Współpraca dla dobra pszczół
12.10.2025
12 października 2025 r. odbyło się spotkanie zorganizowane przez Rejonowe Koło Pszczelarzy w Słupsku, którego celem była wymiana doświadczeń i omówienie zasad współdziałania między instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska a pszczelarzami, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych związanych z podejrzeniem wytruć pszczół. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele Urzędów Gminy w Główczycach i Kobylnicy, Policji oraz nasz reprezentant z Oddziału Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Słupsku.
Pszczoły odgrywają fundamentalną rolę w zachowaniu równowagi ekologicznej oraz w produkcji żywności. Jako główni zapylacze roślin uprawnych odpowiadają za prawidłowy przebieg procesów biologicznych, od których zależy zarówno jakość, jak i ilość plonów. Szacuje się, że blisko 75% roślin uprawnych wymaga zapylania przez owady, a ich brak prowadziłby do poważnych konsekwencji dla gospodarki rolnej i bioróżnorodności.
W trosce o zdrowie pszczół oraz ochronę innych zapylaczy przypominamy podstawowe zasady etycznego i odpowiedzialnego stosowania środków ochrony roślin:
- Dobór preparatów: należy wybierać środki o możliwie krótkim okresie prewencji dla pszczół. Kluczowe jest przestrzeganie informacji zawartych na etykiecie – stanowiącej oficjalny dokument rejestracyjny.
- Termin wykonywania zabiegów: opryski powinny być przeprowadzane poza czasem aktywności pszczół – najlepiej wieczorem lub nocą.
- Unikanie zabiegów na rośliny kwitnące: szczególnie należy unikać stosowania środków ochrony roślin na uprawy w fazie kwitnienia, zwłaszcza tych oznaczonych jako niebezpieczne dla owadów zapylających.
- Zachowanie odpowiedniej odległości od pasiek: środki ochrony roślin powinny być stosowane w odległości nie mniejszej niż 20 metrów od pasiek, z uwzględnieniem kierunku i prędkości wiatru, aby zapobiec znoszeniu cieczy roboczej.
- Integrowana ochrona roślin: warto wdrażać rozwiązania zgodne z zasadami integrowanej ochrony, ograniczając użycie środków chemicznych do niezbędnego minimum.
- Współpraca i komunikacja: wzajemne informowanie się rolników i pszczelarzy o planowanych zabiegach ochrony roślin sprzyja budowaniu zaufania i zapobiega niepotrzebnym stratom.
W sytuacji podejrzenia wytrucia pszczół niezbędne jest szybkie i zgodne z obowiązującymi przepisami działanie:
- Zgłoszenie zdarzenia: pszczelarz powinien jak najszybciej zgłosić zdarzenie do właściwego urzędu gminy lub miasta.
- Powołanie komisji: organ samorządowy powołuje komisję składającą się z przedstawicieli urzędu gminy, Powiatowego Lekarza Weterynarii, WIORiN oraz lokalnego związku pszczelarskiego.
- Pobranie próbek: komisja pobiera próbki martwych pszczół (preferencyjnie ok. 1000 osobników, minimalnie 250), a w razie potrzeby również zanieczyszczonej roślinności. Próbki pobierane są w obecności pszczelarza i świadków, a następnie zabezpieczane i kierowane do badań laboratoryjnych w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – PIB w Puławach.
- Dokumentacja zdarzenia: pszczelarz powinien udokumentować sytuację – wykonać zdjęcia, przygotować notatki oraz inne materiały pomocnicze.
- Odszkodowanie: na podstawie protokołu komisji i wyników badań możliwe jest dochodzenie roszczeń od sprawcy szkody.
Spotkanie w Słupsku stanowiło przykład konstruktywnej współpracy między pszczelarzami, administracją samorządową, służbami porządkowymi oraz organami nadzoru. Wszyscy uczestnicy zgodnie podkreślali konieczność dalszego zacieśniania współpracy, która umożliwia skuteczne przeciwdziałanie zagrożeniom dla owadów zapylających oraz zapewnia bezpieczeństwo i stabilność lokalnego rolnictwa.
Przypominamy, że wspólna odpowiedzialność za ochronę pszczół to nie tylko obowiązek, ale również inwestycja w przyszłość polskiego rolnictwa i środowiska naturalnego.
