме?

Жоқ, Польшада транскрипция жасалған кезде әке туралы мәлімет шетелдік куәліктегідей болады. Қабылдау кезінде Сізден серігіңіздің күйеуінің мекенжайы сұралады. Транскрипция жасалған соң, АХАТ басшысы оның күйеуіне баланың тууын тіркеу және әке ретінде Сіздің мәліметтеріңіздің жазылғаны туралы хабарлайды. Егер ол өз әкелік құқығына таласқысы келсе, сотқа жүгінуіне болады.

Польшалық туу туралы куәлік алу PESEL нөмірін берумен байланысты ма?

Толық емес. Польшада тіркеуі жоқ, шетелде туған тұлғаларға PESEL нөмірін алу үшін польша куәлігі (транскрипцияланған) болуы міндетті шарт. Бірақ PESEL нөмірін беру туралы өтініш тек паспорт рәсімдеу кезінде беріледі. Егер транскрипция поляк азаматтығын растау рәсіміне байланысты жасалған болса, паспорт алуға өтініш беру үшін воеводаның азаматтық бар екенін растауы қажет.

Біздің баланың туу туралы шетелдік куәлігінде польша диакритикалық белгілері жоқ. Бұл транскрипцияға қалай әсер етеді?

Мұндай жағдайда транскрипция нәтижесінде жасалған актідегі жазуды поляк орфографиясына сай өзгерту туралы немесе деректерді түзету туралы өтініш бере аласыз. Мысалы, некелесу немесе өз туу туралы куәлігіңіз негізінде. Алайда, Польша АХАТ-тары ата-аналардың деректерін ғана түзете алады (егер олар Польшада тіркелген болса), ал баланың аты-жөнін өзгерте алмайды. Сондықтан ата-аналарда польша әріптерімен жазылған деректер, ал балада диакритикасыз деректер болуы мүмкін.

 

Материалдар

 

Заңдық негіз

Ustawa z dnia 28 listopada 2014 roku Prawo o aktach stanu cywilnego

 

 

3. Шетелдік өлім туралы куәлікті Польшаның азаматтық хал актілерін тіркеу реестріне (АХАТ) транскрипциялау (тіркеу)

 

Оны қайда рәсімдеу керек?

Өтінішті Польша Республикасының тиісті консулдық мекемесіне тапсыруға болады.

 

Құжаттарды жеке тапсыру керек пе?

Құжаттарды жеке де, пошта арқылы да тапсыруға болады.

 

Қабылдауға қалай жазылуға болады?

Қабылдауға телефон немесе электрондық пошта арқылы жазыла аласыз.

 

Қандай құжаттарды тапсыру керек?

• Транскрипция жасауға өтініш (консулдықта қолжетімді немесе төменнен жүктей аласыз),
• Шетелдік өлім туралы куәліктің түпнұсқасы (үшінші елдерде берілген куәліктер үшін – актіні заңдастыру қажет, егер заңдастырудан босату жеке ережелермен қарастырылмаған болса),
• Өлім туралы куәліктің присяжный аудармашы немесе консул жасаған польша тіліне аудармасы.

Есіңізде болсын! Шет тілінде жасалған құжаттар поль тіліне расталған аудармамен бірге ұсынылуы тиіс. Мұндай аударманы келесі тұлғалар жасай алады:

• Польша Республикасының Әділет министрлігінің тізіміне енгізілген присяжный аудармашы,
• ЕО немесе ЕЭА мүше елдерінде осындай аударма жасауға құқығы бар присяжный аудармашы,
• Консул.

 

Қанша төлеуге тура келеді?

Консулдық алым: 50 еуро.

 

Рәсімдеу мерзімі қандай?

Консул Сіздің өтінішіңізді көрсетілген АХАТ басшысына бірден жолдайды.

 

Құжаттарды қалай алуға болады?

Польшалық куәліктің көшірмесін консулдықтан жеке немесе пошта арқылы ала аласыз.

 

Шешімге қалай шағымдануға болады?

АХАТ басшысы транскрипция жасаудан бас тартуы мүмкін, егер:

• Құжат берілген елде азаматтық хал актісі болып саналмаса немесе заңды күші жоқ болса, уәкілетсіз орган берген болса, шынайылығына күмән болса, немесе ол туу, неке, өлім емес оқиғаны растаса;
• Құжат оқиға болған елден емес, басқа елде транскрипция жолымен берілсе;
• Құжат Польша Республикасының құқықтық тәртібіне қайшы келсе.

Шетелдік азаматтық хал актісін тіркеуден бас тарту әкімшілік шешім түрінде ресімделеді және оны тұрғылықты жері бойынша тиісті аймақ басшысына шағымдану арқылы даулауға болады.

 

Жиі қойылатын сұрақтар

Маған мәйітті немесе күлді тасымалдау туралы анықтама алу үшін өлім туралы куәлікті транскрипциялау қажет пе?

Жоқ, мәйітті немесе күлді тасымалдау туралы анықтаманы алу үшін шетелдік өлім туралы куәлікті транскрипциялау (тіркеу) қажет емес.

 

Материалдар

 

Заңдық негіз

Ustawa z dnia 28 listopada 2014 roku Prawo o aktach stanu cywilnego

 

 

4. Әкелікті мойындау

 

Оны қайда рәсімдеу керек?

Өтінішті Польша Республикасының тиісті консулдық мекемесіне тапсыруға болады.

 

Құжаттарды жеке тапсыру керек пе?

Иә, құжаттарды міндетті түрде жеке тапсыру қажет.

 

Қабылдауға қалай жазылуға болады?

Қабылдауға телефон арқылы немесе электрондық пошта арқылы жазылуға болады.

