Kontrole roślin pod kątem organizmu Apiosporina morbosa - sprawcy czarnej guzowatości śliw
01.09.2025
Czarna guzowatość śliw to choroba drzew z rodzaju Prunus spp. wywoływana przez grzyba gatunku Apiosporina morbosa, która pomimo iż dotychczas nie była wykrywana na roślinach rosnących w Polsce, ani nie była przechwytywana w materiale z importu - może zadomowić się w naszym kraju, ze względu na warunki klimatyczne oraz obecność roślin żywicielskich. Choroba obecnie występuje w Ameryce Północnej (Kanada, Meksyk, USA), a jej głównym żywicielem jest śliwa domowa (Prunus domestica) - porażane są odmiany amerykańskie, europejskie i japońskie tej rośliny. Infekowana jest również m.in. wiśnia pospolita (Prunus cerasus), brzoskwinia zwyczajna (Prunus persica), morela pospolita (Prunus armeniaca) oraz śliwa japońska (Prunus salicina).
Objawy na roślinach występują już wczesną wiosną i widoczne są jako małe, jasnobrązowe zgrubienia na gałęziach zainfekowanych w ubiegłym roku. Zgrubienia są początkowo skorkowaciałe i pokryte aksamitnym, oliwkowo-zielonym nalotem, a późnym latem stają się czarne i twarde (mają od 1 do 15-20 cm długości i od 0,5 do 4 cm szerokości). Zgrubienia mogą się ze sobą łączyć, tworząc większe narośla, a nawet mogą obejmować cały pęd. Jeżeli guzowatość utworzy się w formie obrączki dookoła gałęzi, to prowadzi do ich zamierania. Porażone drzewa karłowacieją i stają się powyginane.
Podstawowym środkiem fitosanitarnym jest kontrola roślin rodzaju Prunus spp. sprowadzanych do Polski z obszarów, gdzie patogen pospolicie występuje. Ponadto, w celu zapobiegnia występowaniu i rozprzestrzenianiu się agrofaga, zaleca się stosowanie do sadzenia roślin gatunków żywicielskich Apiosporina morbosa zaopatrzonych w paszport roślin oraz przestrzeganie podstawowych zasad higieny fitosanitarnej.
Pracownicy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Opolu Oddziału w Namysłowie przeprowadzili w ramach realizacji programu wieloletniego wizualną kontrolę zdrowotności śliw. W trakcie prowadzonych kontroli nie stwierdzono objawów występowania ww. organizmu. Kontrole pod kątem organizmu Apiosporina morbosa prowadzone są w sadach, szkółkach, ogrodach, zieleni miejskiej, punktach obrotu materiałem roślinnym i mają charakter prewencyjny – co stanowi ważny element wczesnego systemu ostrzegania przed zagrożeniami fitosanitarnymi.
W przypadku jakichkolwiek podejrzeń co do obecności agrofaga, należy poinformować o tym fakcie najbliższą jednostkę organizacyjną Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
Zdjęcia przedstawiające objawy choroby, dostępne są na stronie EPPO Global Database https://gd.eppo.int/taxon/DIBOMO/photos
Ewelina Zielińska
