Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Lublinie

W dniu 16 kwietnia 2025 r. między Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska została zawarta umowa o dofinansowanie projektu nr FENX.01.05-IW.01-0106/24 pod nazwą „Aktualizacja planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 wraz z prowadzeniem monitoringów”.
Projekt współfinansowany jest z Funduszu Spójności, w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027.
Wartość projektu: 122 350 000 zł
Kwota dofinansowania z Unii Europejskiej: 103 997 500 zł
Okres realizacji projektu: od 1 sierpnia 2024 r. do 30 września 2029 r.
Projekt jest realizowany we współpracy z 16 regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska:
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Białymstoku,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Bydgoszczy,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Gdańsku,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Kielcach,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Krakowie,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Lublinie,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Łodzi,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Olsztynie,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Opolu,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Poznaniu,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Rzeszowie,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Szczecinie,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Warszawie,
•    Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu.

Zakres działań projektu
Projekt ma na celu zapewnienie podstaw do skutecznej ochrony dla 404 obszarów Natura 2000, poprzez aktualizację dokumentów planistycznych (planów zadań ochronnych - PZO) sporządzanych obowiązkowo dla każdego obszaru Natura 2000, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniających zachowanie bądź odtworzenie właściwego stanu przedmiotów ochrony tychże obszarów. Realizacja powyższych działań wynika z przepisów prawa wspólnotowego dotyczących obszarów Natura 2000, tj. Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. Na podstawie ww. regulacji państwa członkowskie zobowiązane są do wdrożenia dla wyznaczonych obszarów Natura 2000 koniecznych środków ochronnych w celu odtworzenia lub zachowania we właściwym stanie ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków, objętych zakresem zainteresowania Wspólnoty.

Plany zadań ochronnych sporządza oraz ustanawia w drodze zarządzenia właściwy terytorialnie regionalny dyrektor ochrony środowiska, który jest odpowiedzialny za przeprowadzenie całego procesu planistycznego, obejmującego otwarte konsultacje powstających dokumentów oraz ich ustanowienie w formie aktów prawa miejscowego. W ramach realizacji działań zapewniona będzie możliwość szerokiego udziału interesariuszy w procesie opracowywania PZO dla poszczególnych obszarów Natura 2000 zarówno na etapie sporządzania aktualizacji planów, jak i na etapie udziału społeczeństwa w opiniowaniu przygotowanego projektu. Uspołeczniona formuła będzie opierać się na stworzonym i wykorzystywanym z powodzeniem w poprzednich projektach, tj.: realizowanym w latach 2009-2015 projekcie POIS.05.03.00-00-186/09 pn. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski oraz realizowanym w latach 2017-2023 projekcie POIS.02.04.00-00-0193/16 pn. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000, mechanizmie tzw. Zespołów Lokalnej Współpracy, w ramach organizowanych dla każdego z obszarów warsztatów roboczych.

W ramach projektu planowane jest także przeprowadzenie monitoringów stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringów realizacji celów działań ochronnych, realizowanych na podstawie obowiązku wynikającego z art. 28 ust. 10 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Monitoring stanowi kluczowy element planowania ochrony, służy potwierdzeniu słuszności działań określonych w planie zadań ochronnych bądź ich modyfikacji w celu lepszego dostosowania do aktualnych potrzeb chronionych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt. W wielu przypadkach, szczególnie w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych, czy gatunków, u których tempo zmian jest relatywnie szybkie, monitoring stanowi kluczowy element kontrolny. W razie wystąpienia negatywnego trendu konieczne staje się podjęcie dodatkowych działań, co powinno być poprzedzone analizą planów zadań ochronnych i jego zmianą, jeżeli zaplanowane działania okazały się nieadekwatne do potrzeb. Weryfikacja, przeprowadzona w formie monitoringów, będzie ostatecznie determinowała konieczność zmiany planu zadań ochrony, bądź będzie stanowiła potwierdzenie adekwatności zapisów tam ujętych w kontekście potrzeb ochrony przedmiotów ochrony obszaru.

