Wsparcie znakomitej polskiej żywności
Konsumenci coraz częściej poszukują zdrowej i bezpiecznej żywności, charakteryzującej się dodatkowymi cechami jakościowymi, potwierdzonej przez stosowne certyfikaty/oznakowania.
Oczekiwaniom tym odpowiadają unijne systemy jakości żywności, takie jak rolnictwo ekologiczne, chroniona nazwa pochodzenia, chronione oznaczenie geograficznych i gwarantowanych tradycyjnych specjalności, a także krajowy Program Poznaj Dobrą Żywność oraz oznakowanie żywności informacją PRODUKT POLSKI.
UNIJNY SYSTEM REJESTRACJI I OCHRONY
Znakami służącymi do identyfikacji produktów rolnych i środków spożywczych – podkreślające związek między jakością a miejscem pochodzenia produktów są:
- Chroniona Nazwa Pochodzenia (ChNP)
- Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG)
Natomiast znak Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS) – wyróżnia tradycyjną metodę produkcji.
Zapewniają one ochronę producentów przed nieuczciwą konkurencją i pozwalają im promować swoje wyroby. Jednocześnie informują konsumenta o specyfice i unikatowości tych produktów. Procesom tym towarzyszy ochrona dziedzictwa kulinarnego i kulturowego, promocja tradycji i rozpowszechnianie jej w Europie.
CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA (ChNP) oznacza nazwę produktu pochodzącego z określonego regionu, miejsca lub kraju. Jakość lub cechy charakterystyczne tego produktu są wynikiem oddziaływania środowiska geograficznego, na które składają się zarówno czynniki naturalne, jak i ludzkie. ChNP odnosi się do obszaru geograficznego, na którym odbywają się wszystkie etapy produkcji danego wyrobu. Np. oscypek, wiśnia nadwiślanka, fasola wrzawska, miód spadziowy z Beskidu Wyspowego.
CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE (ChOG) oznacza nazwę produktu pochodzącego z określonego regionu, miejsca lub kraju, którego jakość, renoma lub inne cechy charakterystyczne są wynikiem danego pochodzenia geograficznego. ChOG odnosi się do obszaru geograficznego, na którym odbywa się co najmniej jeden z etapów produkcji danego wyrobu. Np. rogal świętomarciński, miód drahimski, jabłka grójeckie, ser koryciński swojski, cebularz lubelski, wędzone jabłko sechlońskie.
GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚĆ (GTS) oznacza produkt, który posiada specyficzny charakter odróżniający go od podobnych produktów należących do tej samej kategorii oraz udokumentowaną, co najmniej 30–letnią tradycję i historię jego wytwarzania. Nazwa produktu powinna być sama w sobie oryginalna albo odnosić się do oryginalnych cech produktu. Np. olej rydzowy tradycyjny, pierekaczewnik, kiełbasa krakowska sucha staropolska, twaróg wędzony.
Wykaz producentów ChNP, ChOG, GTS, posiadających ważny certyfikat zgodności lub ważne świadectwo jakości prowadzi Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych - na podstawie art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o rejestracji i ochronie nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności produktów rolnych i środków spożywczych, win lub napojów spirytusowych oraz o produktach tradycyjnych.
Kontrola zgodności procesu produkcji ze specyfikacją produktów posiadających chronioną nazwę pochodzenia, chronione oznaczenie geograficzne lub będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami, dokonywana jest na wniosek producenta przez inspektorów z właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (WIJHARS) lub przez inspektorów upoważnionej jednostki certyfikującej.
Celem jest sprawdzenie czy produkt wytwarzany jest zgodnie z wymaganiami specyfikacji.
Źródło:
Opracowania i publikacje Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (GIJHARS) oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi