Nadzór PIORiN nad uprawami pod kątem GMO - kontrola w praktyce
02.12.2025
Wbrew pozorom kontrola upraw pod kątem obecności GMO nie dotyczy wyłącznie plantacji prowadzonych w sposób szczególnie intensywny, czy budzących podejrzenia. Inspektorzy PIORiN mogą objąć kontrolą także zwykłe, konwencjonalne uprawy.
Często inspektor jedzie w teren, zauważa np. rzepak, ustala właściciela plantacji i – jeśli roślina należy do gatunków objętych monitoringiem – przeprowadza kontrolę. To właśnie takie codzienne, praktyczne działania stanowią ważny element systemu nadzoru nad GMO w rolnictwie.
PIORiN prowadzi kontrole na podstawie ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz w oparciu o „Program Upraw GMO na rok 2025”. Monitoring obejmuje cztery gatunki roślin, w których występowanie GMO byłoby szczególnie istotne:
- kukurydzę,
- rzepak jary,
- rzepak ozimy,
- soję.
Jego celem jest upewnienie się, że uprawy prowadzone na terenie kraju są wolne od nielegalnych odmian GMO – zarówno na etapie wysiewu, jak i późniejszej produkcji.
Kontrola może dotyczyć materiału siewnego lub materiału roślinnego pobranego z plantacji. Kiedy inspektor pojawia się na polu, oprócz oceny uprawy i pobrania prób do badań, przeprowadza także kontrolę dokumentów potwierdzających legalne nabycie materiału siewnego. Chodzi m.in. o faktury, etykiety czy dokumenty towarzyszące, które pozwalają sprawdzić, czy wykorzystany materiał był dopuszczony do obrotu i wolny od GMO. Po przeprowadzeniu oględzin inspektor pobiera próbę roślin – odpowiednio oznakowaną i opisaną – a następnie kieruje ją do badań laboratoryjnych.
Regularne kontrole pomagają utrzymać bezpieczeństwo produkcji roślinnej i zapobiegać nielegalnym uprawom GMO. Dla rolników to także pewność, że system nadzoru działa i chroni rynek przed nieuczciwą konkurencją oraz niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się materiału genetycznie zmodyfikowanego.