Na terenie województwa lubelskiego zostaną zaktualizowane plany zadań ochronnych dla obszarów:
Kornelówka PLH060091
Dolina Górnej Siniochy PLH060086
Dobużek PLH060039
Niedzieliski Las PLH060092
Dolina Łętowni PLH060040
Dolina Krzny    PLH060066
Płaskowyż Nałęczowski PLH060015
Komaszyce PLH060063
Drewniki PLH060059
Krowie Bagno    PLH060011
Dolina Wolicy PLH060058
Torfowisko Sobowice PLH060024
Kąty PLH060010
Posadów PLH060073
Niedzieliska PLH060044
Żurawce PLH060029
Izbicki Przełom Wieprza PLH060030
Kamień PLH060067
Bystrzyca Jakubowicka PLH060096
Dobromyśl PLH060033
Dolina Sieniochy PLH060025
Zachodniowołyńska Dolina Bugu PLH060035
Poleska Dolina Bugu PLH060032
Lasy Sobiborskie PLH060043
Ostoja Parczewska PLH060107
Jeziora Uściwierskie PLH060009
Łąki nad Szyszłą PLH060042
Dolina Dolnej Tanwi PLH060097
Przełom Wisły w Małopolsce PLH060045
Rogów PLH060062
Żmudź PLH060075
Torfowiska Chełmskie PLH060023
Nowosiółki PLH060064
Uroczyska Roztocza Wschodniego PLH060093
Terespol PLH060053
Dolina Szyszły PLB060018
Dolina Sołokiji PLB060021
Zlewnia Górnej Huczwy PLB060017
Dolina Górnej Łabuńki PLB060013
Zbiornik Podedwórze PLB060015
Ostoja Nieliska PLB060020
Dolina Tyśmienicy PLB060004
Ostoja Tyszowiecka PLB060011
Uroczysko Mosty-Zahajki PLB060014
Lasy Parczewskie PLB060006
Lasy Strzeleckie PLB060007
Dolina Środkowego Bugu PLB060003
Chełmskie Torfowiska Węglanowe PLB060002
Monitoringi prowadzone będą w obszarach:
Lasy Mirczańskie PLH060104
Lasy Dołhobyczowskie PLH060103
Dzierzkowice PLH060079
Ostoja Poleska PLH060013
Dolny Wieprz PLH060051
Bródek PLH060085
Horodysko PLH060060
Adelina PLH060084
Putnowice PLH060074
Guzówka PLH060071
Las Orłowski PLH060061
Las Żaliński PLH060102
Doliny Łabuńki i Topornicy PLH060087
Szczecyn PLH060083
Uroczyska Lasów Adamowskich PLH060094
Pawłów PLH060065
Gliniska PLH060006
Hubale     PLH060008
Pastwiska nad Huczwą PLH060014
Popówka PLH060016
Suśle Wzgórza PLH060019
Wygon Grabowiecki PLH060027
Dolina Środkowego Wieprza PLH060005
Kumów Majoracki PLH060072
Jata PLH060108
Wożuczyn PLH060109
Staw Boćków PLB060016
Uroczyska Lasów Janowskich PLH060031
Gościeradów PLH060082
Polichna PLH060078
Świeciechów PLH060082
Uroczyska Puszczy Solskiej PLH060034
Polesie PLB060019

Cele projektu
Główny cel strategiczny:
Zapewnienie podstaw do skutecznej ochrony dla 404 obszarów Natura 2000. Aktualizacja dokumentów planistycznych (planów zadań ochronnych - PZO) sporządzanych obowiązkowo dla każdego obszaru Natura 2000, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniających zachowanie bądź odtworzenie właściwego stanu przedmiotów ochrony tychże obszarów.

Cele szczegółowe:
1.    Opracowanie projektów planów zadań ochronnych oraz prowadzenie monitoringów w obszarach Natura 2000,
2.    Zapewnienie osobom i podmiotom, których współdziałanie w ochronie obszaru Natura 2000 jest niezbędne lub pożądane, uczestnictwa w procesie planowania obszaru Natura 2000, przekładającego się na poprawę zrozumienia i akceptacji tej ochrony.

Grupy docelowe
Uczestnicy Zespołów Lokalnej Współpracy – grupą docelową Projektu będą, w zależności od obszaru Natura 2000, w szczególności: gminy, starostwa powiatowe, nadleśnictwa, marszałkowie i geolodzy wojewódzcy, użytkownicy obwodów rybackich, Polski Związek Wędkarski, Polski Związek Łowiecki, dyrektorzy urzędów morskich, organizacje ekologiczne, osoby i instytucje prowadzące badania naukowe, osoby i instytucje biorące udział w tworzeniu obszarów, rolnicy, właściciele lasów prywatnych, wspólnoty gruntowe, zarządy wód, wszystkie podmioty, które dotychczas realizowały lub deklarowały chęć ochrony przyrody, osoby prywatne będące właścicielami terenów.
Ogół społeczeństwa – projekt wpłynie na ochronę szczególnie cennych przyrodniczo siedlisk i gatunków dla przyszłych pokoleń, przez co jako grupę docelową projektu należy także wskazać ogół społeczeństwa. Ochrona obszarów Natura 2000 będzie właściwa, gdy opierać się będzie na aktualnej i rzetelnej wiedzy. Przeprowadzone monitoringi oraz aktualizacje pzo pozwolą z jednej strony na dostosowanie zakresu działań w obszarze do zaobserwowanych zmian uwarunkowań przyrodniczych, z drugiej strony pozyskana w ten sposób wiedza będzie bezpośrednio wykorzystywana w:
•    uzgadnianiu dokumentów planistycznych, decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, przez co kształtowane będą kierunki rozwoju na ww. obszarach,
•    prowadzeniu postępowań z ustawy o szkodach środowiskowych, gdzie punktem wyjścia jest znajomość stanu środowiska przed zaistnieniem szkody,
•    wydawaniu, opiniowaniu i uzgadnianiu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w ramach której wskazano konieczność weryfikacji raportu ooś.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie