Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Łodzi

Żródło: miesięcznik "W nowej roli"

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennic­twa ma w Polsce ponad stuletnią tradycję i odpowia­da za kluczowe aspekty naszego bezpieczeństwa, zdrowia i życia. Nie zdajemy sobie często sprawy jak ten urząd działa na co dzień i czym się zajmuję. Zadania re­alizowane przez Inspekcję mają na celu zapewnienie wysokiego poziomu zdrowia roślin, eliminację zagro­żeń wynikających ze stosowania środków ochrony roślin i nawozów oraz produkcję materiału siewnego w pełni spełniającego wymagania zdrowotne i jakościowe.

Mimo, że działalność nasza jest często mało zauważal­na dla większości osób, a społeczeństwo negatywnie re­agują na słowa: „Inspekcja”, „kontrola’to jednak ufam, iż przedstawienie kilku konkretnych przykładów wielowy­miarowości zadań, pokaże jak ważną pracę wykonuje­my. Inspekcja kontroluje eksport roślin, produktów ro­ślinnych wysyłanych z kraju na cały świat, ale również chroni granice przed „intruzami”..

„Intruzi" w walizkach, pasażerowie „na gapę" i nie tylko....         

Wszyscy doskonale pamiętamy jak prasa w latach 50 ub. wieku donosiła o nocnym desancie z amerykańskich sa­molotów „żuka z Colorado”. Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata), bo o niej mowa, była wówczas zmo­rą polskich rolników.Owad pustoszył pola. Obawiano się klęski, jaką może spowodować szybko rozprzestrzeniająca się „zaraza". Dziś doskonale wiemy, że owszem przyjechała do Europy, ale jako pasażer„na gapę", przy okazji transpor­tu różnorodnych towarów. W obecnych czasach ryzyko transportu obcych gatunków wzrosło wielokrotnie z uwa­gi na globalizację oraz wzrost liczby podróży międzynaro­dowych i dynamiczny rozwój handlu.

Jeśli chodzi o współczesne zagrożenia Komisja Eu­ropejska opublikowała wykaz 20 regulowanych agrofagów kwarantannowych określanych jako priorytetowe, których potencjalna obecność w naszym kraju, spowodowałaby ogromne straty gospodarcze, społeczne i środowiskowe. Należałoby tutaj wymienić m.in. agrofagi zagrażające naszym drzewostanom iglastym i liściastym jak Anoplophora spp. Agrilus anxius, Agrilus planipennis, Buraphelenchus xylophilus, Xylella fastidiosa czy agrofagi kwarantannowe dla ziemniaka i innych roślin psiankowatych jak bakterie Clavibacter sepedonicus  i Ralstonia solanacearum.

Jednym z priorytetowych zadań inspekcji w przypadku stwierdzenia ogniska agrofaga kwarantannowego jest jego skuteczna eliminacja i niedopuszczenie do jego rozprze­strzenienia się poza wyznaczoną strefę porażenia. Inspek­torzy dysponują obecnie odpowiednimi narzędziami dzię­ki którym mogą skutecznie wykrywać inwazyjne gatunki. Do najważniejszych o których należy wspomnieć należy: monitoring z użyciem pułapek fermonowych, opracowa­ne ścieżki działań na wypadek pojawienia się agrofaga (Pia­ny Zarządzania Agrofagami), wykorzystanie urządzeń teledetekcyjnyvh (np. drony) oraz stosowanie na szeroką skalę, głównie w krajach Europy Zachodniej psów tropiących.

Zaciekawionych odsyłam do literatury, nie tylko fachowej ponieważ jest wiele doniesień medialnych na temat wielomilionowych strat gospodarczych, jakie powyższe agrofagi spowodowały w gospodarce niektórych krajów.

Żywność bez pozostałości środków ochrony roślin (ŚOR), produkcja bez GMO czyli bezpieczeństwo "od pola do stołu".

Inspekcja stoi na straży bezpieczeństwa żywności poprzez prowadzenie systematycznych kontroli stosowania środków ochrony i pobierania prób płodów rolnych.

W ramach krajowego monitoringu bezpieczeństwa żywności Inspektorzy pobierają próby w celu zbadania obecności ewentualnych pozostałości środków ochro­ny roślin (NDP), substancji niedopuszczonych do stoso­wania w danej uprawie czy modyfikacji genetycznych.

Środki ochrony roślin podlegają najostrzejszym regu­lacjom prawnym spośród wszystkich środków chemicz­nych. Dopuszczone są do użycia dopiero wtedy, gdy wieloletnie badania potwierdzą, że przy prawidłowym zastosowaniu danego środka, jego pozostałości w rośli­nie są dla konsumenta bezpieczne. Bardzo ważna jest świadomość i wiedza którą można nabyć na szkole­niach z zakresu stosowania ŚOR. Błędy popełniane przez wykonawców zabiegów, ich niedostateczne przygoto­wanie oraz brak świadomości i wiedzy mogą być przy­czyną obecności w płodach rolnych niepożądanych substancji, doprowadzić do zatruć zapylaczy i innych or­ganizmów pożytecznych, a co gorsze doprowadzić do utraty zdrowia i życia ludzi! Ostatnie przypadki śmier­telnych zatruć środkami zawierającymi fosforek glinu pokazują jak bardzo potrzebna jest kampania informacyjna dot. bezpiecznego stosowania środków ochro­ny roślin. Środek „na kreta"okazał się śmiertelnie niebez­pieczny w rękach amatorów, którzy najczęściej nabyli go na różnych portalach internetowych, nie przeczytali za­pisów etykiety środka i zastosowali go nie mając odpo­wiedniego przeszkolenia i wiedzy o jego działaniu. PIORIN stoi na staży przestrzegania „kodeksu dobrej praktyki rolniczej” choćby poprzez weryfikację posiadanych za­świadczeń potwierdzających ukończenie szkolenia czy badanie sprawności technicznej opryskiwaczy.

12 maja obchodzimy ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych Międzynarodowy Dzień Zdrowia Roślin. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa świętuje ten wyjątkowy dzień  pod hasłem: CHRONIĄC ROŚLINY, CHRONISZ ŻYCIE! Wszystkie działania podejmowane przez PIORIN mają na celu dobro konsumentów, producentów i w konsekwencji całego społeczeństwa, a także naszego środowiska naturalnego.

Autor: Barbara Sopata, Kierownik w Oddziale w Piotrkowie Trybunalskim, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Łodzi