 

Қандай құжаттарды тапсыру керек?

Әкелікті мойындауға қажетті өтініштер хаттама түрінде рәсімделеді. Бұл хаттамаға баланың ата-анасы, консул, сондай-ақ бала 13 жасқа толған болса, ол да қол қояды. 13 жасқа толған бала хаттамада тегі өзгертілетініне келісетінін немесе келіспейтінін жазады.

 

Қанша төлеуге тура келеді?

Консулдық алым: 50 еуро.

 

Рәсімдеу мерзімі қандай?

Консул әкелікті мойындау туралы өтінішті қабылдау кезінде рәсімдейді.

 

Құжаттарды қалай алуға болады?

Егер консул өтінішті қабылдаса, ата-аналар Әкелікті мойындау туралы жазбаша анықтама алады. Бұл құжатты консулдықтан жеке барып алуға болады.

 

Шешімге қалай шағымдануға болады?

Егер консул Әкелікті мойындау туралы өтінішті қабылдаудан бас тартса (құқықтық негіздердің болмауына байланысты), ол бұл туралы жазбаша түрде баланың анасы мен өзін әке деп танитын ер адамға бас тарту күнінен бастап 7 күн ішінде хабарлап, бас тарту себептері мен Әкелікті қамқоршылық соты арқылы мойындау мүмкіндігін түсіндіреді.

 

Жиі қойылатын сұрақтар

Әкелікті мойындау деген не?

Әкелікті мойындау — бұл баланың биологиялық әкесі болып табылатын ер адамның өз баласы екенін ресми түрде мәлімдеуі, ал баланың анасы бұл мәлімдемені растайды (сол сәтте немесе ер адам өтініш берген күннен бастап үш ай ішінде).

Мойындау табиғи жолмен немесе in vitro әдісімен (ұрықтандырылған жасушалар әйел ағзасына салынғанға дейін) пайда болған балаға қатысты жасалуы мүмкін. In vitro жағдайында өтініш АХАТ басшысының алдында жасалуы тиіс, себебі консулдың бұл салада өкілеттігі жоқ.

Әкелікті мойындауға арналған өтініштер келісімді түрде болуы қажет. Егер ер адам мен әйел арасында келісім болмаса, бұл мәселе сотта қаралады.

Әкелікті кімге қатысты мойындауға болады:

• Жаңа біткен балаға,
• Кәмелетке толмаған туған балаға,
• Кәмелетке толмай көз жұмған балаға – ер адам баланың қайтыс болғанын білген күннен бастап 6 ай ішінде, бірақ бала кәмелетке толатын күннен кешіктірмей.

Әкелікті мойындағаннан кейін баланың тегі мынадай түрде анықталады:

• Егер ата-аналар тегіне қатысты келісілген өтініш тапсырса – ата-анасының бірінің тегі немесе олардың қосарланған тегі,
• Егер ата-аналар арасында келісім болмаса – баланың тегі анасы мен әкесінің тегі болып белгіленеді.

13 жасқа толған бала үшін текті өзгертуге оның келісімі қажет.

Әкелікті мойындау бала асырап алумен тең бе?

Жоқ. Әкелікті мойындау – баланың биологиялық әкесімен туыстық байланысын заңды түрде тану. Ал асырап алу – ата-ана мен бала арасында заңды, бірақ биологиялық емес туыстық байланыс орнату. Олар мүлдем бөлек рәсімдер.

Менің серігім Польшада бала туып, сонда бірнеше айға қалады. Мен Польшаға бара алмаймын. Мен консул арқылы, ал ол Польшадағы АХАТ арқылы әке екенімді мойындай аламын ба?

Иә, ондай мүмкіндік бар. Бұл жағдайда консул Әкелікті мойындау туралы ер адамның өтінішін АХАТ-қа жолдайды. Баланың анасы үш ай ішінде бұл мәлімдемені АХАТ-та растауы керек.

Менің серігімнің серіктесі поляк тілінде сөйлемейді. Бұл жағдайда консул немесе АХАТ алдында өтініш беруге кедергі болады ма?

Жоқ. Бұл жағдайда тек аудармашының қатысуы қажет. Ол міндетті түрде присяжный аудармашы болмауы мүмкін. Бірақ егер ол присяжный болмаса, онда ол заңмен қорғалатын құпияны сақтау, шынайылық пен адалдық қағидаттарын сақтай отырып, берілген міндетті дұрыс әрі объективті орындауға уәде беретін (қылмыстық жауапкершілік туралы ескертумен) мәлімдеме ұсынуы тиіс. Аудармашы заң терминологиясын білуі қажет.

Менің серігімнің күйеуі бірнеше жыл бұрын қайтыс болған. Біз үйленуді жоспарлап отырмыз. Мен оның алғашқы некесінен туған қызына қатысты әке екенімді мойындай аламын ба?

Жоқ, өйткені сіз бен серігіңіздің қызы арасында биологиялық туыстық жоқ. Бұл жағдайда бала асырап алу рәсімі қажет.

Бізде шетелдік туу туралы куәлік бар, онда серігімнің әке ретінде жазылмаған. Алдымен осы шетелдік актіні түзетіп, транскрипция жасау керек пе, әлде транскрипция жасап, содан кейін әке екенімді мойындау туралы өтініш тапсыру керек пе?

Бұл жағдайда таңдау өз еркіңізде. Заңдық тұрғыдан алғанда екі жол да мүмкін.

 

Заңдық негіз

 

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy

 

Ustawa z dnia 28 listopada 2014 roku Prawo o aktach stanu cywilnego

 

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku Prawo konsularne