Monitoring w celu wykrycia Aromia bungii z użyciem pułapki feromonowej
W działaniach kontrolnych Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa jedną z najskuteczniejszych metod monitoringu owadów są pułapki feromonowe. Na podstawie regularnych kontroli owadów odławianych w pułapkach, można wykryć potencjalne ogniska występowania agrofagów.
2 czerwca 2025 r. w powiecie oleskim zainstalowano pięć pułapek feromonowych w celu wykrycia:
- chrząszczy z rodzaju Anoplophora na placu z zadrzewieniem liściastym,
- motyla Spodoptera frugiperda w uprawie pomidora pod osłonami,
- owadów Bactericera cockerelli w domowej uprawie pomidora w tunelu foliowym,
- owocanki południówki (Ceratitis capitata) w sadzie przydomowym,
- chrząszczy Aromia bungii na roślinach z rodzaju Prunus w sadzie prywatnym.
Program działań poszukiwawczych obejmuje instalację pułapek w miejscu wyznaczonym do monitoringu, systematyczne kontrole wizualne pułapki oraz roślin znajdujących się w najbliższym otoczeniu, pobieranie prób, a w przypadku podejrzeń wystąpienia agrofaga badania laboratoryjne.
Celem monitoringu jest wykrycie potencjalnych zagrożeń fitosanitarnych poszukiwanego gatunku. Efektem działań kontrolnych będzie wykluczenie jego obecności lub określenie miejsca występowania.
W powiecie oleskim po raz pierwszy będzie prowadzony monitoring z zastosowaniem pułapki feromonowej na obecność Aromia bungii. Działania kontrolne realizowane są w ramach programu Single Market Programme.
Aromia bungii jest chrząszczem z rodziny kózkowatych pochodzących z płn.-wsch. Azji, stwierdzono już jego występowanie w Europie (ogniska w Niemczech i we Włoszech). Owad jest oligofagiem rozwijającym się na roślinach z rodzaju Prunus. Obecność agrofaga może powodować zamieranie sadów moreli, brzoskwini, śliw, wiśni i innych. Aromia bungii może występować na powierzchni kory, zwłaszcza w dolnej części pnia, gdzie można zauważyć okrągłe otwory wyjściowe chrząszczy, a na powierzchni ziemi wokół pni mogą znajdować się odchody i czerwonawe trociny.
Ryzyko zadomowienia się tego gatunku jest wysokie z uwagi na powszechność roślin żywicielskich i odpowiadający klimat.
Dorosłe osobniki Aromia bungii mają ciało wydłużone barwy niebiesko-czarnej, z wyjątkiem przedplecza, które ma barwę jaskrawoczerwonyą. Chrząszcze mają długie czułki, ich długość wynosi 22–38 mm. Jaja są żółto-zielono-białawe, podłużne, cylindryczne, o długości około 2 mm, larwy są żółtawo-białe i mają 42–52 mm długości. Poczwarka jest jasnożółta, ciemnieje wraz z rozwojem, ma długość 22–38 mm.
Drogi rozprzestrzeniania się gatunku Aromia bungii:
- drewno i produkty drzewne: drewniany materiał opakowaniowy ,
- środki transportu z obszarów porażonych (chrząszcze aktywnie latają i mogą dostać się do środków transportu na obszarach występowania i zostać przewiezione i uwolnione na nowych terenach),
- rośliny do sadzenia (z wyłączeniem nasion, bulw i cebulek) z lub bez podłoża,
- naturalne rozprzestrzenienie (chrząszcze aktywnie latają i mogą pokonać ok. 2,5 km w ciągu roku)
Obszarem zagrożonym są miejsca, gdzie rosną drzewa i krzewy z rodzaju Prunus: sady, ogrody przydomowe, zadrzewienia w parkach, miastach, lasy i inne tereny z drzewami w których rosną dzikie rośliny z rodzaju Prunus.
W przypadku podejrzenia lub wykrycia obecności Aromia bungii należy o tym fakcie poinformować Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Monika Rzepka
